| |  |  |  |
| | |
| Η γνωστή ρήση του Βρέννου «ουαί τοις ηττημένοις» ισχύει όλως ιδιαίτερα προκειμένου για εδαφικά τετελεσμένα. Δύο πρόσφατα παραδείγματα είναι το Κοσσυφοπέδιο και η Γεωργία. Κοινά χαρακτηριστικά τους: η υποστήριξη αποσχιστικών τάσεων από εξωτερική δύναμη συντριπτικά ισχυρότερη από την κατά το διεθνές δίκαιο νόμιμη τοπική εξουσία. Αλβανοί Κοσοβάροι, από τη μια, Νοτιο-Οσέτιοι και Αμπχάζιοι, από την άλλη, συμμερίζονταν την επιθυμία απόσεισης της αλλοεθνούς κυριαρχίας, σερβικής και γεωργιανής αντιστοίχως. Και στηρίχθηκαν από εξωτερικό παράγοντα – οι μεν από το ΝΑΤΟ οι δε από τη Ρωσία – ικανό να επιβάλει τη βούλησή του διά των όπλων. Δεν χρειάζεται δε κανείς μαντικές ικανότητες για να προβλέψει ότι, και στις δύο περιπτώσεις, τα τετελεσμένα θα αποδειχθούν μη αναστρέψιμα. Και σε ό,τι μεν αφορά στο Κόσοβο, ήδη το Βελιγράδι συμβιβάζεται εμμέσως με τη νέα πραγματικότητα. Διότι οι εύλογες προσπάθειες που καταβάλλει για να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση αυτό ακριβώς σημαίνουν. Και συνεπώς η επανένταξη της ανεξαρτοποιηθείσης επαρχίας ανήκει πλέον στον χώρο της πολιτικής φαντασίας. Οιονεί, όμως, βέβαιο είναι ότι το αυτό ισχύει και για τη Νότια Οσετία και την Αμπχαζία. Καθώς, όποιες προόδους και αν σημειώσει η ανασυγκρότησή της, η Γωργία δεν θα είναι ποτέ σε θέση να αναμετρηθεί νικηφόρα με τη Ρωσία. Ενώ η Δύση – ΗΠΑ, ΝΑΤΟ, ΕΕ – ουδόλως είναι διατεθειμένη να συγκρουσθεί στρατιωτικώς με τη Μόσχα για χάρη των εδαφικών διεκδικήσεων της Τιφλίδας. (Της οποίας, ειρήσθω εν παρόδω, ακριβώς ως εκ του λόγου τούτου, η ταχεία ένταξη στο ΝΑΤΟ αποβαίνει όλο και πιο απίθανη.) Παρά τις προφανείς διαφορές τους, οι προειρημένες περιπτώσεις και το Κυπριακό παρουσιάζουν και ορισμένες αναλογίες που θα έπρεπε να μας προβληματίσουν. Πριν από τριάντα τέσσερα χρόνια μια εσωτερική διαμάχη μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων διευκόλυνε τη στρατιωτική επέμβαση της Τουρκίας και τη δημιουργία τετελεσμένων στον κυπριακό βορρά. Χρειάζεται δε μεγάλη δόση αφέλειας – ή ενσυνείδητης αυταπάτης – για να υποθέσει κανείς ότι η Άγκυρα, ασχέτως διπλωματικών ή άλλων συνθηκών, θα συγκατατεθεί στην απεμπόληση κερδών που απέκτησε τότε με αίμα και έκτοτε κατοχυρώνει διατηρώντας στη Μεγαλόνησο στρατιωτική δύναμη υπερβαίνουσα το ένα τρίτο του συνολικού εν ενεργεία ελληνικού στρατού. (Σχετικά στοιχεία από την έγκυρη έκδοση The Military Balance 2008 του «Διεθνούς Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών» του Λονδίνου) Πρόκειται για μια διαπίστωση που μόνο με τίμημα περαιτέρω οδυνηρές απογοητεύσεις η πλευρά μας θα αγνοήσει στην προσπάθειά της να μεθοδεύσει λύση της κυπριακής τραγωδίας। Και η οποία, γενικότερα, υπαγορεύει την εκ μέρους μας συνειδητοποίηση των κινδύνων από τετελεσμένα και έγκαιρη μέριμνα για την αποτροπή τους. |
