Τέσσερις στους πέντε παραγωγούς της Λέσβου και της Λήμνου, χάνουν το χαρακτηρισμό του κατά κύριο επάγγελμα αγρότη, ενώ πολύ χειρότερη θα είναι η κατάσταση για τους παραγωγούς των άλλων μικρότερων νησιών του Αιγαίου, που δεν υπάρχει σημαντικός όγκος αγροτικής παραγωγής. Ο λόγος είναι ότι η Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Κατερίνα Μπατζελή, δεν δέχθηκε καμία αλλαγή στα κριτήρια που είχε θέσει για την απόδοση του χαρακτηρισμού, παρά τις πιέσεις που δέχθηκε από την πλευρά της αντιπολίτευσης. Ο βουλευτής Χίου, Κώστας Μουσουρούλης, κατά την συζήτηση του νομοσχεδίου επί της αρχής, την Τετάρτη το πρωί, ζήτησε να ληφθεί ειδική μέριμνα για τους νησιώτες παραγωγούς.
Η εξέλιξη αυτή ήταν αναμενόμενη, καθώς στις αρχές του Αυγούστου, όταν η κ. Μπατζελή είχε επισκεφθεί τη Λέσβο, δεν είπε τίποτα για το ζήτημα αυτό, αν και κατά τη διάρκεια της επίσκεψης της στο βιομηχανικό συγκρότημα της ΕΑΣ Λέσβου, το θέμα είχε τεθεί από το διευθυντή της Ένωσης, Στρατή Χατζηδημητρίου. Αίτημα ελαστικοποίησης των κριτηρίων για το χαρακτηρισμό των αγροτών, περιλαμβάνεται και στο υπόμνημα που παραδόθηκε στην Υπουργό από την ΕΑΣ Λέσβου. Στην συζήτηση του νομοσχεδίου, τοποθετήθηκε και ο βουλευτής του ΚΚΕ, Σταύρος Σκοπελίτης.
Οι αντιδράσεις που υπήρξαν, οφείλονται στο ότι ο χαρακτηρισμός μεγάλου αριθμού παραγωγών ως μη κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, ανοίγει το δρόμο για την εξαίρεση τους από τις επιδοτήσεις (μετά το 2013), την παύση της ασφάλισης τους στον ΟΓΑ και γενικά την παύση όλων των ευεργετημάτων που ισχύουν για τους αγρότες. Σήμερα στο νομό Λέσβου, κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, είναι περίπου 4.500 άτομα, αλλά αγροτικές επιδοτήσεις λαμβάνουν περισσότερα από 22.000 άτομα.
Οι νέες ρυθμίσεις
Το βασικότερο κριτήριο είναι ότι ο παραγωγός για να πάρει το χαρακτηρισμό του επαγγελματία αγρότη, θα πρέπει να ασχολείται επαγγελματικά με την αγροτική δραστηριότητα κατά 30% του συνολικού ετήσιου χρόνου εργασίας του και να λαμβάνει από την αγροτική δραστηριότητα, το 35% του συνολικού ετήσιου εισοδήματός του.
Αιτιολογώντας τη ρύθμιση αυτή, ο εισηγητής του νομοσχεδίου τόνισε ότι στη γεωργία, μόνο το 12% περίπου χρησιμοποιεί το 100% του χρόνου του στην αγροτική δραστηριότητα. Το 20% χρησιμοποιεί το 50% με 90% του χρόνου του και το 68% χρησιμοποιεί λιγότερο από το 50% του χρόνου του στην αγροτική δραστηριότητα.
Αυτά, λοιπόν, τα στοιχεία, αυτή η στατιστική απεικόνιση, αποδεικνύει ότι αν χρησιμοποιηθεί για τον προσδιορισμό τού κατά κύριο επάγγελμα αγρότη, απλά και μόνο το κριτήριο του χρόνου απασχόλησης στην αγροτική οικονομία και ειδικότερα ένα ποσοστό 50% επί του συνολικού χρόνου απασχόλησης, τότε θα ενταχθεί στο αγροτικό επάγγελμα, μόνο το ένα τρίτο, δηλαδή το 33% του αγροτικού πληθυσμού.
