Μεταθανάτια επιστροφή στη γενέθλια γη

Στη διάρκεια ειδικής τελετής, που πραγματοποιήθηκε στο Στρατιωτικό Κοιμητήριο Τύμβου Μακεδονίτισσας, έγινε η παράδοση σε αντιπροσωπία του Γενικού Επιτελείου Αεροπορίας Ελλάδας, των λειψάνων του Αντιπτέραρχου Βασίλειου Παναγόπουλου, Κυβερνήτη του αεροσκάφους NORATLAS, το οποίο κατερρίφθη κατά την τουρκική εισβολή του 1974.

Με την εθνική συγκίνηση να ξεχειλίζει και όλους να ριγούν στο πέρασμα του φερέτρου, που το έντυνε η γαλανόλευκη, οι αξιωματικοί, οι εκπρόσωποι της ελληνικής και κυπριακής πολιτείας και της Εκκλησίας κατευόδωσαν μετά από 35 χρόνια το παλληκάρι, πριν τα οστά του πετάξουν για να ταφούν στη γενέτειρά του.

Τα λείψανα του Βασίλη Παναγόπουλου, του ηρωικού κυβερνήτη του μοιραίου τρίτου Νοράτλας, παρεδόθησαν μετά από σεμνή τελετή στον Τύμβο της Μακεδονίτισσας στη ΕΛΔΥΚ, για τη μεταφορά τους στην ελεύθερη Ελλάδα. Πατρίδα του ηρωικού αεροπόρου κατέστη και η Κύπρος. Τα λείψανά του πηγαίνουν στους οικείους του για να νιώθουν πιο άνετα και για να τιμούν όσο συχνά επιθυμούν το δικό τους. Το όνομα του αντιπτέραρχου θα είναι πάντα χαραγμένο στο ανάγλυφο του Τύβμου. Σύμβολο φιλοπατρίας και αυταπάρνησης για τους νεότερους.

Κύπρος και Ελλάδα τίμησαν με κάθε επισημότητα το παλληκάρι που άκουσε τη φωνή της πατρίδας, όταν διατάχθηκε να φέρει σε πέρας το ακατόρθωτο και ασύλληπτο. Να περάσει μέσα από την αποκλεισμένη από τους Τούρκους ζώνη, να ξεγελάσει τα αμερικανικά και βρεταντικά ραντάρ, να προσγειωθεί με ασφάλεια στο φλεγόμενο δίαυλο του αεροδρομίου Λευκωσίας και να αποβιβάσει διμοιρία της ηρωικής Α' Μοίρας Καταδρομών, που ήρθε για να συνδράμει τη μαχόμενη Κύπρο.

Η πατρίδα υπεράνω όλων, και της ζωής μας ακόμη, και όσων αγαπάμε και δεν θέλουμε να χάσουμε, γιατί η έννοια της πατρίδας είναι αιώνια διαχρονική έκφραση ευρύτερης αλληλεγγύης και αυταπάρνησης.

Τα κύματα στο φινιστρίνι

Πετώντας πάνω από τα κύματα, όπως λέγει ο μόνος διασωθείς από τη μοιραία πτήση Θανάσης Ζαφειρίου, που οι αφροί των κυμάτων έσκαγαν στα φινιστρίνια του αεροσκάφους, οι ηρωικοί Έλληνες αεροπόροι τα κατάφεραν. Έφτασαν πάνω από το φλεγόμενο διαύλο του αεροδρομίου της Λευκωσίας. Εν μέσω τουρκικής επίθεσης προσπάθησαν να προσγειωθούν, για να κρατήσουν το αεροδρόμιο μαζί με τις υπόλοιπες φίλιες δυνάμεις. Δεν τα κατάφερε το Νοράτλας του Παναγόπουλου. Το Νίκη 4 ήταν τρίτο στη σειρά, μια και ένα άλλο Νίκη είχε κάνει αναγκαστική προγείωση στη Ρόδο. Οι σφαίρες από το έδαφος σκότωσαν πρώτα τον ίδιο και το συγκυβερνήτη, και ακολούθως το αερσκάφος συνετρίβη στο έδαφος μαζί με τους καταδρομείς, στο σημείο ακριβώς που σήμερα βρίσκεται η στήλη του Τύμβου της Μακεδονίτισσας. Το σώμα του Βασίλειου Παναγόπουλου, διάτρητο από εχθρικές και αδελφικές -από λάθος- σφαίρες εκτινάχθηκε έξω από το πιλοτήριο σε μεγάλη απόσταση. Οι άλλοι σύντροφοί του θάφτηκαν βιαστικά μαζί με το αεροσκάφος βαθιά μέσα στο χώμα, για να μην επικρίνουν οι νατοϊκοί την ελλαδική εμπλοκή που είχαν απαγορεύσει ρητά, για να αποφύγουν γενικευμένο ελληνοτουρικό πόλεμο.

