Η ad hoc Eπιτροπή για την Eνέργεια και το Περιβάλλον δημιουργήθηκε μετά από πρόταση της Βουλής των Ελλήνων, διά του Προέδρου της Δημήτρη Σιούφα, κατά την 4η Ολομέλεια της Ευρωμεσογειακής Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης, στις 28 Μαρτίου 2008.
Στις εργασίες παρέστησαν:
· Οι βουλευτές κ.κ. Γιώργος Σαλαγκούδης, Αθηναίος Φλωρίνης και Χρήστος Βερελής
· Η Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κα Ρόδη Κράτσα, εκπροσωπώντας τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κ. Hans Gert Poettering
· Βουλευτές από τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τις χώρες της Μεσογείου
Πρόεδρος της ad hoc Eπιτροπής για την Eνέργεια και το Περιβάλλον εξελέγη ομόφωνα ο βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας και πρώην Υφυπουργός Ανάπτυξης κ. Γιώργος Σαλαγκούδης.
Οι εργασίες της επιτροπής άρχισαν με την ανάγνωση του μηνύματος του Επιτρόπου για την Ενέργεια κ. Andris Piebalgs. Ο κ. Piebalgs αναφέρθηκε στη μεγάλη σημασία της λειτουργίας της Επιτροπής αυτής και τοποθετήθηκε θετικά στην πρόταση για την ίδρυση και λειτουργία Ευρωμεσογειακής Ενεργειακής Κοινότητας.
Παράλληλα, στο μήνυμά του ο κ. Andris Piebalgs έκανε ιδιαίτερη αναφορά στο ρόλο που διαδραμάτισε ο Πρόεδρος της Βουλής κ. Δημήτρης Σιούφας στην ίδρυση και λειτουργία της Ενεργειακής Κοινότητας της Νοτιανατολικής Ευρώπης.
Επισημαίνεται ότι η πρόταση για την ίδρυση Ευρωμεσογειακής Ενεργειακής Κοινότητας έγινε για πρώτη φορά στις 17 Νοεμβρίου του 2006 από τον σημερινό Πρόεδρο της Βουλής κ. Δημήτρη Σιούφα, με την ιδιότητα του Υπουργού Ανάπτυξης και υποστηρίχθηκε από την πρώτη στιγμή από τις κυβερνήσεις της Ελλάδας και της Ιταλίας.
Κατά τη διάρκεια της 4ης Ολομέλειας της Ευρωμεσογειακής Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης, που έγινε στις 28 Μαρτίου στην Αθήνα, ο Πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων κ. Δημήτρης Σιουφας επανέφερε την πρόταση αυτή, η οποία υποστηρίχτηκε από τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κ. Hans Gert Poettering, τα 27 Κοινοβούλια των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τα 10 των Μεσογειακών χωρών που συμμετείχαν σε αυτή.
Ακολούθησε κοινή επιστολή του Προέδρου της Βουλής των Ελλήνων κ. Δημήτρη Σιούφα και του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κ. Hans Gert Poettering προς τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Jose Manuel Barroso και τον αρμόδιο Επίτροπο για την ενέργεια κ. Andris Piebalgs, με την οποία τους ενημέρωσαν για την ομόθυμη βούληση των Κοινοβουλίων που συμμετέχουν στην Ευρωμεσογειακή Κοινοβουλευτική Συνέλευση, για την ίδρυση και λειτουργία της Ευρωμεσογειακής Ενεργειακής Κοινότητας.
Κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης της ad hoc Επιτροπής μίλησαν ο Πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων κ. Δημήτρης Σιούφας, η Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κα Ρόδη Κράτσα, ο Πρόεδρος της ad hoc Επιτροπής κ. Γιώργος Σαλαγκούδης, βουλευτές από τα Κοινοβούλια της Ευρωμεσογειακής Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης και Ευρωβουλευτές.
Επισυνάπτονται:
· Η ομιλία του Προέδρου της Βουλής κ. Δημήτρη Σιούφα
· Το μήνυμα του Επιτρόπου για την Ενέργεια κ. Andris Piebalgs
· Η ομιλία του Προέδρου της ad hoc Επιτροπής για την Ενέργεια και το Περιβάλλον κ. Γιώργου Σαλαγκούδη
ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ κ. ΔΗΜΗΤΡΗ ΣΙΟΥΦΑ
ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΤΗΣ AD HOC ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
ΤΗΣ ΕΥΡΩΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗΣ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ (EMPA)
Κύριοι Συνάδελφοι,
Κύριοι Πρέσβεις,
Κυρίες και Κύριοι,
Με ιδιαίτερη χαρά σας καλωσορίζω στην Αθήνα, στην πρώτη συνεδρίαση της ad hoc επιτροπής για την ενέργεια και το περιβάλλον.
