Είναι γνωστό ότι στη χώρα μας δραστηριοποιούνται δεκάδες ιδιωτικές εταιρείες που αναλαμβάνουν τη φύλαξη βλαστοκυττάρων (ομφαλοπλακουντιακού αίματος), υπερβαίνοντας μάλιστα κατά πολύ τον αριθμό των ιδιωτικών εταιρειών οποιασδήποτε άλλης ευρωπαϊκής χώρας. Είναι ενδεικτικό ότι η Ελλάδα διαθέτει το 20% των ιδιωτικών τραπεζών βλαστοκυττάρων που λειτουργούν παγκοσμίως, ο ετήσιος τζίρος των οποίων φτάνει τα 50 εκατομμύρια ευρώ.
Οι ιδιωτικές εταιρείες, όμως, λειτουργούν χωρίς να έχουν αδειοδοτηθεί από αρμόδιο φορέα, αφού τέτοιος δεν έχει συσταθεί στο ελληνικό κράτος. Έτσι, παρότι οι εταιρείες αυτές διαφημίζονται ευρέως και από επαγγελματίες του χώρου (γυναικολόγοι, μαιευτήρες, κλπ), δεν διενεργούνται οι κατάλληλοι έλεγχοι ώστε να διασφαλίζονται οι όροι λειτουργίας τους, ενώ είναι δεδομένες και οι επιστημονικές αντιρρήσεις ως προς τη δυνατότητά τους να υλοποιούν όσα υπόσχονται, παρασύροντας με διαφημιστικά μέσα το κοινό σε ευαίσθητα ζητήματα υγείας.
Πράγματι, παρότι πολλοί γονείς ξοδεύουν υπέρογκα ποσά προκειμένου να διαφυλάξουν τα βλαστικά κύτταρα των νεογέννητων παιδιών τους σε ιδιωτικές τράπεζες και να εξασφαλίσουν την προστασία της υγείας τους από ενδεχόμενες μελλοντικές παθήσεις, δεν ενημερώνονται για το ότι σε ποσοστό έως 70% το αίμα που συλλέγεται από τον πλακούντα του νεογέννητου πρέπει να απορριφθεί. Κυρίως όμως δεν ενημερώνονται για το ότι ακόμα και αυτό που θα καταψυχθεί είναι σχεδόν απίθανο να χρησιμοποιηθεί ποτέ ιατρικώς από το παιδί τους ούτε όμως και από άλλα παιδιά (αφού οι ιδιωτικές τράπεζες δεν ασχολούνται με την ιστοσυμβατότητα των κυττάρων που φυλάσσουν –το λεγόμενο διεθνές δίκτυο αναζήτησης μοσχευμάτων netcord).
Την ίδια στιγμή, σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες η νομοθεσία απαγορεύει την ιδιωτική φύλαξη των βλαστικών κυττάρων, τα οποία φυλάσσονται μόνο σε δημόσιες τράπεζες προς όφελος του συνόλου, με τη λογική ότι όπως η αιμοδοσία έτσι και η διάθεση τέτοιων μοσχευμάτων θα πρέπει να γίνεται δωρεάν στα πλαίσια του δημοσίου φορέα υγείας. Στη χώρα μας, ωστόσο, η δραστηριοποίηση στον δημόσιο τομέα εμφανίζεται υποπολλαπλάσια του ιδιωτικού: σήμερα λειτουργεί μία δημόσια Τράπεζα Ομφαλοπλακουντιακού Αίματος στο Ιδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών, ενώ το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών που διαθέτει τα εργαστήρια της Τράπεζας Αρχέγονων Κυττάρων (ΤΑΚ ΕΙΕ) συνέπραξε με ιδιωτική εταιρία φύλαξης. Σημειωτέον ότι σύμφωνα με υπολογισμούς, αν διοχετευόταν στη δημόσια τράπεζα έστω το ένα δέκατο του υλικού που φυλάσσεται σε ιδιωτικές εταιρείες, θα επαρκούσε από άποψη ιστοσυμβατότητας για όλες τις ενδεχόμενες μελλοντικές παθήσεις του πληθυσμού της χώρας.
Την παραπάνω εικόνα ασυδοσίας που επικρατεί στη χώρα μας συμπληρώνει η αποκάλυψη της κερδοσκοπικής εκμετάλλευσης των ιδιωτικών μαιευτηρίων, τα οποία χρέωναν καταχρηστικά τη συλλογή βλαστοκυττάρων από τις ανυποψίαστες και ανενημέρωτες μητέρες, χρεώνοντάς τες για την υπηρεσία αυτή από 225 έως 350 ευρώ. Με απόφασή του το Υπουργείο Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας επέβαλε πρόστιμα συνολικού ύψους 435.000 ευρώ σε τρία ιδιωτικά μαιευτήρια, κατ' εφαρμογή του άρθρου 13α του νόμου 2251/1994 για την «προστασία των καταναλωτών» και κατόπιν σχετικής απόφασης του Γενικού Γραμματέα Καταναλωτή και εισηγήσεων της Διεύθυνσης Προστασίας Καταναλωτή. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα μαιευτήρια επέβαλαν τη χρέωση ακόμη κι όταν οι γονείς δώριζαν το αίμα του πλακούντα στη δημόσια τράπεζα ως δωρεά προς το κοινωνικό σύνολο, αποθαρρύνοντας έτσι τις δωρεές ιστών και κυττάρων κατά παραβίαση του Π.Δ. 26/2008.
Κατόπιν τούτων,
Ερωτάται η κα Υπουργός:
1. Τι άμεσα μέτρα προτίθεται να λάβει ώστε να στηριχθεί η δημόσια τράπεζα φύλαξης βλαστοκυττάρων, να υπάρξει ευρεία ενημέρωση των γονέων και να ρυθμιστεί το πεδίο δραστηριοποίησης των ιδιωτικών εταιρειών;
2. Τι μέτρα προτίθεται να λάβει για την επέκταση της διαδικασίας φύλαξης βλαστοκυττάρων σε περισσότερα δημόσια νοσοκομεία και την εξασφάλιση των εξόδων διατήρησής τους;
3. Τι μέτρα προτίθεται να λάβει για την αυστηρή εφαρμογή της νομοθεσίας και τη διεξαγωγή όλων των απαραίτητων ελέγχων τόσο στο στάδιο αδειοδότησης όσο και καθ’ όλη τη διάρκεια λειτουργίας των ιδιωτικών εταιρειών φύλαξης βλαστοκυττάρων, καθώς και για την αποφυγή παραπλανητικής εκ μέρους τους διαφήμισης προς το ευρύ κοινό;
4. Τι μέτρα προτίθεται να λάβει ώστε να αποφευχθούν στο μέλλον παρόμοιες καταχρηστικές χρεώσεις από τα ιδιωτικά μαιευτήρια;
Οι ερωτώντες βουλευτές
ΘΑΝΑΣΗΣ ΛΕΒΕΝΤΗΣ
ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΟΥΛΟΠΟΥΛΟΣ
