Προτάσεις για επίλυση του προβλήματος των μεταφορών στο Αιγαίο
(Με αφορμή την πρόσφατη επίσκεψη αντιπροσωπείας Ευρωβουλευτών της Επιτροπής Μεταφορών και Τουρισμού του Ευρωκοινοβουλίου, αλλά και της επίσκεψης στη Σάμο στις 16/11//08 του Υπουργού Εμπορικής Ναυτιλίας, Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής κ. Αν. Παπαληγούρα καταθέτω τις παρακάτω απόψεις για το πρόβλημα των ακτοπλοϊκών συγκοινωνιών στα νησιά μας και στο Αιγαίο γενικότερα).
Τα προβλήματα της ακτοπλοϊκής σύνδεσης των νησιών του νομού μας (Σάμος, Ικαρία, Φούρνοι, Θύμαινα) με την ηπειρωτική χώρα, αλλά και με τα άλλα γειτονικά νησιά του Αιγαίου οξύνονται αυτή την περίοδο ακόμα περισσότερο. Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι αυτή την στιγμή βρισκόμαστε κυριολεκτικά στον αέρα από την άποψη των ακτοπλοϊκών συνδέσεων. Το Αιγαίο και ειδικότερα το Βόρειο Αιγαίο μέχρι σήμερα κυριαρχείται από τους «πειρατές».
Αυτό που ζούμε σήμερα είναι κρίση του «συστήματος μεταφορών και επικοινωνιών» των νησιών μας.
- Ποτέ μέχρι σήμερα δεν έχουν αντιμετωπιστεί ολοκληρωμένα οι ολοένα και μεγαλύτερες ανάγκες μεταφοράς ανθρώπων και προϊόντων από και προς τα νησιά.
- Η κυρίαρχη αντίληψη λέει ότι αυτές οι ανάγκες μπορούν να καλυφθούν εφόσον λειτουργήσει ο ανταγωνισμός, αλλά διαψεύδονται καθημερινά στην πράξη.
- Αυτό γιατί οι εφοπλιστές δεν ενδιαφέρεται να ανταποκριθούν στις ανάγκες εξυπηρέτησης των νησιών, αλλά για την μεγιστοποίηση του κέρδους.
Αποτέλεσμα: Το σύστημα μεταφορών που διαμορφώθηκε, ιδιαίτερα μετά την άρση του καμποτάζ, δεν εξυπηρετεί τους κατοίκους των νησιών μας, δεν εξυπηρετεί τους επισκέπτες, δεν εξυπηρετεί τις εμπορευματικές μεταφορές, δεν εξυπηρετεί την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη του νησιωτικού χώρου τόσο σε σχέση με την ηπειρωτική χώρα όσο και ενδονησιωτικά, δημιουργώντας μεγάλες ανισότητες μεταξύ των πολιτών.
Πρέπει να επαναπροσδιοριστεί και να επανασχεδιαστεί ένα ολοκληρωμένο σύστημα παροχής των αναγκαίων υπηρεσιών μεταφοράς, βασιζόμενο σε μια άλλη πολιτική και στις παρακάτω αρχές:
- Η πρόσβαση των πολιτών στις υπηρεσίες μεταφορών αποτελεί δημόσιο αγαθό και δικαίωμα, δεν μπορεί να υπακούει αποκλειστικά και μόνο στη λογική της ανάλυσης κόστους – ωφέλειας. Η Πολιτεία έχει την υποχρέωση να διασφαλίζει συνδέσεις με επαρκή συχνότητα, ασφάλεια, αξιοπιστία και ανεκτό οικονομικό αντίτιμο σε όλους τους πολίτες της χώρας, επομένως και στους κατοίκους των νησιών.
- Οι μεταφορές στα νησιά είναι ζωτικής σημασίας για την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη των νησιών.
- Οι μεταφορές στα νησιά αποτελούν υπηρεσία Γενικού Οικονομικού Ενδιαφέροντος δεδομένου ότι διασφαλίζουν την κοινωνική, οικονομική και γεωγραφική συνοχή του εθνικού και ευρωπαϊκού χώρου.
- Η υιοθέτηση της αρχής του μεταφορικού ισοδυνάμου, που στοχεύει στην κατά το δυνατόν εναρμόνιση της τιμολογιακής επιβάρυνσης του χρήστη των θαλάσσιων μεταφορών με αυτή των χερσαίων μεταφορών.
- Η εξασφάλιση «καθολικής υπηρεσίας», δηλαδή μίας ελάχιστης εγγυημένης υπηρεσίας δημοσίου συμφέροντος που θα παρέχεται από τον εξειδικευμένο οργανισμό σε κάθε χρήστη, ανεξάρτητα από τη γεωγραφική του θέση και σε προσιτή τιμή.
- Η διεκδίκηση νέων εθνικών και ευρωπαϊκών πολιτικών, οι οποίες θα οδηγούν στο συντονισμό των δράσεων της Ελλάδας με άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αντιμετωπίζουν αντίστοιχα προβλήματα (Ιταλία, Γαλλία, Βρετανία, Σκανδιναβικές χώρες) για την αλλαγή του Κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 3577/92 περί απελευθέρωσης θαλασσίων ενδομεταφορών.
Ένα ολοκληρωμένο σύστημα παροχής των αναγκαίων υπηρεσιών μεταφοράς στα νησιά με:
α) ισχυρή ακτοπλοΐα με τακτικές, προγραμματισμένες, γρήγορες και ασφαλείς συνδέσεις,
β) δημόσιου χαρακτήρα εθνικό αερομεταφορέα (Ολυμπιακή) με συνεχή βελτίωση αεροπορικών υπηρεσιών για τα νησιά.
γ) ενθάρρυνση και ενίσχυση της χρησιμοποίησης και άλλων μέσων όπως υδροπλάνα, ελικόπτερα, κλπ για την κάλυψη ειδικών αναγκών ή σε νησιά χωρίς αεροδρόμια.
δ) τις ανάλογες υποδομές (λιμανιών, αεροδρομίων, ελικοδρομίων, θαλάσσιων διαδρόμων)
Αυτό το σύστημα των πολλαπλών και συμπληρωματικών μέσων πρέπει να έχει ένα ενιαίο κέντρο επιτελικής διεύθυνσης, προγραμματισμού εποπτείας και ελέγχου, ένα δημόσιο-κοινωνικό φορέα υπηρεσιών μεταφοράς για τα νησιά, που προφανώς πρέπει να εντάσσεται στο καθ’ ύλην αρμόδιο υπουργείο, το Υπουργείο Μεταφορών, με την ουσιαστική και καθοριστική συμμετοχή της Αυτοδιοίκησης.
Νίκος Ζάχαρης
Αντινομάρχης Σάμου