Η σύσταση της επιτροπής για την ενέργεια και το περιβάλλον ήταν αποτέλεσμα της πρότασης της Βουλής των Ελλήνων, κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Προεδρίας και επικυρώθηκε από την 4η Ολομέλεια της Ευρωμεσογειακής Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης στις 28 Μαρτίου στην Αθήνα.
Στην ίδια συνεδρίαση, επανέφερα πρόταση που είχα υποβάλει το Νοέμβριο του 2006 με την ιδιότητα του Υπουργού Ανάπτυξης, για την ίδρυση Ευρωμεσογειακής Ενεργειακής Κοινότητας.
Είχε προηγηθεί η ίδρυση και λειτουργία της Ενεργειακής Κοινότητας Νοτιοανατολικής Ευρώπης, η Συνθήκη της οποίας, μετά από μακροχρόνιες διαβουλεύσεις, υπογράφηκε στην Αθήνα, στις 25 Οκτωβρίου του 2005.
Η πρότασή μας για την ίδρυση της Ευρωμεσογειακής Ενεργειακής Κοινότητας, που αρχικά υποστηρίχθηκε από τις κυβερνήσεις της Ελλάδας και της Ιταλίας, βρίσκει ολοένα και μεγαλύτερη ανταπόκριση. Από Κυβερνήσεις και Κοινοβούλια.
Επισημαίνω την υποστήριξη του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Προέδρου της Ευρωμεσογειακής Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης κ. Hans Gert Poettering.
Μαζί, συνυπογράψαμε την επιστολή προς τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Jose Manuel Barroso και τον αρμόδιο Επίτροπο για την ενέργεια κ. Andris Piebalgs, με την οποία ενημερώναμε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την ομόθυμη βούληση των 38 Κοινοβουλίων της Ευρωμεσογειακής Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης για την ανάγκη της ίδρυσης και της λειτουργίας της Ευρωμεσογειακής Ενεργειακής Κοινότητας.
Και αποτελεί σημαντικό γεγονός ότι με το σημερινό του μήνυμα ο Επίτροπος Piebalgs, για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, παίρνει θετική στάση στο ζήτημα αυτό.
Είναι απόδειξη της ισχύος της Κοινοβουλευτικής διπλωματίας στη σημερινή εποχή.
Είναι επιτυχία της Ευρωμεσογειακής Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης.
Η ιδέα για την ίδρυση της Κοινότητας αυτής ξεκινά από τρεις παράγοντες.
Ο πρώτος αφορά την ανάγκη δημιουργίας ενός ενιαίου ενεργειακού χώρου, που θα καλύπτει την Ευρώπη, τη Νοτιανατολική Ευρώπη και τη Μεσόγειο.
Ο δεύτερος συνδέεται με την προώθηση της οικονομικής συνεργασίας Ευρωπαϊκών και Μεσογειακών χωρών, στη βάση της διαδικασίας της Βαρκελώνης του 1995, όπως εξελίχθηκε μέχρι σήμερα.
Ο τρίτος, την προώθηση της ενεργειακής συνεργασίας των Μεσογειακών χωρών με την Ευρώπη και ιδιαίτερα με τις χώρες του Ευρωπαϊκού νότου.
Επισημαίνω ότι ήδη πολλές Μεσογειακές χώρες έχουν εδώ και χρόνια στενή ενεργειακή συνεργασία με τις χώρες της Νότιας Ευρώπης.
Ενδεικτικά επισημαίνω :
* τους αγωγούς φυσικού αερίου MEG και Medgaz, μέσω του οποίου προμηθεύεται φυσικό αέριο η Ισπανία από την Αλγερία
* τους υποθαλάσσιους αγωγούς φυσικού αερίου Transmed και Galsi Pipeline, μέσω των οποίων προμηθεύεται με αλγερινό φυσικό αέριο η ιταλική αγορά.
* τον αγωγό φυσικού αερίου Green Stream, ο οποίος λειτουργεί από το 2004 και μεταφέρει φυσικό αέριο από τη Λιβύη στη Σικελία.
