Το νομοθέτημα το οποίο παρέδωσε ήδη ο υπουργός Δικαιοσύνης Χ. Καστανίδης σε δημόσια διαβούλευση (http://www. opengov. gr/ministryofjustice/), κινείται- όσον αφορά την επιλογή της ηγεσίας της Δικαιοσύνης- εντός του ισχύοντος συνταγματικού πλαισίου που, ως γνωστόν, εναποθέτει στο Υπουργικό Συμβούλιο την τοποθέτηση των προέδρων και αντιπροέδρων των Ανωτάτων Δικαστηρίων, καθώς και του εισαγγελέα του Αρείου Πάγου και του γενικού επιτρόπου των Ανωτάτων Δικαστηρίων. Καθιερώνει ωστόσο την εμπλοκή της Διάσκεψης των Προέδρων της Βουλής προκειμένου να διευρυνθεί η δημοκρατική νομιμοποίηση της διαδικασίας.
Έτσι, αντί του ενός και μοναδικού σταδίου που προβλέπει το άρθρο 90 παρ. 5 του Συντάγματος, σύμφωνα με το οποίο ο υπουργός Δικαιοσύνης εισηγείται και το Υπουργικό Συμβούλιο αποφασίζει ποια πρόσωπα θα καταλάβουν τα ανώτατα αξιώματα των Ανωτάτων Δικαστηρίων, με το νέο σχέδιο νόμου καθιερώνεται η μεσολάβηση της Διάσκεψης των προέδρων της Βουλής, στην οποία ανατίθεται ένα σημαντικό έργο.
Πώς θα επιλέγονται
Σε περίπτωση επιλογής του προέδρου του Συμβουλίου της Επικρατείας, του προέδρου και του εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, του προέδρου και του γενικού επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου καθώς και του γενικού επιτρόπου των διοικητικών δικαστηρίων, προεπιλέγονται αρχικά με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου έξι ανώτατοι δικαστικοί λειτουργοί οι οποίοι διαθέτουν τα τυπικά προσόντα. Ο κατάλογος των έξι διαβιβάζεται στη Διάσκεψη των Προέδρων της Βουλής που καλείται να εκφράσει θετική γνώμη- ομόφωνα ή με πλειοψηφία τουλάχιστον 4/5 των μελών της- για τους τρεις υποψηφίους, αφού προηγουμένως καλέσει σε ακρόαση και τους έξι. Την τελική επιλογή του ενός από τους τρεις έχει το Υπουργικό Συμβούλιο, με την ηθική και όχι την εκ του νόμου δέσμευση να λάβει υπόψη τη γνώμη της Διάσκεψης των Προέδρων της Βουλής.
Θα στέλνει κατάλογο
Για την επιλογή των αντιπροέδρων των Ανωτάτων Δικαστηρίων, ο υπουργός Δικαιοσύνης αποστέλλει στη Διάσκεψη των Προέδρων της Βουλής κατάλογο με το σύνολο των δικαστικών λειτουργών που διαθέτουν τα τυπικά προσόντα (παραβλέποντας, αν χρειαστεί, την επετηρίδα) και η Διάσκεψη καλείται να εκφέρει θετική γνώμη για τριπλάσιο αριθμό υποψηφίων από αυτούς που πρόκειται να επιλεγούν. Η ακρόαση των υποψηφίων δεν είναι υποχρεωτική, ενώ απαιτείται ομοφωνία ή πλειοψηφία 4/5 των μελών της Διάσκεψης.
Οι διεργασίες για την κάλυψη των θέσεων που πρόκειται να κενωθούν θα αρχίζουν δύο μήνες νωρίτερα (τον Απρίλιο) ώστε τον Ιούνιο, οπότε αποχωρούν λόγω ορίου ηλικίας οι δικαστικοί λειτουργοί, να έχουν ολοκληρωθεί. Πάντως αν η Διάσκεψη των Προέδρων της Βουλής δεν ολοκληρώσει εντός της προβλεπόμενης δίμηνης προθεσμίας, θα έχει δικαίωμα ο υπουργός Δικαιοσύνης να προχωρήσει χωρίς τη γνώμη της.
