Εναν κουμπαρά 90 εκατομμυρίων ευρώ για το 2010 θα διεκδικήσουν οι μεγάλες εταιρείες του κλάδου μετά την απόσυρση των παραδοσιακών μνηστήρων της πίτας
Oι άγονες γραμμές της ακτοπλοΐας του 2010 που συνοδεύονται από έναν κουμπαρά της τάξεως των 90 εκατομμυρίων ευρώ θα είναι, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, το επόμενο σημείο συνάντησης της κυβέρνησης και συγκεκριμένα του υπουργού Μεταφορών και Υποδομών κ. Δ. Ρέππα και του υφυπουργού και αρμόδιου για θέματα νησιωτικής πολιτικής κ. Ν.Σηφουνάκη με τον κ. Α.Βγενόπουλο .Η απόσυρση των παραδοσιακών μνηστήρων της πίτας της άγονης γραμμής, όπως ήταν ο κ. Γερ.Αγούδημος, αλλά και ο κ. Φ. Μανούσης, ανοίγει πλέον τον δρόμο σε μεγάλες εταιρείες του κλάδου να διεκδικήσουν ακόμη πιο διευρυμένα μερίδια από τις κρατικές επιδοτήσεις-αποζημιώσεις που αφορούν την εξυπηρέτηση των μεταφορικών αναγκών μιας ομάδας νησιών που δεν παρουσιάζουν εμπορικό ενδιαφέρον ώστε να ενταχθούν στα κανονικά δρομολόγια των εταιρειών της ακτοπλοΐας.
Ηδη από τις αρχές της τρέχουσας ακτοπλοϊκής περιόδου είχαν κάνει την εμφάνισή τους τα πρώτα σημάδια που έδειχναν ότι οι μεγάλοι παίκτες της ακτοπλοΐας θα εισέρχονταν δυναμικότερα στις άγονες γραμμές καθώς είχαν αρχίσει να υποχωρούν σταδιακά οι κκ. Αγούδημος και Μανούσης. Εταιρείες όπως η Βlue Star Ferries, η ΑΝΕΚ και η Ηellenic Seaways διεκδίκησαν και έλαβαν μεγαλύτερα μερίδια από τις άγονες γραμμές, ο συνολικός προϋπολογισμός των οποίων για το 2009 εκτιμάται ότι θα κλείσει στα 56 εκατ. ευρώ περίπου.
▅ Οι επιδοτήσεις που προβλέπονται
Σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία στον κωδικό 2131 της Γενικής Γραμματείας Ναυτιλιακής Πολιτικής του υπουργείου Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας υπό τον τίτλο «Επιδοτήσεις Αγονων Γραμμών» προβλέπονται επιδοτήσεις ύψους 40 εκατ. ευρώ, έναντι 22,7 εκατ. ευρώ που ήταν το 2009 και 12,4 εκατ. ευρώ που ήταν το 2008.
Στον ίδιο κωδικό και με τον ίδιο τίτλο συμπεριλαμβάνεται και η Γενική Γραμματεία Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής που έχει ενταχθεί πλέον στο υπουργείο Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, η οποία το 2010 θα μοιράσει επιδοτήσεις ύψους 50.900.000 εκατ. ευρώ, έναντι 33,4 εκατ. ευρώ που είχε μοιράσει η παλιά Γεν. Γραμματεία Αιγαίου ως τις 30 Σεπτεμβρίου 2009 και 24 εκατ. ευρώ που είχε μοιράσει το 2008.
Οι σχετικές επιδοτήσεις στη διάρκεια των τελευταίων τριών ετών, ιδιαίτερα μετά το 2008, έχουν πάρει την άγουσα, εξαιτίας της σταθερής αύξησης των άγονων γραμμών κατά την ίδια χρονική περίοδο, αλλά και εξαιτίας της ενεργοποίησης πολυετών και συγκεκριμένα δωδεκαετών συμβάσεων που αφορούν πλοία των κατηγοριών Ι και ΙΙ, μέσω των οποίων βελτιώνεται και εκσυγχρονίζεται η ποιότητα των υπηρεσιών που θα παρέχονται πλέον σε κάποιες άγονες γραμμές.
Ως σήμερα τέτοιου είδους 12ετείς συμβάσεις έχουν υπογράψει οι εταιρείες Βlue Star Ferries, ΑΝΕΚ, ΝΕΛ και η ΛΑΝΕ που είναι θυγατρική της ΑΝΕΚ. Ο ίδιος προϋπολογισμός εξάλλου προβλέπει ότι κατά τη διάρκεια του 2010 οι εισπράξεις από τον επίναυλο 3% που επιβαρύνει τα εισιτήρια της ακτοπλοΐας θα ανέλθουν στα 27,2 εκατ. ευρώ, έναντι 25 εκατ. ευρώ που θα κλείσουν το 2009 και 45,5 εκατ. ευρώ που ήταν το 2008.