Κυρίες και Κύριοι συνάδελφοι,
Θα μου επιτρέψετε μία ιδιαίτερη προσωπική ευαισθησία στο ζήτημα αυτό. Μαζί με το συνάδελφο, πρώην Υφυπουργό Ανάπτυξης κ. Γιώργο Σαλαγκούδη, τον σημερινό Αντιπρόεδρο της Βουλής κ. Τάσο Νεράντζη και το Γενικό Γραμματέα της Βουλής κ. Νίκο Στεφάνου, κατά τη θητεία μας στο Υπουργείο Ανάπτυξης προωθήσαμε τη στενή ενεργειακή συνεργασία της Ελλάδας με τις Ευρωπαϊκές και τις χώρες της ευρύτερης περιοχής, μέσα από την προώθηση μεγάλων διεθνών ενεργειακών συμφωνιών και διεθνών διασυνδέσεων. Στους τομείς του πετρελαίου, του φυσικού αερίου και του ηλεκτρισμού.
Ενδεικτικά αναφέρω :
Πρώτον: Τον αγωγό φυσικού αερίου Τουρκίας - Ελλάδας - Ιταλίας, μέσω του οποίου θα μεταφέρεται φυσικό αέριο από την Κασπία, όχι μόνο στις 3 χώρες αλλά και στις μεγάλες ευρωπαϊκές αγορές. Ήδη ο ελληνοτουρκικός αγωγός φυσικού αερίου βρίσκεται σε λειτουργία από το Νοέμβριο του 2007.
Δεύτερον: Την προώθηση τριμερούς διακρατικής συμφωνίας Ρωσίας � Βουλγαρίας - Ελλάδας για την προώθηση της κατασκευής του αγωγού Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολης, μέσω του οποίου θα προμηθεύονται πετρέλαιο οι αγορές της Μεσογείου, της Ευρώπης και των ΗΠΑ.
Τρίτον: Τις διμερείς διακρατικές συμφωνίες με τις χώρες της ευρύτερης περιοχής, όπως την Αίγυπτο, το Αζερμπαϊτζάν, την Αλβανία και πιο πρόσφατα με τη Ρουμανία.
Τέταρτον: Την προώθηση της διασύνδεσης των συστημάτων ηλεκτρικής ενέργειας με την Τουρκία και την αναβάθμιση της διασύνδεσης με την ΠΓΔΜ. καθώς και τον προγραμματισμό της δεύτερης διασύνδεσης με την Ιταλία και τη Βουλγαρία.
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Οι τομείς της ενέργειας και του περιβάλλοντος αποτελούν τα τελευταία χρόνια ζητήματα πρώτης προτεραιότητας σε παγκόσμιο επίπεδο. Η προώθηση πολιτικών για την ενεργειακή ασφάλεια, την ενεργειακή επάρκεια, τη βιώσιμη ανάπτυξη, καθώς και πολιτικών που αναβαθμίζουν το περιβάλλον, βρίσκονται στην κορυφή της agenda των πολιτικών των κυβερνήσεων και των μεγάλων διεθνών οργανισμών.
Παράλληλα, η σημαντική ενίσχυση της κοινοβουλευτικής διπλωματίας, ως ενός κρίσιμου και αποτελεσματικού εργαλείου για την προώθηση των πολυμερών και διμερών σχέσεων, με στόχο την ανάπτυξη και την ευημερία των λαών, μας δημιουργεί αυξημένες υποχρεώσεις, αλλά και δυνατότητες για την ανάληψη νέων πρωτοβουλιών.
Στα πέντε χρόνια της λειτουργίας της, η Ευρωμεσογειακή Κοινοβουλευτική Συνέλευση καταξιώθηκε ως ένας χώρος συνάντησης και συνεργασίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και των Εθνικών Κοινοβουλίων Ευρώπης και Μεσογείου.
Εύχομαι κάθε επιτυχία στις εργασίες σας και εκφράζω τη βεβαιότητα ότι η σημερινή ιστορική πρώτη συνεδρίαση της ad hoc Επιτροπής για την Ενέργεια και το Περιβάλλον, θα αποτελέσει μια ισχυρή αφετηρία, για την ενεργειακή συνεργασία των Κοινοβουλίων και των χωρών της Ευρώπης και της Μεσογείου και για την προώθηση σύγχρονων περιβαλλοντικών πολιτικών.
Σας ευχαριστώ.
