Δεν νοείται θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός χωρίς σαφές και δεσμευτικό χρονοδιάγραμμα εφαρμογής και εξειδικευμένο σχέδιο
Μέσα στο Μεγαλοβδόμαδo (16-17 Απριλίου) η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Ενέργειας διαλαλούσε στους… ιθαγενείς πως η χώρα αποκτά πρώτη φορά Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό, επιλύει μια εκκρεμότητα ετών και εκπληρώνει τις υποχρεώσεις της έναντι της Κοινοτικής Οδηγίας 2014/89.
Τσιμουδιά, βέβαια, για την προσθήκη άλλης μιας ντροπιαστικής καταδίκης της 27ης Φεβρουαρίου και τα έξι χρόνια κυβερνητικής απραξίας, καθώς και για την παραβίαση της παραπάνω Οδηγίας, αφού η Ελλάδα δεν διαθέτει τα απαιτούμενα σχέδια [Εθνική Χωρική Στρατηγική για τον Θαλάσσιο Χώρο και τα Θαλάσσια Χωροταξικά Πλαίσια (ΘΧΠ)] που όφειλε να έχει θεσμοθετήσει το αργότερο έως τις 31 Μαρτίου του 2021! Ως σχεδιασμός δημοσιοποιήθηκε… μόνο ένας χάρτης που αποτυπώνει τον καθορισμό των τεσσάρων Θαλάσσιων Χωρικών Ενοτήτων (τα θαλάσσια χωροταξικά), ενώ αποσιωπήθηκε η επιστολή συμμόρφωσης η οποία είχε αποσταλεί στις 17 Μαρτίου με καταληκτική ημερομηνία 27 Απριλίου, στην οποία ζητούνταν να ληφθούν τα μέτρα που τελικά πήρε η κυβέρνηση και να διαβιβαστούν τα σχετικά αντίγραφα (αυτό έγινε στις 25 Απριλίου).
Το πρώτο «χαστούκι» ήρθε από την Κομισιόν στις 2 Μαΐου, η οποία, αποτιμώντας τα διαβιβασθέντα στοιχεία, αποφαίνεται ότι επ’ ουδενί αυτά δεν συνιστούν θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό ούτε και συμμόρφωση με τα οριζόμενα στην Οδηγία και προφανώς με την απόφαση του Δικαστηρίου. Το ΥΠΕΝ, όλως τυχαίως, απέστειλε 4 ΦΕΚ με την ίδια ημερομηνία (17 Απριλίου), χωρίς καν να αναφέρεται κάποιο υποτυπώδες χρονοδιάγραμμα, έστω για την προκήρυξη του διαγωνισμού ανάθεσης εκπόνησης των 4 χωροταξικών. Το πρώτο Τεύχος Δ, αριθμός 227, εγκρίνει με Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου την Εθνική Χωρική Στρατηγική για τον Θαλάσσιο Χώρο. Όπως προκύπτει από το ΦΕΚ, η εισήγηση του υπουργό Στ. Παπασταύρου προς το Υπουργικό Συμβούλιο είχε γίνει μόλις την προηγούμενη μέρα, ενώ τα συναρμόδια υπουργεία, πέντε τον αριθμό (Εθνικής Άμυνας, Εσωτερικών, Υποδομών και Μεταφορών, Ανάπτυξης, Τουρισμού, Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας), ουδέποτε γνωμοδότησαν, αν και η πρόταση της Στρατηγικής είχε αποσταλεί στις 25.11.2021! Όσο για το περιεχόμενό της, δεν κρύβεται η… λατρεία στις εξορύξεις, στις ιχθυοκαλλιέργειες κ.λπ. ακόμη και σε προστατευόμενες θαλάσσιες περιοχές.
Με το δεύτερο ΦΕΚ Δ, αριθμός 229, καθορίζονται οι χωρικές ενότητες για την εκπόνηση των θαλάσσιων χωροταξικών πλαισίων (χάρτης) και με άλλη Υπουργική Απόφαση (ΦΕΚ Δ, αριθμός 228) θεσπίζονται οι τεχνικές προδιαγραφές τους. Το τέταρτο είναι το Π.Δ. περί ανακήρυξης Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης στην περιοχή των Ιονίων Νήσων και μέχρι το ακρωτήριο Ταίναρο της Πελοποννήσου (ΦΕΚ Α 33).
Πλήθος κενών και ελλείψεων
Κατά ασφαλείς πληροφορίες, το έγγραφο με τις αναλυτικές παρατηρήσεις της Κομισιόν μέσω της Μόνιμης Ελληνικής Αντιπροσωπείας στην Ε.Ε. βρίσκεται στα χέρια της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΕΝ και των αρμόδιων υπηρεσιών. Η Κομισιόν ξεκαθαρίζει ότι τα παραπάνω έγγραφα αποτελούν απλώς προπαρασκευαστικά βήματα, εξηγώντας ότι η έγκριση της Εθνικής Χωρικής Στρατηγικής για τον Θαλάσσιο Χώρο είναι καλοδεχούμενη, όμως παρουσιάζει ένα μεγάλο κενό αφού δεν περιέχει ειδικό σχέδιο που να καταγράφει την κατανομή χωρικά και χρονικά των σημερινών και των μελλοντικών θαλάσσιων δραστηριοτήτων.
