Με το Προεδρικό Διάταγμα (Π.Δ.) 75/2011, (ΦΕΚ 182Α/22-8-2011), θεσπίστηκαν οι Περιφερειακές Ενώσεις Δήμων (ΠΕΔ) σε αντικατάσταση των Τοπικών Ενώσεων Δήμων και Κοινοτήτων, των λεγόμενων ΤΕΔΚ και καθορίστηκαν επακριβώς ο ρόλος και η λειτουργία τους.
Στα όργανα αυτά συμμετέχουν, δυστυχώς, σε αντιδιαστολή με ό,τι ίσχυε στο παρελθόν, (Π.Δ 48/1999, ΦΕΚ 51Α/17-3-1999), μόνο δήμαρχοι και δημοτικοί σύμβουλοι και παραμένουν, ως μη όφειλε, εκτός συμμετοχής και εκτός της διαδικασίας του εκλέγειν και εκλέγεσθαι μέγας αριθμός αιρετών στελεχών και συγκεκριμένα όλα τα εκλεγμένα όργανα των δημοτικών και τοπικών κοινοτήτων ανά την Ελλάδα.
Σύμφωνα με το ισχύον Π.Δ. το 21μελές Διοικητικό Συμβούλιο της ΠΕΔ Βορείου Αιγαίου ( οι έντεκα (11) Δήμαρχοι των νησιών του Βορείου Αιγαίου και δέκα (10) δημοτικοί σύμβουλοι) προχώρησε πρόσφατα, στη σύσταση τριμελών Τοπικών Παραρτημάτων στις πρωτεύουσες των Νομών Χίου και Σάμου.
Στο Τοπικό Παράρτημα του Νομού Σάμου μέλη είναι οι Δήμαρχοι Ικαρίας, Ανατολικής Σάμου κα ο Δήμαρχος Δυτικής Σάμου που ορίστηκε και Πρόεδρος του Οργάνου..
Και εδώ η απουσία αυτοδιοικητικών στελεχών των δημοτικών και τοπικών κοινοτήτων είναι πλήρης και μάλιστα με το.. νόμο..
Το έλλειμμα εκπροσώπησης είναι προφανές.
Για την υπέρβαση του κενού και μέχρι να νομοθετηθεί ισότιμη και πλήρης απόδοση των δικαιωμάτων τους (συμμετοχή στο εκλέγειν και εκλέγεσθαι, ποσόστωση κ.λπ. ) ομάδες αυτοδιοικητικών, ανά την Ελλάδα, προχώρησαν στην ίδρυση και λειτουργία άτυπων δικτύων Δημοτικών και Τοπικών Κοινοτήτων.
Τα Δίκτυα αυτά αποτελούν στην πλειοψηφία τους διαδημοτικές οικειοθελείς ενώσεις και πρωτοβουλίες αιρετών κατά τις αρχές και τα πρότυπα, σχεδόν, των ΤΕΔΚ και των ΠΕΔ.
Μέλη τους είναι αυτοδίκαια όλα τα εκλεγμένα στελέχη των Δημοτικών και Τοπικών Κοινοτήτων και οι θεσμοθετημένοι τους εκπρόσωποι που συναποτελούν και την Γενική Συνέλευση του Δικτύου.
Όργανα του Δικτύου είναι η Γενική Συνέλευση των μελών και η Συντονιστική Επιτροπή με αριθμό μελών, κατά κανόνα, ανάλογο των Δημοτικών Ενοτήτων.
Τα μέλη της Συντονιστικής Επιτροπής εκλέγουν τον Συντονιστή, τον Αναπληρωτή του και τον Γραμματέα του οργάνου.