Μήνυμα του Επιτρόπου Piebalgs,
Μέλους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, υπεύθυνου για θέματα ενέργειας
στην Πρώτη συνεδρίαση της Ad Hoc Επιτροπής
για την ενέργεια και το περιβάλλον
της Ευρωμεσογειακής Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης
Αποτελεί ιδιαίτερη τιμή για μένα που απευθύνω αυτό το μήνυμα στην πρώτη συνεδρίαση της Ah Hoc Επιτροπής για την ενέργεια και το περιβάλλον στο πλαίσιο της Ευρωμεσογειακής Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης. Χαιρετίζουμε θερμά αυτή την πρωτοβουλία του Προέδρου κ. Σιούφα. Δεδομένου του εύρους των προκλήσεων σε θέματα ενέργειας, θεωρώ σημαντικό αυτά τα ζητήματα κοινού ενδιαφέροντος γύρω από τη λεκάνη της Μεσογείου να συζητιούνται σε όλα τα επίπεδα. Είμαι πεπεισμένος ότι η επιτροπή σας θα προάγει ιδέες για την επίλυση αυτών των άμεσων ζητημάτων.
Οι προκλήσεις που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε είναι γνωστές και πρέπει να έχουμε κατά νου την παγκόσμια διάστασή τους. Η ΕΕ καταβάλλει κάθε προσπάθεια να τις αντιμετωπίσει, αλλά από μόνη της δεν επαρκεί. Χρειάζεται σφαιρική αντιμετώπιση.
Η πρώτη από αυτές τις προκλήσεις είναι η άνοδος της θερμοκρασίας του πλανήτη, όπως αναγνωρίστηκε από την Οδηγία IPPC (Ολοκληρωμένη Πρόληψη και Έλεγχος της Ρύπανσης στη Βιομηχανία) και την Έκθεση Stern: χαρακτηρίζεται από μία ταχεία, άνευ προηγουμένου άνοδο των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2). Η δεύτερη πρόκληση αφορά στην ασφάλεια της τροφοδοσίας ενέργειας, η οποία σηματοδοτείται από μία εντεινόμενη εξάρτηση της ΕΕ από εισαγωγές από τρίτες χώρες (σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας (ΔΟΕ), η εξάρτηση αυτή αναμένεται ότι θα ανέλθει από το 50 στο 64 % το 2020 στα πλαίσια του σεναρίου αναμενόμενης εξέλιξης �business as usual�). Την ίδια στιγμή, οι εγγενείς ενεργειακοί πόροι της Ευρώπης μειώνονται και αυξάνεται με ταχύτατους ρυθμούς η ενεργειακή ζήτηση από τις αναδυόμενες αγορές, όπως είναι η Κίνα και η Ινδία. Μία από τις συνέπειες ήταν η δραματική άνοδος των τιμών του πετρελαίου (αγγίζοντας περίπου τα επίπεδα των τιμών του πετρελαίου το 1973), προκαλώντας μία αλυσιδωτή αντίδραση και σε άλλα ενεργειακά προϊόντα (φυσικό αέριο, άνθρακα, ηλεκτρισμό).
Η Στρατηγική Ενεργειακή Ανασκόπηση, που προτάθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και στη οποία συμφώνησε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο το Μάρτιο του 2007, αποτελεί μία φιλόδοξη απάντηση σε αυτές τις προκλήσεις. Ο γενικότερος στόχος της είναι η μετάβαση της Ευρωπαϊκής οικονομίας προς μία χαμηλή βάση άνθρακα μέχρι το 2020. Για την επίτευξη του σκοπού αυτού, η ΕΕ δεσμεύτηκε να μειώσει σημαντικά τις εκπομπές CO2 (κατά 20%), να αυξήσει τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στο 20% στο ενεργειακό μείγμα της ΕΕ και να μειώσει την ενεργειακή κατανάλωση κατά 20 %. Η επίτευξη των ανωτέρω στόχων απαιτεί σημαντικές επενδύσεις, κατά κύριο λόγο σε τεχνολογίες ενέργειας, όπως η δέσμευση και αποθήκευση του CO2 ή η ηλιακή ενέργεια. Το νομοθετικό πακέτο κλίμα-ενέργεια, το οποίο αναμένεται να υιοθετηθεί μέχρι την άνοιξη του επόμενου έτους, θα αποτελέσει το βασικό μέσο για την επιτυχία αυτής της στρατηγικής.
