πηγή καθημερινή
Mε την επιφυλακτικότητα που συνοδεύει κάθε καινούργιο το οποίο έχει ακόμη αδιευκρίνιστα σημεία, νομάρχες και δήμαρχοι υποδέχονται το νομοσχέδιο «Καλλικράτης», το οποίο επιφέρει ριζικές αλλαγές στο διοικητικό σύστημα της χώρας. Με τις νέες ρυθμίσεις, που τίθενται σήμερα σε δημόσια διαβούλευση και θα ισχύσουν στις εκλογές της 14ης Νοεμβρίου 2010, θεμελιώνεται η δευτεροβάθμια περιφερειακή αυτοδιοίκηση με εκλεγμένους 13 περιφερειάρχες, 370 δήμους αντί 1.034 και 2.000 νομικά πρόσωπα και δημοτικές επιχειρήσεις στη θέση 6.000.
Οι επιφυλάξεις της ΕΝΑΕ, αλλά και της ΚΕΔΚΕ, εστιάζονται κυρίως στο θολό τοπίο που υπάρχει περί των αρμοδιοτήτων, και κυρίως των πόρων, με τους οποίους θα επιβιώσουν τα νέα διοικητικά σχήματα. Η δημιουργία, επίσης, νέων οργάνων (επιτροπές διαβούλευσης, επιχειρησιακή επιτροπή, συνήγοροι του δημότη κ.λπ.) αλλά και η «τύχη» των υπαλλήλων των νομαρχιών με τη διαδικασία μετατάξεων προβληματίζει τους αυτοδιοικητικούς.
Το σχέδιο νόμου του υπουργού Εσωτερικών κ. Γ. Ραγκούση αναδεικνύει σε ισχυρούς πόλους εξουσίας τους περιφερειάρχες, καθώς και τους δημάρχους, αφού η χωροταξική τους αρμοδιότητα πλέον επεκτείνεται σε επίπεδο επαρχίας και θα χειρίζονται μεγάλα αναπτυξιακά κονδύλια.
Οι δήμοι θα μειωθούν σε 370 και θα καθορισθούν με πληθυσμιακά και γεωγραφικά κριτήρια. Εξαίρεση θα αποτελέσουν οι ορεινές δυσπρόσιτες περιοχές και οι νησιωτικές (κάθε νησί και δήμος, εκτός από την Κρήτη και τη Μυτιλήνη).
Προβλέπεται ακόμη η δημιουργία 13 περιφερειών, από τις οποίες η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη θα έχουν μητροπολιτικό χαρακτήρα, ενώ οι σημερινές 13 κρατικές περιφέρειες θα αντικατασταθούν από επτά Γενικές Διοικήσεις, οι οποίες θα ασκούν τις κρατικές αρμοδιότητες, όπως χωροταξία, περιβάλλον, πρόνοια, μετανάστευση.
Το εκλογικό σύστημα για τις δημοτικές εκλογές αλλάζει, αφού οι νέοι δήμαρχοι και οι αιρετοί περιφερειάρχες θα εκλέγονται με ποσοστό 50% συν 1. Κατά τον υπουργό Εσωτερικών είναι σαφής η οριοθέτηση των αρμοδιοτήτων μεταξύ αιρετών περιφερειών και νέων δήμων.
Στο πλαίσιο αυτό, οι περιφέρειες αναλαμβάνουν τον ενιαίο στρατηγικό αναπτυξιακό σχεδιασμό της περιοχής, τη διαχείριση κονδυλίων, του ΕΣΠΑ, τη διαχείριση αποβλήτων, έργα, την πράσινη ανάπτυξη, ενώ οι δήμοι όσα σχετίζονται με την εξυπηρέτηση του πολίτη.
Οι νέες περιφέρειες αναλαμβάνουν «σταδιακά εκείνες τις αρμοδιότητες που ασκούνται σήμερα από την κρατική περιφέρεια, με εξαίρεση εκείνες που αφορούν θέματα χωροταξίας - πολεοδομίας, προστασίας του περιβάλλοντος και δασικής πολιτικής ή μεταναστευτικής πολιτικής».