Οι ψαράδες θα πρέπει είναι κάτοχοι επαγγελματικής άδειας αλιείας και άδειας επαγγελματικού αλιευτικού σκάφους.
Η εγγραφή στο Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων, είναι υποχρεωτική για όλα τα ενήλικα φυσικά πρόσωπα, καθώς και τα νομικά πρόσωπα που ασκούν αγροτική δραστηριότητα. Δηλαδή κάθε επαγγελματική δραστηριότητα σε τουλάχιστον έναν από τους κλάδους της αγροτικής οικονομίας, τη φυτική, τη ζωική, την αλιευτική παραγωγή, που αποσκοπεί στην παραγωγή αγροτικών προϊόντων, καθώς και η επαγγελματική δραστηριότητα που αφορά στη διαχείριση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και στη λειτουργία αγροτουριστικών μονάδων, έχει υποχρεωτική εγγραφή.
Όμως είναι υποχρεωτική και για τα νομικά και φυσικά πρόσωπα, που κατέχουν αγροτική εκμετάλλευση, χωρίς να ασκούν προεχόντως αγροτική δραστηριότητα. Έτσι εγγράφονται στο Μητρώο Αγροτών, τα φυσικά πρόσωπα εκείνα που αν και δεν είναι επαγγελματίες αγρότες, είναι αποδεδειγμένα κάτοχοι αγροτικής εκμετάλλευσης.
Στο Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων, εγγράφονται και ο επιτηδευματίας, ο δημόσιος υπάλληλος, που δεν ασχολείται με το αγροτικό επάγγελμα, αλλά κατέχει αγροτική εκμετάλλευση και λαμβάνει εισόδημα απ’ αυτήν.
Η αντιπολίτευση
Κατά την άποψη του εισηγητή της Νέας Δημοκρατίας, ο καθορισμός ενιαίων οριζόντιων κριτηρίων, είναι λανθασμένος. Θεωρεί ότι θα έπρεπε να τεθεί ως όριο το 50+1 του εισοδήματος και της απασχόλησης με ποιοτικά κριτήρια και σε αρμονία με την ισχύουσα νομοθεσία.
Ο εκπρόσωπος του ΚΚΕ, Νίκος Μωραΐτης, τόνισε ότι με το νομοσχέδιο, γίνεται ένα ακόμη βήμα για το ξεκλήρισμα των μικρών και μεσαίων αγροτών. Η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Ηρώ Διώτη, ανέφερε: «Δεν μπαίνουμε σε λογικές αποκλεισμών και εξαιρέσεων, ούτε σε διαμάχες για τα ποσοστά. Απαιτούμε τεκμηρίωση και επιχειρήματα από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Ο αγροτικός χώρος για εμάς, δεν είναι απλώς μία δραστηριότητα. Είναι κορμός ανάπτυξης όπου εμπλέκονται οικονομικές, κοινωνικές και πολιτισμικές διαστάσεις».
Ο βουλευτής Χίου της Ν.Δ., Κώστας Μουσουρούλης, είπε: «Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί η Κυβέρνηση δεν εντάσσει τη νησιωτικότητα μέσα στις πολιτικές της, γιατί ο,τιδήποτε και να σχεδιάζει, είναι οριζόντιο και έχει εφαρμογή σε όλη τη χώρα. Άλλο το 35% του εισοδήματος ενός αγρότη στη Θεσσαλία να προέρχεται από αγροτική δραστηριότητα, και άλλο στη νησιωτική Ελλάδα».
Σταύρος Σκοπελίτης
Εκφράζοντας τις θέσεις του ΚΚΕ, ο βουλευτής Λέσβου, Σταύρος Σκοπελίτης, μεταξύ άλλων, σημείωσε: «Βαλθήκατε με την πολιτική σας, να μην αφήσετε ούτε ένα μικρό νοικοκυριό στη χώρα, τουλάχιστον απ’ όσα απέμειναν, αφού πολλά φτωχομεσαία αγροτικά νοικοκυριά έχουν καταστραφεί από τις πολιτικές που ακολούθησαν οι προηγούμενες κυβερνήσεις, είτε αυτές ανήκαν στη Νέα Δημοκρατία, είτε στο ΠΑΣΟΚ.