Επειδή οι προκλήσεις αυτές είναι παγκόσμιες, η εξωτερική διάσταση της Ευρωπαϊκής στρατηγικής είναι το ίδιο σημαντική όσο και τα εσωτερικά της χαρακτηριστικά, τα οποία θεμελιώνονται στην εύρυθμη εσωτερική αγορά ενέργειας. Γι αυτόν ακριβώς τον λόγο, η πρωτοβουλία σύστασης αυτής της επιτροπής αποτελεί σημαντικό βήμα. Ως κοινοβουλευτική επιτροπή, έχετε έναν ρόλο να διαδραματίσετε στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Έχετε τις ίδιες θεμιτές ανησυχίες σχετικά με την ασφάλεια της τροφοδοσίας. Πρέπει λοιπόν να ενώσουμε δυνάμεις και η επιτροπή σας μπορεί να βοηθήσει σε αυτό.
Πιο συγκεκριμένα, αυτό σημαίνει ενίσχυση της Ευρωμεσογειακής συνεργασίας με σκοπό τη δημιουργία ενός Μεσογειακού ενεργειακού δακτυλίου. Αυτό με τη σειρά του θα οδηγήσει σε μία περιφερειακή αγορά ενέργειας, βασισμένη σε στενή σύνδεση ανάμεσα στην ηλιακή ενέργεια, την ενεργειακή αποδοτικότητα και τις πτυχές της κλιματικής αλλαγής. Το 2006, η ΕΕ δημιούργησε μία δομή στη Νοτιο-Ανατολική Ευρώπη για την πραγμάτωση αυτής της συνεργασίας: την Ενεργειακή Κοινότητα. Δράττομαι της ευκαιρίας για να ευχαριστήσω και να συγχαρώ τον Πρόεδρο κ. Σιούφα για την πολύτιμη συμβολή του στη δημιουργία της Ενεργειακής Κοινότητας. Πιστεύω ότι η Κοινότητα αυτή μπορεί να αποτελέσει ένα λαμπρό παράδειγμα για την Ευρωμεσογειακή ενεργειακή συνεργασία. Για τα εκτός ΕΕ μέλη, σημαίνει επέκταση του γεωγραφικού εύρους της Κοινοτικής νομοθεσίας αναφορικά με την εσωτερική αγορά ενέργειας και την ασφάλεια τροφοδοσίας, δημιουργώντας με αυτόν τον τρόπο έναν ευρύτερο και πιο ασφαλή ενεργειακό χώρο. Παρά τις σημαντικές προσπάθειες που απαιτεί, προσφέρει παράλληλα ένα σταθερό επενδυτικό πλαίσιο. Και οι επενδύσεις αυτές είναι απαραίτητες για τα έργα υποδομής, ειδικά για τις διασυνδέσεις.
Για μένα, οι διασυνδέσεις είναι απαραίτητες: χωρίς την ύπαρξη αυτών, δεν θα υπάρχει περιφερειακή ολοκλήρωση, ούτε αλληλεγγύη. Γι αυτόν τον λόγο, είναι επιτακτική ανάγκη να συνδεθεί η Ευρώπη με την υπόλοιπη λεκάνη της Μεσογείου. Αυτό πρέπει να επιτευχθεί μέσα από τη διασύνδεση του ηλεκτρισμού και του φυσικού αερίου. Πρέπει επίσης να προωθηθεί σημαντικά η ανάπτυξη του υψηλού δυναμικού της ηλιακής και αιολικής ενέργειας στην περιοχή. Προς τον σκοπό αυτό, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εργάζεται στενά τη Γαλλική Προεδρία ώστε να συντελεστεί πρόοδος στο σχέδιο για την ηλιακή ενέργεια στα πλαίσια της Μεσογειακής Ένωσης. Ένα καθοριστικό ζήτημα θα είναι η χρηματοδότηση αυτών των έργων.
Θα ήθελα να καλέσω της Επιτροπή σας να συζητήσει μέτρα ενεργειακής αποδοτικότητας. Η ΕΕ βρίσκεται στη διαδικασία υιοθέτησης μίας δέσμης μέτρων καλύπτοντας ένα ευρύ φάσμα ενεργειακών προϊόντων και εγκαταστάσεων. Ένα απτό παράδειγμα είναι τα κτίρια, όπου υπάρχουν μεγάλες δυνατότητες εξοικονόμησης περισσότερης ενέργειας.
Εν κατακλείδι, αποτελεί καθήκον μας απέναντι στις μελλοντικές γενιές να διερευνήσουμε όλους τους τρόπους για ένα αειφόρο, ασφαλές και ανταγωνιστικό περιβάλλον.
Προσβλέπω με ανυπομονησία τη συνεχή συνεργασία με την Επιτροπή σας και σας εύχομαι εποικοδομητικές συζητήσεις.