Επιπρόσθετα, η Κομισιόν σημειώνει ότι δεν αποτελούν πλήρη Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό κατά την Οδηγία και αναδεικνύει την απουσία επικαιροποιημένου, σαφούς και δεσμευτικού χρονοδιαγράμματος εφαρμογής, όπως και προσωρινού, αν και είχε υποβληθεί στο πλαίσιο της διαδικασίας επί παραβάσει. Ουσιαστικά για το Π.Δ. 33/2025 περί ορισμού ΑΟΖ λέει ότι δεν συνιστά εφαρμογή της Οδηγίας, ενώ και οι Υπουργικές Αποφάσεις που ορίζουν τις Θαλάσσιες Χωρικές Ενότητες δεν συνιστούν ορισμό ΑΟΖ, σύμφωνα και με το άρθρο 2, παράγραφος 4 της Οδηγίας. Παραπέμπει, επίσης, στην απόφαση του ΔΕΕ, η οποία δεν συνδέει τις διαδικασίες ορισμού θαλάσσιων ζωνών όπου τα κράτη-μέλη θα ασκούν τα κυριαρχικά τους δικαιώματα με τις υποχρεώσεις των κρατών-μελών να συντάξουν και να αποστείλουν σχέδια Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδίου, τονίζοντας πρωτίστως ότι οι υποχρεώσεις υπό την Οδηγία δεν αναβάλλονται λόγω της όποιας διαδικασίας τυχόν ακολουθείται για τον ορισμό θαλάσσιων ζωνών.
Συμμόρφωση, αλλιώς δικαστήριο και πρόστιμο
Η Επιτροπή αναμένει τα επόμενα βήματα συμμόρφωσης με το κεκτημένο και την απόφαση του Δικαστηρίου όπως αναφέρεται και κρίνει απαραίτητη την επίσπευση των διαδικασιών σύνταξης των τεσσάρων Θαλάσσιων Χωροταξικών Πλαισίων και την υποβολή σχετικού χρονοδιαγράμματος το συντομότερο. Υπενθυμίζεται ότι στην επιστολή συμμόρφωσης του Μαρτίου, με την οποία ζητούνταν ενημέρωση για τα μέτρα συμμόρφωσης εντός δύο μηνών (έως 27 Απριλίου), υπήρχε ξεκάθαρη προειδοποίηση ότι «σε περίπτωση που δεν κριθούν ικανοποιητικά τα μέτρα, η Επιτροπή θα εκκινήσει άμεσα τη διαδικασία του άρθρου 260 ΣΛΕΕ, η οποία οδηγεί στην έκδοση δεύτερης απόφασης του Δικαστηρίου, με την οποία επιβάλλεται χρηματική ποινή για κάθε μέρα καθυστερημένης συμμόρφωσης προς την καταδικαστική απόφαση και κατ’ αποκοπή ποσό ως κύρωση για τη συνέχιση της παράβασης από την έκδοση της απόφασης του Δικαστηρίου και μέχρι την έκδοση αυτής της δεύτερης απόφασης».
Αντιεπιστημονική η αποσύνδεση του παράκτιου χώρου από τον θαλάσσιο σχεδιασμό
Υπενθυμίζεται ότι έξι ολόκληρα χρόνια η κυβέρνηση με αποσπασματικές νομοθετικές ρυθμίσεις ευνόησε μόνον την ad hoc χωροθέτηση «πιλοτικών» υπεράκτιων αιολικών πάρκων και την ενίσχυση των υδατοκαλλιεργειών, ενώ το ΥΠΕΝ με τον Νόμο 4759/2020 «Εκσυγχρονισμός της Χωροταξικής και Πολεοδομικής νομοθεσίας» έσπευσε να ικανοποιήσει αιτήματα του ΣΕΒ και του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων. Έτσι, τροποποίησε τον Νόμο 4546/2018, ο οποίος ενσωμάτωσε την Οδηγία για τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό στην εθνική νομοθεσία (προσδιόρισε το πεδίο εφαρμογής, τους στόχους, τη βασική διαδικασία και τη δομή του σχεδιασμού), αφαιρώντας αντιεπιστημονικά τον κρίσιμο και ευαίσθητο παράκτιο χώρο από τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό. Ο παράκτιος χώρος, ως γνωστόν, πλήττεται από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας λόγω της κλιματικής κρίσης.
ΠΗΓΗ ΑΥΓΗ