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ: Στην Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση εκτός από τον αιρετό περιφερειάρχη, θα υπάρχει αιρετό περιφερειακό συμβούλιο, με καθορισμένο αριθμό συμβούλων ανάλογα με τον πληθυσμό κάθε νομού. Θα υπάρχουν αντιπεριφερειάρχες οι οποίοι θα επιλέγονται μεταξύ των περιφερειακών συμβούλων από τον περιφερειάρχη. Οπως είπε ο κ. Ραγκούσης, θα διακρίνονται σε θεματικούς (π.χ. περιβάλλοντος, υποδομών κ.λπ.) και τοπικούς (με αρμοδιότητα τις παλιές νομαρχίες που μετατρέπονται σε περιφερειακά διαμερίσματα). Παράλληλα στις περιφέρειες δημιουργείται η Εκτελεστική Επιτροπή, που είναι το εκτελεστικό όργανο στις Περιφερειακές Αυτοδιοικήσεις και θα αποτελείται από τον περιφερειάρχη και τους αντιπεριφερειάρχες.
ΔΗΜΟΙ: Εκσυγχρονίζεται ο θεσμός των δημοτικών ΚΕΠ, με τη δημιουργία μικρών, αποτελεσματικών «Δημοτικών e - ΚΕΠ», σε κάθε γειτονιά ή χωριό ανάλογα με τις ανάγκες εξυπηρέτησης.
- Με την εισαγωγή της έξυπνης «κάρτας του δημότη», ξεκινά η υλοποίηση της «κάρτας του πολίτη». Με αυτήν περνούν οι δήμοι στην αυτόματη εξυπηρέτηση (π.χ. έκδοση πιστοποιητικών), αλλά και διευκολύνεται η συμμετοχή σε δημοκρατικές διαδικασίες (π.χ. τοπικά δημοψηφίσματα).
- Οι δήμοι εξοπλιζόμενοι με τις απαραίτητες υποδομές (μηχανήματα αυτόματης εξυπηρέτησης - «δημοτικά ΑΤΜ»), που θα εγκατασταθούν στα δημοτικά e - ΚΕΠ θα έχουν τη δυνατότητα αυτόματης εξυπηρέτησης 24 ώρες το 24ωρο, 365 μέρες τον χρόνο.
- Θεσπίζεται ο Συνήγορος του Δημότη και της Επιχείρησης σε κάθε δήμο και σε κάθε περιφέρεια.
ΠΟΡΟΙ: Αναφορικά με τους πόρους, ο κ. Ραγκούσης είπε ότι πλέον δεν θα βασίζονται, κυρίως, στον φόρο εισοδήματος και τα τέλη κυκλοφορίας, αλλά θα συνδεθούν με τον ΦΠΑ, προκειμένου από τη μία να ενισχυθούν τα οικονομικά των ΟΤΑ και από την άλλη να καταστεί η Αυτοδιοίκηση σύμμαχος «στη μεγάλη εθνική προσπάθεια της καταπολέμησης της φοροδιαφυγής». Παράλληλα, όπως αναφέρεται στο κείμενο διαβούλευσης, πόροι θα εξευρεθούν και από τον Φόρο Ακίνητης Περιουσίας (ΦΑΠ).
Στα βήματα του αρχιτέκτονα
To νέο εγχείρημα, η «νέα αρχιτεκτονική για την τοπική αυτοδιοίκηση και την αποκεντρωμένη διοίκηση», όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Ραγκούσης, μετονομάστηκε από «Καποδίστριας 2» σε «Πρόγραμμα Καλλικράτης». Ο στόχος για ένα καλό κράτος, από τη μια, και η λογική της νέας αρχιτεκτονικής από την άλλη, οδήγησαν τον υπουργό Εσωτερικών στη σύνδεση του συνολικού αυτού σχεδίου με το όνομα μιας εμβληματικής μορφής της αρχιτεκτονικής, του Καλλικράτη. Ο οποίος δεν θεωρείται μόνο ένας εκ των δύο αρχιτεκτόνων του Παρθενώνα, αλλά και των Μακρών Τειχών, που ένωσαν Αθήνα και Πειραιά
