|
"...Στο Πεντάγωνο, η δυσπιστία – για να μην πούμε η καχυποψία – έναντι της Άγκυρας περισσεύει και το κακό είναι ότι οι απέναντι δίνουν αφορμές για τη διατήρηση αυτού του κλίματος..."
Η αναμονή της πρότασης για αποστρατικοποίηση δεν είναι τυχαία. Οι στρατιωτικοί στο Πεντάγωνο στηρίζονται στην εμπειρία και στην ιστορία. Υπενθυμίζουν ότι όλες οι «προσπάθειες αποκλιμάκωσης της έντασης στα ελληνοτουρκικά κατέληγαν πάντα σε πρόταση αποστρατικοποίησης των ελληνικών νησιών». Το «αντάλλαγμα» ήταν πάντα αυτό που αναμένεται να δοθεί και τώρα: απόσυρση της 4ης Στρατιάς του Αιγαίου από τα παράλια της Σμύρνης. Η πρόταση είναι... «αδειανό πουκάμισο», γιατί επί της ουσίας Στρατιά του Αιγαίου – όπως ονόμαζαν την 4η Στρατιά οι Τούρκοι – δεν υπάρχει!
Το 1976, η Άγκυρα παριστάνοντας το «θύμα» συγκρότησε πράγματι την 4η Στρατιά στη Σμύρνη γιατί δήθεν φοβήθηκε από την αποστολή ελληνικών στρατευμάτων στα νησιά του Αιγαίου. Βέβαια η 4η Στρατιά διέθετε – και διαθέτει – εκατοντάδες αποβατικά σκάφη που σίγουρα δεν προορίζονται για την άμυνα των παραλίων της Σμύρνης! Με τα χρόνια η 4η Στρατιά είχε όλο και μικρότερη σημασία για τους Τούρκους στρατηγούς και σήμερα πια στη Σμύρνη δεν υπάρχει τίποτα παραπάνω από ένα απλό στρατηγείο της εν λόγω στρατιάς, το οποίο αν και όποτε χρειαστεί θα ενεργοποιηθεί και θα συγκροτήσει την 4η Στρατιά σε μάχιμη δύναμη.
Μας θέλουν άοπλους
Από το 1976 στη συνάντηση Καραμανλή - Ετσεβίτ στη Γενεύη μέχρι και το 2000 που την πρόταση αυτή επανέφερε ο στρατιωτικός σύμβουλος του Ετσεβίτ και αρχηγός των ναυτικών δυνάμεων εισβολής στην Κύπρο, ναύαρχος Γκιουβέν Ερκάγια, η επιδίωξη της Τουρκίας να αποστρατικοποιηθούν τα ελληνικά νησιά είναι διαρκής. Πάντα η συζήτηση ξεκινούσε από την ανάγκη αφοπλισμού των μαχητικών αεροσκαφών που πετάνε στο Αιγαίο, συνεχιζόταν με κουβέντα περί μείωσης εξοπλισμών και κατέληγε στην αποστρατικοποίηση. Καμία ελληνική κυβέρνηση δεν μπήκε ποτέ στην ουσία της συζήτησης μιας τέτοιας πρότασης, αφού οι αντιρρήσεις των Ελλήνων στρατιωτικών ήταν πάντα εξαιρετικά ισχυρές, όπως και σήμερα. Οι λόγοι είναι προφανείς, όπως υποστηρίζουν οι επιτελείς του Πενταγώνου...