Τώρα μάλιστα ετοιμάζεστε, όπως είπε ο Όλι Ρεν, να αναστείλετε ή και να περικόψετε τις αγροτικές επιδοτήσεις στις χώρες που παραβιάζουν το Σύμφωνο Σταθερότητας.
(…)
Θα ήθελα, επίσης, να σημειώσω -το επεσήμανε και ο Εισηγητής μας και μάλιστα πολύ εύστοχα- ότι διαχωρισμός των αγροτών σε κατά κύριο και μη επάγγελμα, θα είχε ως αποτέλεσμα οι χιλιάδες μικρομεσαίοι αγρότες, που αντιμετωπίζουν πρόβλημα επιβίωσης από τη βαθιά αντιαγροτική σας πολιτική, να πεταχτούν έξω από το Μητρώο Αγροτών και να χάσουν προοπτικά τις αποζημιώσεις, ενισχύσεις και επιδοτήσεις».
Απάντηση Μπατζελή
Η Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Κατερίνα Μπατζελή, ανέφερε ότι «Το Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων αποτελεί μία από τις βασικές παρεμβάσεις, που πρέπει να κάνουμε παράλληλα με άλλες μεταρρυθμίσεις, που πρωτίστως θα συνδιαμορφώνουν το αγροτικό εισόδημα δια μέσου και άλλων πολιτικών.
Δημιουργούμε μία νέα βάση δεδομένων με αξία χρήσης, ένα σύγχρονο εργαλείο για το σχεδιασμό, την εφαρμογή και τον απολογισμό της αγροτικής πολιτικής στα πλαίσια της εθνικής μας στρατηγικής.
Προσπαθώντας να τεκμηριώσει τα κριτήρια που χρησιμοποιήθηκαν για τον προσδιορισμό των κατά κύριο επάγγελμα αγροτών, ανέφερε ότι οι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες που αντιστοιχούν στο 33% του συνόλου, έλαβαν επιδοτήσεις 1,4 δισεκατομμύρια ευρώ. Ενώ το 67% το οποίο είναι οι μη κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, έλαβαν 740 εκατομμύρια ευρώ.
Η Υπουργός ανέφερε ότι το όριο του 35% του εισοδήματος, δεν είναι τολμηρό και είπε ότι τολμηρό θα ήταν το όριο του 25%. Θεωρεί λογικό το όριο που τέθηκε, αφού είμαστε μία χώρα, όπου ο αγροτικός πληθυσμός και το αγροτικό εισόδημα, πρέπει να συμπληρώνεται από άλλες δραστηριότητες.
Η εξέλιξη αυτή ήταν αναμενόμενη, καθώς στις αρχές του Αυγούστου, όταν η κ. Μπατζελή είχε επισκεφθεί τη Λέσβο, δεν είπε τίποτα για το ζήτημα αυτό, αν και κατά τη διάρκεια της επίσκεψης της στο βιομηχανικό συγκρότημα της ΕΑΣ Λέσβου, το θέμα είχε τεθεί από το διευθυντή της Ένωσης, Στρατή Χατζηδημητρίου. Αίτημα ελαστικοποίησης των κριτηρίων για το χαρακτηρισμό των αγροτών, περιλαμβάνεται και στο υπόμνημα που παραδόθηκε στην Υπουργό από την ΕΑΣ Λέσβου. Στην συζήτηση του νομοσχεδίου, τοποθετήθηκε και ο βουλευτής του ΚΚΕ, Σταύρος Σκοπελίτης.
Οι αντιδράσεις που υπήρξαν, οφείλονται στο ότι ο χαρακτηρισμός μεγάλου αριθμού παραγωγών ως μη κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, ανοίγει το δρόμο για την εξαίρεση τους από τις επιδοτήσεις (μετά το 2013), την παύση της ασφάλισης τους στον ΟΓΑ και γενικά την παύση όλων των ευεργετημάτων που ισχύουν για τους αγρότες. Σήμερα στο νομό Λέσβου, κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, είναι περίπου 4.500 άτομα, αλλά αγροτικές επιδοτήσεις λαμβάνουν περισσότερα από 22.000 άτομα.