Ομιλία του Προέδρου της ad hoc Επιτροπής
για την Ενέργεια και το Περιβάλλον
της Ευρωμεσογειακής Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης
κ. Γιώργου Σαλαγκούδη
Αγαπητοί Συνάδελφοι,
Αποτελεί τιμή για τη Βουλή των Ελλήνων να σας φιλοξενούμε σήμερα στην Αθήνα για την πρώτη σύνοδο της ad-hoc Επιτροπής για την Ενέργεια και το Περιβάλλον της Ευρω-Μεσογειακής Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης.
Νιώθω την υποχρέωση να ευχαριστήσω τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της EUROMED κ. Χανς-Γκερτ Πέτερινγκ, τον Πρόεδρο της Βουλής των Ελλήνων κ. Δημήτρη Σιούφα, αλλά και όλους εσάς για τη μεγάλη τιμή που μου κάνατε να με ορίσετε πρώτο Πρόεδρο της σημαντικής αυτής Επιτροπής.
Ως Μέλη Κοινοβουλίων που μετέχουμε στην κοινοβουλευτική διάσταση της Διαδικασίας της Βαρκελώνης, επαναδιατυπώνουμε σήμερα στα πλαίσια της Επιτροπής μας τη σταθερή βούληση των 750 εκατομμυρίων πολιτών των 37 χωρών μας για συνέχιση της Ευρω-Μεσογειακής προσέγγισης και μετατροπή της κοινής μας θάλασσας σε χώρο ειρήνης, δημοκρατίας, συνεργασίας και ευημερίας.
Η ελληνική πρόταση για σύσταση ad-hoc Επιτροπής για την Ενέργεια και το Περιβάλλον � εντός της EUROMED � αποτελεί τη φυσική κατάληξη της διαδικασίας που ξεκίνησε το 1995 στη Βαρκελώνη.
Κατά τη διάρκεια εξέλιξης της EUROMED � από την καθιέρωση της τακτικής Ευρω-Μεσογειακής Υπουργικής Συνέλευσης για την Ενέργεια και του Ευρω-Μεσογειακού Ενεργειακού Φόρουμ μέχρι την Τελική Διακήρυξη της 4ης Ευρω-Μεσογειακής Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης της Αθήνας και την Κοινή Διακήρυξη της Συνόδου Κορυφής των Παρισίων για τη Μεσόγειο � κατέστη σαφής η ανάγκη για μεγαλύτερη Ευρω-Μεσογειακή συνεργασία στα δύο φλέγοντα ζητήματα της εποχής μας:
ΕΝΕΡΓΕΙΑ και ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ.
Τα δύο αυτά θέματα είναι αλληλένδετα και μόνον η παράλληλη διαχείρισή τους στα πλαίσια ευρύτερων πολυμερών σχηματισμών μπορεί να υποστηρίξει τη βιώσιμη ανάπτυξη και τις προσπάθειες εξάλειψης της φτώχειας στον κόσμο.
Καθορίζοντας σε σημαντικό βαθμό τις μεθόδους βιοπορισμού, τις μεταφορές, τη βιομηχανική και αγροτική παραγωγικότητα, τα ρεύματα μετανάστευσης και την ποιότητα της παιδείας και των υπηρεσιών υγείας, η ενέργεια επηρεάζει όλες τις κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές πτυχές της ανάπτυξης. Επηρεάζει τη Ζωή. Υπό το πρίσμα λοιπόν της αειφόρου ανάπτυξης, οφείλουμε ορθολογικά να εκμεταλλευόμαστε τους φυσικούς πόρους και συνετά να καταναλώνουμε την παραγόμενη ενέργεια, ισορροπώντας με σιγουριά ανάμεσα στην ανάγκη για οικονομική ανάπτυξη και περιβαλλοντική αειφορία.
Αγαπητοί Συνάδελφοι,
Η σημερινή μας πρώτη Συνεδρίαση μπορεί και πρέπει να αποτελέσει ευκαιρία για εδραίωση της ενεργειακής συνεργασίας των χωρών της Ευρω-Μεσογειακής περιοχής. Το momentum που οικοδομήθηκε τα προηγούμενα χρόνια είναι ισχυρό: Η δημιουργία της Ευρω-Μεσογειακής Ενεργειακής Πλατφόρμας της Ρώμης (REMEP), η ανάπτυξη των περιφερειακών ενεργειακών αγορών EURO-MAGHREB και EURO-MASHREK, η συγκρότηση � μετά από Ιταλική πρωτοβουλία � της Μόνιμης Ρυθμιστικής Μεσογειακής Ομάδας Εργασίας για τον Ηλεκτρισμό και το Φυσικό Αέριο (MEDREG), η Διακήρυξη για την Ευρω-Μεσογειακή Ενεργειακή Συνεργασία και το Σχέδιο Δράσης 2008-2013 αύξησαν την αλληλεπίδραση των περιφερειακών μεσογειακών αγορών με την ενιαία ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας.