Η ελληνική απάντηση σε μια τέτοια πρόταση δεν μπορεί, σύμφωνα με τους στρατιωτικούς, παρά να είναι κάθετα αρνητική. Η επιχειρηματολογία είναι απλή και δεν έχει να κάνει με κανενός είδους «εθνικού ταμπού». Η τουρκική πρόταση ουσιαστικά δεν προσφέρει απολύτως τίποτα στην Ελλάδα. Στα παράλια της Σμύρνης δεν υπάρχει τίποτε άλλο εκτός από το στρατηγείο της 4ης Στρατιάς. Όλες οι στρατιωτικές της δυνάμεις βρίσκονται διεσπαρμένες στο εσωτερικό της Τουρκίας, ακόμη και μέχρι την περιφέρεια της Άγκυρας και στην Ανατολική Θράκη. Σε περίπτωση ενεργοποίησης της Στρατιάς του Αιγαίου, οι δυνάμεις της μεταφέρονται με όλα τα μέσα για να συγκροτηθούν σε μάχιμη δύναμη γρήγορα και εύκολα. Οι τουρκικές δυνάμεις που θα συγκροτήσουν την 4η Στρατιά σε ενδεχόμενη κρίση θα μεταφερθούν με ελικόπτερα, αεροπλάνα, τρένα και οδικώς σε χρόνο αστραπιαίο. Με απλά λόγια, δεν υπάρχει τίποτα να αποσυρθεί από τη Σμύρνη και γι’ αυτό μια τέτοια πρόταση από την Άγκυρα θα γίνει εκ του πονηρού.
Από την άλλη πλευρά η όποια κίνηση αποστρατικοποίησης ελληνικών νησιών αν γίνει, θα πρέπει να θεωρείται και οριστική. Τα στρατόπεδα και γενικά οι αμυντικές εγκαταστάσεις που έχουν κατασκευαστεί με πολύ κόπο από το 1974 στα νησιά του Αιγαίου, δεν μπορούν να εγκαταλειφθούν έτσι απλά και να επαναλειτουργήσουν όταν και αν χρειαστεί. Όπως και η μεταφορά στρατιωτικών δυνάμεων σε νησιά του Αιγαίου δεν είναι καθόλου απλή υπόθεση. Η επαναφορά στρατιωτικών δυνάμεων που θα πρέπει να διαπλεύσουν ολόκληρο το Αιγαίο υπό την πίεση του χρόνου είναι απείρως δυσκολότερη από τη μεταφορά στρατευμάτων που θα υποχρεωθεί να κάνει η τουρκική πλευρά από το εσωτερικό της προς τα παράλια του Αιγαίου. Μια μονάδα που θα εγκαταλείψει το στρατόπεδό της σε κάποιο από τα νησιά του Αιγαίου είναι εξαιρετικά δύσκολο να επιστρέψει. Συνεπώς η πρόταση μπορεί να ακούγεται εντυπωσιακή, αλλά επί της ουσίας δεν προσφέρει τίποτα στην ελληνική πλευρά.
Έτσι κι αλλιώς και λόγω της οικονομικής κρίσης, το ΓΕΣ έχει προχωρήσει σε συμμάζεμα των στρατοπέδων και των μονάδων στα νησιά, κατεβάζοντας μάλιστα σημαντικά την οροφή των δυνάμεων που χρειάζεται για να επανδρώσει τις μονάδες. Άλλο αυτό όμως κι άλλο να «αποστρατικοποιήσουμε» τα νησιά.
Στο Πεντάγωνο, η δυσπιστία – για να μην πούμε η καχυποψία – έναντι της Άγκυρας περισσεύει και το κακό είναι ότι οι απέναντι δίνουν αφορμές για τη διατήρηση αυτού του κλίματος. Η τελευταία «κουτοπονηριά» ήταν ότι «έσπρωξαν» στο πρακτορείο Ανατολή την πληροφορία ότι όταν στις 5 Μαΐου οι αρχηγοί ΓΕΕΘΑ των δύο χωρών - Γιάγκος και Μπασπούγ - συνατήθηκαν στις Βρυξέλλες, ο Τούρκος είπε στον δικό μας το γνωστό «ποίημα» για τα άοπλα αεροσκάφη και ο δικός μας – λέει το Ανατολή – είπε ότι θα το σκεφτούμε. Το κακό είναι ότι το τηλεγράφημα του Ανατολή το υιοθέτησε... το ΑΠΕ και ποιος είδε τον Γιάγκο και δεν τον φοβήθηκε. Η συνομιλία και κυρίως το περιεχόμενό της διαψεύστηκε, αλλά η πρόταση για πτήσεις άοπλων αεροσκαφών παραμένει πάντα ανοιχτή.