Οπως προκύπτει από τα παραπάνω στοιχεία η Βlue Star Ferries του ομίλου Αttica, καθώς και η ΑΝΕΚ του κ. Γιάννη Βαρδινογιάννη, εκ των πραγμάτων θα είναι οι βασικοί διεκδικητές της πίτας των δρομολογίων της άγονης γραμμής κατά τη δρομολογιακή περίοδο του 2010.
Επίσης αυξημένα μερίδια αναμένεται να διεκδικήσουν η Ηellenic Seaways αλλά και η ΛΑΝΕ που και αυτές ελέγχονται από τον κ. Βαρδινογιάννη, αλλά και η ΝΕΛ, αν και για την εν λόγω εταιρεία μετά τις πρόσφατες αλλαγές στη μετοχική της σύνθεση είναι πλέον όλα τα ενδεχόμενα ανοικτά σχετικά με την προοπτική μιας πιθανής συγχώνευσής της.
▅ Νέα δεδομένα μετά τις αποχωρήσεις
Η αποχώρηση από τις άγονες γραμμές των οκτώ πλοίων της GΑ Ferries του κ. Αγούδημου και των περισσότερων πλοίων της SΑΟS του κ. Μανούση δημιουργεί πλέον νέα δεδομένα και συγχρόνως νέο πονοκέφαλο για τα υπουργεία Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας και Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, καθώς ως φαίνεται σε πρώτη φάση μένει χωρίς ακτοπλοϊκή σύνθεση ένα ευρύ πλέγμα νηιών στο Αιγαίο Πέλαγος, από τη μία άκρη του ως την άλλη.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις παρατηρητών της ελληνικής ακτοπλοΐας ο προβλεπόμενος προϋπολογισμός των 90 εκατομμυρίων ευρώ, αν και είναι ο υψηλότερος που έχει δοθεί ως τώρα στις άγονες γραμμές, ίσως να αποδειχθεί στην πράξη μη ικανοποιητικός σε σχέση με τις νέες αυξημένες ανάγκες που προκύπτουν από τα σοβαρά κενά που αφήνουν πίσω τους οι κκ. Αγούδημος και Μανούσης.
Αυτή η νέα κατάσταση όμως σε συνδυασμό με τα οικονομικά αποτελέσματα των εταιρειών της ακτοπλοΐας για το εννεάμηνο του 2009 επαναφέρει στο προσκήνιο τα σενάρια περί νέων συγχωνεύσεων ή συνεργασιών και αυτό γιατί οι μειώσεις των κερδών που καταγράφονται στην ακτοπλοΐα καθώς και οι κακές προβλέψεις για τα έτη 2010 και 2011 ωθούν τις διοικήσεις τους στο να αναζητούν τρόπους να βελτιώσουν τα οικονομικά τους.
Μόνο ο όμιλος Αttica δείχνει σημάδια αντοχής σε αυτή την ισχυρή πίεση που ασκείται στον κλάδο, χωρίς αυτό να σημαίνει πως και εδώ η διοίκηση της εταιρείας δεν εξετάζει σενάρια αναδιάταξης του στόλου, με τις γραμμές της Ιταλίας να είναι στην πρώτη θέση της λίστας για περικοπές και αναδιαρθρώσεις. Το γεγονός όμως πως ο όμιλος Αttica προχώρησε σε παραγγελία δύο νέων πλοίων, καθώς επίσης και το ότι ολοκλήρωσε με σχετική ευκολία τη νέα αύξηση μετοχικού κεφαλαίου είναι δύο κινήσεις-μήνυμα προς τον κλάδο πως ο όμιλος αντέχει τις «δυνατές συγκινήσεις».
Στην ΑΝΕΚ, αλλά και στην Ηellenic Seaways τα πράγματα είναι ρευστά. Οι δανειακές υποχρεώσεις του ομίλου έχουν εκτοξευτεί σε δυσθεώρητα ύψη και φτάνουν σε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ, δημιουργώντας εκ των πραγμάτων ένα πολύ αυστηρό πλαίσιο εντός του οποίου καλείται να κινηθεί η διοίκησή του. Παρ΄ όλα αυτά και η ΑΝΕΚ και η Ηellenic Seaways συνεχίζουν σταθερά να παίζουν τον ρόλο του άλλου πόλου στην ελληνική ακτοπλοΐα. Ο ρόλος αυτός διαθέτει μια δεδομένη υπεραξία που υποχρεώνει τους άλλους πόλους να παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις στα Χανιά.