Σημαντική εξέλιξη αποτελεί επίσης η νέα ενεργειακή πολιτική της ΕΕ που προτρέπει τους μεσόγειους εταίρους να προσχωρήσουν στον πολυμερή μηχανισμό του Χάρτη Ενέργειας και ενθαρρύνει τη συνεργασία σε επίπεδο ρυθμιστικών αρχών για την επίτευξη ρυθμιστικής σύγκλισης στον τομέα της ενέργειας.
Όλες οι πιο πάνω εξελίξεις έθεσαν τους πυλώνες για να επιτευχθεί ο μεγάλος στόχος:
Η δημιουργία Ευρω-Μεσογειακής Ενεργειακής Κοινότητας κατά το πρότυπο της Ενεργειακής Κοινότητας Νότιο-Ανατολικής Ευρώπης.
Η σημερινή παγκόσμια ενεργειακή πραγματικότητα δημιουργεί συνθήκες που ευνοούν την ενεργειακή ενσωμάτωση της Ευρω-Μεσογειακής περιοχής στην ενιαία ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας προς όφελος όλων.
Η παγκόσμια ζήτηση υδρογονανθράκων αυξάνεται ραγδαία, με τις προβλέψεις του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας να προσδιορίζουν τη συνολική αύξηση στο 50% μέχρι το 2030. Μέσα σε καθεστώς υψηλών τιμών υδρογονανθράκων, η ΕΕ βρίσκεται σε αναζήτηση ενεργειακών πόρων για την κάλυψη των διογκούμενων ενεργειακών της αναγκών, καθώς τα φυσικά της αποθέματα υδρογονανθράκων εξαντλούνται. Παράλληλα, οι χώρες της Μεσογείου και κυρίως η Αλγερία, η Αίγυπτος, η Λιβύη και η Συρία κατέχουν περίπου το 5% των αποδεδειγμένων παγκόσμιων πετρελαϊκών αποθεμάτων και σημαντικές ποσότητες φυσικού αερίου.
Η σύσταση μιας Ευρω-Μεσογειακής Ενεργειακής Κοινότητας προϋποθέτει βεβαίως συμβατές διασυνδεδεμένες ενεργειακές υποδομές και δίκτυα μεταφοράς και εναρμόνιση θεσμικών και κανονιστικών πλαισίων στη βάση του ευρωπαϊκού μοντέλου. Είναι αξιοσημείωτη η πρόοδος που συντελείται από το 2006 προς την κατεύθυνση αυτή από τη Μόνιμη Ρυθμιστική Μεσογειακή Ομάδα Εργασίας για τον Ηλεκτρισμό και το Φυσικό Αέριο (MEDREG).
Η οργάνωση μιας Ευρω-Μεσογειακής Ενεργειακής Κοινότητας θα εξυπηρετήσει καλύτερα τους στόχους της Ευρω-Μεσογειακής Ενεργειακής Συνεργασίας όπως:
- Διαφοροποίηση ενεργειακών πηγών και οδεύσεων μεταφοράς
- Αναβάθμιση της θέσης των μεσόγειων εταίρων ως προμηθευτών ή διαμετακομιστών ενέργειας
- Καθιέρωση συνθηκών ελεύθερων και ανταγωνιστικών αγορών ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου μέσα από υιοθέτηση κοινών κανονιστικών και ρυθμιστικών πλαισίων
- Προαγωγή των πολιτικών αξιοποίησης των ανανεώσιμων ενεργειακών πηγών και εξοικονόμησης ενέργειας
- Επιτάχυνση της κατασκευής μεγάλης κλίμακας ενεργειακών έργων και υποδομών κοινού ενδιαφέροντος με ταυτόχρονη προσέλκυση μεγάλων δημόσιων και ιδιωτικών επενδυτικών κεφαλαίων
- Προαγωγή της συνεργασίας στον τομέα της έρευνας και ανάπτυξης για την εκμετάλλευση νέων και εξελισσόμενων τεχνολογιών στους τομείς της συμπαραγωγής, των εναλλακτικών καυσίμων, της κυματικής και ηλιακής ενέργειας.