Οι νέες ρυθμίσεις
Το βασικότερο κριτήριο είναι ότι ο παραγωγός για να πάρει το χαρακτηρισμό του επαγγελματία αγρότη, θα πρέπει να ασχολείται επαγγελματικά με την αγροτική δραστηριότητα κατά 30% του συνολικού ετήσιου χρόνου εργασίας του και να λαμβάνει από την αγροτική δραστηριότητα, το 35% του συνολικού ετήσιου εισοδήματός του.
Αιτιολογώντας τη ρύθμιση αυτή, ο εισηγητής του νομοσχεδίου τόνισε ότι στη γεωργία, μόνο το 12% περίπου χρησιμοποιεί το 100% του χρόνου του στην αγροτική δραστηριότητα. Το 20% χρησιμοποιεί το 50% με 90% του χρόνου του και το 68% χρησιμοποιεί λιγότερο από το 50% του χρόνου του στην αγροτική δραστηριότητα.
Αυτά, λοιπόν, τα στοιχεία, αυτή η στατιστική απεικόνιση, αποδεικνύει ότι αν χρησιμοποιηθεί για τον προσδιορισμό τού κατά κύριο επάγγελμα αγρότη, απλά και μόνο το κριτήριο του χρόνου απασχόλησης στην αγροτική οικονομία και ειδικότερα ένα ποσοστό 50% επί του συνολικού χρόνου απασχόλησης, τότε θα ενταχθεί στο αγροτικό επάγγελμα, μόνο το ένα τρίτο, δηλαδή το 33% του αγροτικού πληθυσμού.
Οι ψαράδες θα πρέπει είναι κάτοχοι επαγγελματικής άδειας αλιείας και άδειας επαγγελματικού αλιευτικού σκάφους.
Η εγγραφή στο Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων, είναι υποχρεωτική για όλα τα ενήλικα φυσικά πρόσωπα, καθώς και τα νομικά πρόσωπα που ασκούν αγροτική δραστηριότητα. Δηλαδή κάθε επαγγελματική δραστηριότητα σε τουλάχιστον έναν από τους κλάδους της αγροτικής οικονομίας, τη φυτική, τη ζωική, την αλιευτική παραγωγή, που αποσκοπεί στην παραγωγή αγροτικών προϊόντων, καθώς και η επαγγελματική δραστηριότητα που αφορά στη διαχείριση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και στη λειτουργία αγροτουριστικών μονάδων, έχει υποχρεωτική εγγραφή.
Όμως είναι υποχρεωτική και για τα νομικά και φυσικά πρόσωπα, που κατέχουν αγροτική εκμετάλλευση, χωρίς να ασκούν προεχόντως αγροτική δραστηριότητα. Έτσι εγγράφονται στο Μητρώο Αγροτών, τα φυσικά πρόσωπα εκείνα που αν και δεν είναι επαγγελματίες αγρότες, είναι αποδεδειγμένα κάτοχοι αγροτικής εκμετάλλευσης.
Στο Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων, εγγράφονται και ο επιτηδευματίας, ο δημόσιος υπάλληλος, που δεν ασχολείται με το αγροτικό επάγγελμα, αλλά κατέχει αγροτική εκμετάλλευση και λαμβάνει εισόδημα απ’ αυτήν.
Η αντιπολίτευση
Κατά την άποψη του εισηγητή της Νέας Δημοκρατίας, ο καθορισμός ενιαίων οριζόντιων κριτηρίων, είναι λανθασμένος. Θεωρεί ότι θα έπρεπε να τεθεί ως όριο το 50+1 του εισοδήματος και της απασχόλησης με ποιοτικά κριτήρια και σε αρμονία με την ισχύουσα νομοθεσία.
Ο εκπρόσωπος του ΚΚΕ, Νίκος Μωραΐτης, τόνισε ότι με το νομοσχέδιο, γίνεται ένα ακόμη βήμα για το ξεκλήρισμα των μικρών και μεσαίων αγροτών. Η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Ηρώ Διώτη, ανέφερε: «Δεν μπαίνουμε σε λογικές αποκλεισμών και εξαιρέσεων, ούτε σε διαμάχες για τα ποσοστά. Απαιτούμε τεκμηρίωση και επιχειρήματα από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Ο αγροτικός χώρος για εμάς, δεν είναι απλώς μία δραστηριότητα. Είναι κορμός ανάπτυξης όπου εμπλέκονται οικονομικές, κοινωνικές και πολιτισμικές διαστάσεις».