Ενδεικτικά τα Δίκτυα, συνήθως, δραστηριοποιούνται:
Στους τομείς που έχουν σχέση με την ποιότητα ζωής των πολιτών, με το χωροταξικό, οικιστικό, πολεοδομικό, με την καθαριότητα ( ολιστική διαχείριση υγρών και στερεών αποβλήτων), την ύδρευση ( ενιαία διαχείριση υδάτων),την αποχέτευση, το ενεργειακό, τη Δημόσια Υγεία, το περιβάλλον, την προστασία της φύσης, την πρόληψη και διαχείριση φυσικών καταστροφών, τη διάσωση, ανάδειξη και αξιοποίηση της πολιτιστικής κληρονομιάς κ.λπ. στα πλαίσια της λειτουργίας της Αυτοδιοίκησης και της Πολιτείας.
Στην ενημέρωση, προάσπιση και προώθηση των πολιτικών και κοινωνικών Δικαιωμάτων των Πολιτών αλλά και των υποχρεώσεων και καθηκόντων τους απέναντι στους συμπολίτες τους, στην Αυτοδιοίκηση, στην Περιφέρεια και στην Πολιτεία.
Στην προβολή, στη στήριξη και στην εφαρμογή στη πράξη της κοινωνικής αλληλεγγύης σε κάθε κατεύθυνση.
Στην πολιτιστική και πνευματική δραστηριοποίηση των Πολιτών με την οργάνωση καλλιτεχνικών και πνευματικών εκδηλώσεων καθώς και δράσεων για την άρτια προαγωγή, την προστασία, και την ανάπτυξη των τεχνών, των γραμμάτων και της παράδοσης.
Οι προτάσεις του κάθε Δικτύου μετά από επεξεργασία από τη Συντονιστική Επιτροπή υποβάλλονται στα αρμόδια όργανα των καθ’ έκαστα Δήμων.
Ο ρόλος και η λειτουργία αυτών των Δικτύων δεν θίγει την αυτοτέλεια των επιχώριων Δημοτικών Συμβουλίων ούτε των καθέκαστα Δημοτικών και Τοπικών Κοινοτήτων και των εκπροσώπων τους αλλά, σε κάθε περίπτωση και με κάθε πρόσφορο τρόπο, στηρίζει και προάγει το έργο τους με συνεργατικό και γόνιμο πνεύμα.
Το κάθε Δίκτυο αγωνίζεται επίσης για την προάσπιση και αναβάθμιση του θεσμικού ρόλου των αιρετών και της αυτοδιοίκησης και επιδιώκει τη βάσει αρχών και κανόνων συνεργασία με αντίστοιχους φορείς εκπροσώπησης Δημοτικών και Τοπικών Κοινοτήτων που δραστηριοποιούνται ανά την Επικράτεια.
Ένα ανάλογο και όσο πιο αντιπροσωπευτικό, συνεργατικό, συνεκτικό, ευέλικτο και ιδιαίτερα προσαρμοσμένο στις τοπικές συνθήκες και ανάγκες διαδημοτικό Δίκτυο είναι καιρός να αναπτυχθεί και να λειτουργήσει άμεσα και στη Σάμο.
Ως γνωστόν, σχετικό δίκτυο αναπτύχθηκε και λειτούργησε με επιτυχία στο νησί μας, προ ετών, με εκλεγμένους προέδρους τους Δημήτρη Έλληνα, τότε πρόεδρο της Κοινότητας Αγίου Κωνσταντίνου και τον Εμμανουήλ Φραντζή πρόεδρο της Κοινότητας Άνω Βαθέος και λειτουργεί, ήδη, σε επίπεδο νησιωτικών Δήμων, από μακρού και βάσει διακηρυγμένων αρχών, στην πάντα ρηξικέλευθη και πρωτοπόρα Λέσβο.
Το νέο διαδημοτικό μας δίκτυο πρέπει να συνεργαστεί με τους Δήμους και με το Τοπικό Παράρτημα της ΠΕΔ στη Σάμο..
Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα νησιά μας είναι πιεστικά και τεράστια.
Η από κοινού αντιμετώπιση τους αποτελεί αδήριτη ανάγκη και σημαντικό εχέγγυο επίλυσης τους.
Να τολμήσουμε, τώρα.
Ο Θεός βοηθάει τους τολμηρούς.
Μανώλης Νικ. Κάρλας
Γιατρός
Πρώην αιρετός Νομάρχης Σάμου (2003-2010).