Αγαπητοί Συνάδελφοι,
Η οργάνωση της Ευρω-Μεσογειακής Ενεργειακής Κοινότητας αποτελεί ουσιαστική προϋπόθεση και για την επιτυχία του προγράμματος ηλιακής ενέργειας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Ευρω-Μεσογειακή περιοχή, το οποίο και σας προτείνω να αποδεχθούμε ως το ένα από τα δύο θέματα που θα απασχολήσουν την Επιτροπή μας.
Το πρόγραμμα αυτό, σε συνδυασμό με το μεγαλόπνοο αλλά εφαρμόσιμο σχέδιο που προτείνει η DESERTEC για εκμετάλλευση του τεράστιου ηλιακού δυναμικού των Βόρειο-Αφρικανικών και Μεσανατολικών ερήμων μπορεί να αλλάξει τα δεδομένα στην ενεργειακή τροφοδοσία της Ευρώπης. Παράλληλα, θα προσφέρει στους μεσόγειους εταίρους τη δυνατότητα αξιοποίησης μιας σύγχρονης και ανεξάντλητης πηγής μεγάλου πλούτου που θα σωρεύεται από πωλήσεις ηλεκτρικής ενέργειας.
Σύμφωνα με τις σχετικές μελέτες, η συλλογή μόνον του 0,3 % του συνολικού φωτός που πέφτει στις ερήμους της Σαχάρας και της μέσης Ανατολής είναι αρκετό για να καλύψει το σύνολο των ενεργειακών αναγκών της Ευρώπης. Όσο απίθανο και αν ακούγεται, η συνολική ενέργεια που λαμβάνει από τον ήλιο κάθε 1 τετραγωνικό χιλιόμετρο ερήμου είναι ανάλογη με τη θερμική ενέργεια που εμπεριέχεται σε 300.000 τόνους σκληρού λιγνίτη ή σε 1½ εκατομμύριο βαρέλια πετρελαίου. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι έχουμε την τεχνολογία για να μετατρέψουμε κατ� ελάχιστον το 11% της ηλιακής ακτινοβολίας που πέφτει στις ερήμους σε ηλεκτρισμό και να παράγουμε μέχρι συνολικά 630.000 TWh/χρόνο, ενέργεια ικανή να καλύψει 40 φορές την παγκόσμια ενεργειακή κατανάλωση. Παράλληλα, η εξέλιξη στον τομέα των καλωδίων μεταφοράς υψηλής τάσης εγγυάται πλέον χαμηλές απώλειες, της τάξης του 10-15%, της ενέργειας.
Είναι βέβαια προφανές ότι τα σχέδια αυτά προϋποθέτουν τη δημιουργία και ανάπτυξη μιας θεσμικά εναρμονισμένης και επενδυτικά ασφαλούς ενεργειακής αγοράς. Η Ευρω-Μεσογειακή Ενεργειακή Κοινότητα θα καταστήσει εφικτή την εξέλιξη του ηλιακού προγράμματος και των σχεδίων που διατυπώνει η DESERTEC, καθώς θα δημιουργήσει ενιαίο μηχανισμό για τη διασφάλιση απορρόφησης της παραγόμενης ενέργειας σε καθορισμένες τιμές σύμφωνα με �feed-in schemes�. Επιπλέον, θα είναι διασφαλισμένες οι μεγάλης κλίμακας επενδύσεις σε υποδομές μεταφοράς ηλεκτρισμού, ενώ το ενιαίο κανονιστικό πλαίσιο θα παρέχει κοινούς κανόνες διαμετακόμισης και διασυνοριακών ενεργειακών συναλλαγών.
Παράλληλα, προτείνω να επιλέξουμε το 4ο θέμα σχετικά με την «προστασία παράκτιων και θαλάσσιων οικοσυστημάτων από τη ρύπανση, τα ογκώδη λιμάνια, τα τουριστικά και βιομηχανικά έργα». Οφείλουμε όλοι να πιέσουμε υπέρ της ανάληψης δράσεων για να γίνει και να παραμείνει η Μεσόγειος καθαρή.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Κοινή Διακήρυξη της Συνόδου Κορυφής των Παρισίων τον περασμένο Ιούλιο έθεσε ως πρώτη προτεραιότητα τον προγραμματισμό δράσεων σχετικά με την απορρύπανση της Μεσογείου. Παράλληλα, δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι η Μεσόγειος είναι η θάλασσα που πλημμυρίζει τη ζωή και τα όνειρά μας, είναι η θάλασσα της μεταξύ μας συνύπαρξης και καθρέφτης της μακρόχρονης ειρηνικής μας σχέσης.