Ο βουλευτής Χίου της Ν.Δ., Κώστας Μουσουρούλης, είπε: «Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί η Κυβέρνηση δεν εντάσσει τη νησιωτικότητα μέσα στις πολιτικές της, γιατί ο,τιδήποτε και να σχεδιάζει, είναι οριζόντιο και έχει εφαρμογή σε όλη τη χώρα. Άλλο το 35% του εισοδήματος ενός αγρότη στη Θεσσαλία να προέρχεται από αγροτική δραστηριότητα, και άλλο στη νησιωτική Ελλάδα».
Σταύρος Σκοπελίτης
Εκφράζοντας τις θέσεις του ΚΚΕ, ο βουλευτής Λέσβου, Σταύρος Σκοπελίτης, μεταξύ άλλων, σημείωσε: «Βαλθήκατε με την πολιτική σας, να μην αφήσετε ούτε ένα μικρό νοικοκυριό στη χώρα, τουλάχιστον απ’ όσα απέμειναν, αφού πολλά φτωχομεσαία αγροτικά νοικοκυριά έχουν καταστραφεί από τις πολιτικές που ακολούθησαν οι προηγούμενες κυβερνήσεις, είτε αυτές ανήκαν στη Νέα Δημοκρατία, είτε στο ΠΑΣΟΚ.
Τώρα μάλιστα ετοιμάζεστε, όπως είπε ο Όλι Ρεν, να αναστείλετε ή και να περικόψετε τις αγροτικές επιδοτήσεις στις χώρες που παραβιάζουν το Σύμφωνο Σταθερότητας.
(…)
Θα ήθελα, επίσης, να σημειώσω -το επεσήμανε και ο Εισηγητής μας και μάλιστα πολύ εύστοχα- ότι διαχωρισμός των αγροτών σε κατά κύριο και μη επάγγελμα, θα είχε ως αποτέλεσμα οι χιλιάδες μικρομεσαίοι αγρότες, που αντιμετωπίζουν πρόβλημα επιβίωσης από τη βαθιά αντιαγροτική σας πολιτική, να πεταχτούν έξω από το Μητρώο Αγροτών και να χάσουν προοπτικά τις αποζημιώσεις, ενισχύσεις και επιδοτήσεις».
Απάντηση Μπατζελή
Η Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Κατερίνα Μπατζελή, ανέφερε ότι «Το Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων αποτελεί μία από τις βασικές παρεμβάσεις, που πρέπει να κάνουμε παράλληλα με άλλες μεταρρυθμίσεις, που πρωτίστως θα συνδιαμορφώνουν το αγροτικό εισόδημα δια μέσου και άλλων πολιτικών.
Δημιουργούμε μία νέα βάση δεδομένων με αξία χρήσης, ένα σύγχρονο εργαλείο για το σχεδιασμό, την εφαρμογή και τον απολογισμό της αγροτικής πολιτικής στα πλαίσια της εθνικής μας στρατηγικής.
Προσπαθώντας να τεκμηριώσει τα κριτήρια που χρησιμοποιήθηκαν για τον προσδιορισμό των κατά κύριο επάγγελμα αγροτών, ανέφερε ότι οι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες που αντιστοιχούν στο 33% του συνόλου, έλαβαν επιδοτήσεις 1,4 δισεκατομμύρια ευρώ. Ενώ το 67% το οποίο είναι οι μη κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, έλαβαν 740 εκατομμύρια ευρώ.
Η Υπουργός ανέφερε ότι το όριο του 35% του εισοδήματος, δεν είναι τολμηρό και είπε ότι τολμηρό θα ήταν το όριο του 25%. Θεωρεί λογικό το όριο που τέθηκε, αφού είμαστε μία χώρα, όπου ο αγροτικός πληθυσμός και το αγροτικό εισόδημα, πρέπει να συμπληρώνεται από άλλες δραστηριότητες.