Οι αλλαγές στις Μινωικές Γραμμές
ΟΙ ΜΙΝΩΙΚΕΣΓραμμές και αυτές βρίσκονται μπροστά στο φάσμα σημαντικών αλλαγών, καθώς ο στρατηγικός επενδυτής τους, ο ιταλός εφοπλιστής κ. Εμανουέλε Γκριμάλντι, με αργά αλλά σταθερά βήματα προωθεί νέες- για τα ελληνικά δεδομένα- ιδέες ως προς τη διαχείριση του στόλου των πλοίων της εταιρείας. Και για τις Μινωικές όμως η Αδριατική εξελίσσεται σε μεγάλο ερωτηματικό δεδομένου ότι ήδη ο κ. Γκριμάλντι έχει σε εξέλιξη ένα ιδιαίτερα φιλόδοξο και εκτεταμένο πρόγραμμα νέων ναυπηγήσεων τις οποίες η παρούσα αγορά, όπως έχει διαμορφωθεί εξαιτίας της διεθνούς οικονομικής κρίσης, δεν μπορεί να εξυπηρετήσει.
Και στην περίπτωση των Μινωικών τα πάντα είναι ρευστά, αλλά από τα πρώτα δείγματα φαίνεται ότι ο κ. Γκριμάλντι δεν επιλέγει προς το παρόν δυναμικές λύσεις στο πρόβλημα της Αδριατικής, αλλά περιορίζεται στο να επανασχεδιάσει βασικές παραμέτρους λειτουργίας των πλοίων. Κάποιοι από αυτούς τους νέους σχεδιασμούς, όπως το θέμα των συνθέσεων των πληρωμάτων των πλοίων του, έχουν ήδη προκαλέσει μια έντονη κριτική τόσο σε επίπεδο ναυτεργασίας όσο και σε επίπεδο ανταγωνιστών.
Οι απόψεις των ναυτεργατικών σωματείων επί του θέματος αυτού είναι ήδη γνωστές και δεν αποτελούν ερωτηματικό. Ερωτηματικό όμως δημιουργείται για το πώς θα αντιδράσουν οι έλληνες ανταγωνιστές του κ. Γκριμάλντι.
Ηδη, όπως έχει γίνει γνωστό, κάποιες εταιρείες, πλοία των οποίων δραστηριοποιούνται στις γραμμές της Αδριατικής, εξετάζουν ακόμη και το σενάριο της αλλαγής νηολογίου καλώντας την κυβέρνηση να εξετάσει με τη σειρά της σοβαρά την αλλαγή της νομοθεσίας για τις οργανικές συνθέσεις των υπό ελληνική σημαία επιβατηγών- οχηματαγωγών πλοίων όπως προσδιορίζονται από το Π.Δ. 177/74, εκτιμώντας ότι μια τέτοια εξέλιξη θα τους επιτρέψει να γίνουν ξανά ανταγωνιστικοί έναντι των ξένων πλοίων που λειτουργούν στις ίδιες γραμμές.
Ο πρόεδρος της νεοσύστατης Ενωσης Επιχειρήσεων Ναυτιλίας κ. Απόστολος Βεντούρης περιέγραψε τη σημερινή κατάσταση που ισχύει στις γραμμές της Αδριατικής, αλλά και τα προβλήματα που αυτή δημιουργεί στα υπό ελληνική σημαία πλοία, με τέσσερις λέξεις: «Ή όλοι ή κανείς», είχε πει καλώντας την κυβέρνηση να παρέμβει.
Ηδη όμως ως τώρα από τη διακοπή της δραστηριότητας εταιρειών όπως η GΑ Ferries, η SΑΟS και η Κallisti Ferries έχουν χαθεί, σύμφωνα με τα στοιχεία του κ. Βεντούρη, 1.200 θέσεις εργασίας στη θάλασσα και 300 θέσεις εργασίας στην ξηρά και το ερώτημα που τίθεται είναι αν θα ελεγχθεί η μαζική απώλεια των θέσεων εργασίας στον κλάδο ή αν θα συνεχιστεί και στο άμεσο μέλλον με ιλιγγιώδεις ρυθμούς. Το δίλημμα που θέτει ο κ. Βεντούρης είναι ξεκάθαρο. Θα μειώσουμε με σχέδιο θέσεις εργασίας ώστε να κρατήσουμε τα πλοία σε κίνηση διασφαλίζοντας τόσο την ακτοπλοΐα όσο και το μεγαλύτερο μέρος των θέσεων εργασίας στα πλοία ή θα οδηγηθούμε υπό το βάρος ενός ισχυρού ανταγωνισμού σε αποσύρσεις πλοίων από την αγορά με συνέπεια και ακτοπλοΐα να μην έχουμε και να εκτοξευτεί ο αριθμός των χαμένων θέσεων εργασίας;
Την απάντηση καλείται να δώσει η κυβέρνηση η οποία προς το παρόν δείχνει είτε να παρακολουθεί από μακριά τις εξελίξεις, είτε να τις παρακολουθεί από λάθος γωνία.