Αυτό το παλληκάρι κηδεύει η Κύπρος και η Ελλάδα. Τα λείψανά του πέρασαν ως θυμίαμα εθνικό μπροστά από ευσταλείς καταδρομείς της Εθνικής Φρουράς και τους αεροπόρους. Δεκάδες στεφάνια στην τελετή, που δεν της έλειπε η νεανική παρουσία. Τα μάτια των παιδιών του πέμπτου Γυμνασίου Αγγλαντζιάς ήταν απορημένα και βουρκωμένα. Δεν γνωρίζουν γιατί το παλληκάρι αυτό σκοτώθηκε στον Τύμβο. Αυτή την πτυχή της ιστορίας που πρέπει να τους εξηγήσει η κυπριακή παιδεία, γιατί αυτή αποτελεί τη σύγρονη ιστορία του τόπου. Μέσα από τον εθνικό παροξυσμό εκείνης της εποχής, υπήρξαν μεγάλες στιγμές ασύλληπτου ηρωισμού, που απέδειξαν ότι το ελληνικό έθνος όταν θέλει, όλα τα μπορεί.
Πώς ήρθε από το Μάλεμε της Κρήτης

Το αεροσκάφος του Παναγόπουλου, μαζί με 14 άλλα αεροσκάφη NORATLAS, απογειώθηκαν τη νύκτα της 21ης Ιουλίου 1974, από τη Σούδα της Κρήτης, μεταφέροντας την Α’ Μοίρα Καταδρομών στην Κύπρο, με αποστολή την ενίσχυση των δυνάμεων για απόκρουση της τουρκικής εισβολής. Στην εν λόγω επιχείρηση δόθηκε η κωδική ονομασία «Νίκη».

Τα αεροσκάφη έφτασαν στην Κύπρο με προορισμό το αεροδρόμιο Λευκωσίας στις πρώτες πρωινές ώρες της 22ας Ιουλίου, χωρίς να γίνουν αντιληπτά από τις τουρκικές δυνάμεις. Οι φίλιες δυνάμεις που επάνδρωναν τα υψώματα Μακεδονίτισσας, καθώς και άλλες που ήταν επιφορτισμένες με την ασφάλεια του αεροδρομίου Λευκωσίας, δεν ενημερώθηκαν για την επικείμενη άφιξη των ελληνικών αεροσκαφών, με αποτέλεσμα όταν αυτά πλησίασαν το αεροδρόμιο να τα εκλάβουν ως εχθρικά και να κατευθύνουν πυρά εναντίον τους.

Τελικός απολογισμός ήταν η κατάρριψη του αεροσκάφους με την κωδική ονομασία Νίκη-4, στο σημείο που σήμερα βρίσκεται το Κοιμητήριο του Τύμβου της Μακεδονίτισσας, με αποτέλεσμα όλοι οι επιβαίνοντες σε αυτό, πλην ενός καταδρομέα, να σκοτωθούν. Συνολικά σκοτώθηκαν δύο αξιωματικοί και δύο υπαξιωματικοί, που αποτελούσαν το πλήρωμα, καθώς και 27 καταδρομείς. Άλλα τρία αεροσκάφη, τα Νίκη-3, Νίκη-7 και Νίκη-12 υπέστησαν εκτεταμένες ζημιές. Από τους επιβαίνοντες υπήρξαν δύο νεκροί και έντεκα τραυματίες.

ΚΩΣΤΑΣ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑΣ

Η επιχείρηση ξεπερνούσε τα ανθρώπινα όρια

«Με συγκλονισμό και συγκίνηση σύραμε τα βήματά μας στο χώρο του θυσιαστηρίου του Τύμβου της Μακεδονίτισσας, για να συμμετάσχουμε στην επιμνημόσυνη ακολουθία και να απευθύνουμε ένα αργοπορημένο ύστατο χαίρε στον Αντιπτέραρχο Βασίλειο Παναγόπουλο», είπε στην ομιλία του ο Υπουργός Άμυνας Κώστας Παπακώστας και συνέχισε: «Τον Έλληνα αεροπόρο, που έπεσε ηρωικά μαζί με άλλα 33 παλληκάρια εδώ σ’ αυτόν τον αιματοβαμμένο χώρο, το μαύρο καλοκαίρι του 1974. Ο κ. Παπακώστας ανέφερε ότι η επιχείρηση με την κωδική ονομασία Νίκη ξεπερνούσε τα ανθρώπινα όρια και τις δυνατότητες.

Θα άρμοζε σίγουρα να ειπωθεί για τον ήρωα Βασίλειο Παναγόπουλο -είπε ο Κώστας Παπακώστας- η ρήση που πριν από αιώνες έγραψε ο Θουκυδίδης στον Επιτάφιο του Περικλή: ‘Ανδρών επιφανών, πάσα γη τάφος’».

Ο κ. Παπακώστας εξέφρασε λύπη για την ταλαιπωρία που υπέστη η οικογένεια του εκλιπόντος, υπομένοντας με «λεβεντιά», όπως είπε, ένα πραγματικό μαρτύριο μέχρι την αναγνώριση.

«Οι συγγενείς και φίλοι του Βασίλη θα πρέπει σίγουρα να νιώθουν υπερήφανοι για το δικό τους άνθρωπο, που με τη θυσία του γράφτηκε αξίως στο μακρύ κατάλογο των ενδόξων ηρώων του Ελληνισμού», πρόσθεσε.

Ευχαριστώντας τους συγγενείς και φίλους του Παναγόπουλου, διαβεβαίωσε εκ μέρους ολόκληρου του κυπριακού λαού τους συγγενείς και των υπολοίπων Ελλαδιτών αξιωματικών και οπλιτών, «ότι η ευγνωμοσύνη μας για όσους συνέτρεξαν από την Ελλάδα και έδωσαν μαχόμενοι τη ζωή τους τις δραματικές μέρες του ’74 θα είναι αιώνια».

«Γιατί αυτοί οι εξ Ελλάδος αδελφοί μας, με τη θυσία τους για την ελευθερία της Κύπρου, σφράγισαν με το αίμα τους τις σχέσεις αλληλεγγύης και αδελφικότητας που πάντοτε χαρακτηρίζουν την Ελλάδα και την Κύπρο», κατέληξε ο Υπουργός Άμυνας.
Στην τελετή παρέστη ο Επίτροπος Προεδρίας Γιώργος Ιακώβου, ο Πρέσβης της Ελλάδας στην Κύπρο Βασίλειος Παπαϊωάννου, ο Αρχηγός της Εθνικής Φρουράς Αντιστράτηγος Κωνσταντίνος Μπισμπίκας, ο Προϊστάμενος της Υπηρεσίας Αγνοουμένων Ξενοφών Καλλής, εκπρόσωποι της πολιτικής, θρησκευτικής και στρατιωτικής ηγεσίας.

Την Κυριακή το πρωί η πτήση για την Αθήνα

Το Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας της Ελλάδας, σε ανακοίνωσή του, αναφέρει ότι την Κυριακή 5 Απριλίου, στις 11:30, θα πραγματοποιηθεί στην 132 Σμηναρχία Μάχης (Α/Δ Αγρινίου), παρουσία του Αρχηγού Γενικού Επιτελείου Αεροπορίας Αντιπτεράρχου Ιωάννη Γιάγκου, η τελετή υποδοχής των λειψάνων του Σμηναγού Βασιλείου Παναγόπουλου, ηρωικώς πεσόντα κατά τη διάρκεια της αποστολής «ΝΙΚΗ» στην Κύπρο το 1974.

Στην ανακοίνωση της Ελληνικής Αεροπορίας αναφέρεται ότι «Τα λείψανα του Σμηναγού, που ταυτοποιήθηκαν με τη μέθοδο του DNA, παραδόθηκαν σήμερα σε αντιπροσωπία του Γενικού Επιτελείου Αεροπορίας Ελλάδας, κατά τη διάρκεια τελετής που έγινε το πρωί στο Στρατιωτικό Κοιμητήριο Τύμβου Μακεδονίτισσας της Λευκωσίας».