Η νέα συμφωνία Σόφιας - Αγκυρας υπογράφτηκε, ενώ «τρέχουν» συστάσεις και των ΗΠΑ για το πώς η Τουρκία θα μπορούσε να εξελιχθεί σε «ενεργειακό κόμβο», «αποδεσμευόμενη» από τη Μόσχα
Τον ρόλο που διεκδικεί η Τουρκία στους νέους ενεργειακούς «δρόμους» μεταξύ Δύσης - Ανατολής, «παζαρεύοντας» σχετικά με ΗΠΑ - ΕΕ και Ρωσία, φέρνει στο προσκήνιο η νέα συμφωνία που υπέγραψε η Αγκυρα με τη Σόφια, προχτές, διασφαλίζοντας νέα οδό διέλευσης υδρογονανθράκων προς Βαλκάνια και Ευρώπη, από τη Μέση Ανατολή αλλά και την Κεντρική Ασία, αξιοποιώντας όλο το δίκτυο αγωγών που διαθέτει σήμερα η Τουρκία και ήδη σχεδιάζεται να αναβαθμιστεί και επεκταθεί.
Η νέα συμφωνία προβλέπει ότι - αρχικά για 13 χρόνια - η Βουλγαρία αποκτά πρόσβαση σε όλους τους τερματικούς σταθμούς υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) της Τουρκίας αλλά και συνολικά στο τουρκικό δίκτυο μεταφοράς αερίου, με την (υπηρεσιακή) κυβέρνηση της Βουλγαρίας να τονίζει όλο νόημα πως η πρόσβαση που διασφαλίζει αφορά «όλους τους μεγάλους παραγωγούς παγκοσμίως». Ο Πρόεδρος της χώρας, Ρούμεν Ράντεφ, χαρακτήρισε μάλιστα τη συμφωνία «ιστορική», γιατί «ανοίγει νέες, αδιανόητες μέχρι στιγμής, προοπτικές συνεργασίας».
Ο δε υπηρεσιακός υπουργός Ενέργειας Ρόσεν Χριστόφ επισήμανε πως η Σόφια θα αξιοποιήσει τη συμφωνία για να υπογράψει συμφωνίες εισαγωγής με Ευρωπαίους αλλά και Αμερικανούς παραγωγούς LNG. Οπως μετέδιδαν δε βαλκανικά και τουρκικά ΜΜΕ, η Βουλγαρία θα καλύψει το 1/3 των ενεργειακών της αναγκών με συμφωνίες εισαγωγής αερίου μέσω Τουρκίας, το άλλο 1/3 μέσω εισαγωγών από τον (ελληνικό) σταθμό της Ρεβυθούσας και το τελευταίο μέρος από αζέρικες προμήθειες.
Σημειωτέον ότι τα ίδια ρεπορτάζ φιλοξενούσαν και εκτιμήσεις με βάση τις οποίες η νέα τουρκο-βουλγαρική συμφωνία θα προσφέρει εναλλακτικές στον «πολυσύχναστο» σταθμό της Ρεβυθούσας. Παρέθεταν δε και δηλώσεις του Χριστόφ, με βάση τις οποίες η Βουλγαρία δεν θα μπορεί να ελέγχει τι αέριο εισάγεται σε αυτή, αλλά θα υπογράφει συμβόλαια για ποσότητες LNG που δεν θα έρχονται από τη Ρωσία.
Από την τουρκική πλευρά, ο υπουργός Ενέργειας Φατίχ Ντονμέζ υποστήριξε πως η νέα συμφωνία «θα συμβάλει πολύ στην ασφάλεια της προμήθειας φυσικού αερίου όλης της Ευρώπης, ειδικά της Βουλγαρίας», αλλά και ότι «συνιστά ένα σημαντικό βήμα προς τη μετατροπή της Τουρκίας σε κόμβο αερίου».
Αμερικανικές επισημάνσεις για μια Τουρκία - κόμβο
Θυμίζουμε πως μόλις τον περασμένο Οκτώβρη, ο νέος υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, αρμόδιος για θέματα Ενέργειας, ο γνωστός και μη εξαιρετέος Τζ. Πάιατ, στο πλαίσιο περιοδείας του στην περιοχή, μετά τις επαφές που είχε στην Τουρκία και πριν επισκεφτεί Ρουμανία και Βουλγαρία, έλεγε πως «στη διάρκεια της επίσκεψής μου, διαπίστωσα ένα υψηλό επίπεδο συναίνεσης με τις τουρκικές αρχές σχετικά με τη σημασία του διαλόγου μεταξύ Αγκυρας και Ουάσιγκτον, για τη σταθερότητα στις ενεργειακές αγορές, την παγκόσμια ενεργειακή γεωπολιτική και την ενεργειακή μετάβαση». Τόνιζε δε ειδικά τις ευκαιρίες που υπάρχουν για συνεργασία στον τομέα του Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (LNG), αυτόν της μετατροπής Ενέργειας αλλά και τους μικρούς αρθρωτούς πυρηνικούς αντιδραστήρες.
Ενώ το παζάρι ΗΠΑ - Τουρκίας και σε αυτόν τον τομέα, με επίδικο το τράβηγμα της Τουρκίας από τη Ρωσία και «ανταλλάγματα» σε ό,τι αφορά τον στόχο της για την ανάδειξή της σε ενεργειακό κόμβο, επιβεβαίωνε με πρόσφατο άρθρο της και η γνωστή «δεξαμενή σκέψης» «Atlantic Council».
Μεταξύ άλλων σημείωνε ότι «η επιθυμία της Τουρκίας να διαδραματίσει έναν σημαντικό ρόλο στις ενεργειακές υποδομές της περιφέρειας δεν είναι μόνο γεωπολιτικά καθοδηγούμενη, αλλά και βιώσιμη οικονομικά και τεχνικά. Η τοποθεσία της χώρας στη συμβολή διαφόρων αγωγών υδρογονανθράκων, όπως και η ικανότητά της να αποθηκεύει αέριο, μπορεί αληθινά να βοηθήσει στη διαμόρφωση του ενεργειακού τοπίου της περιοχής».
Η ανάλυση υποστήριζε πως «για να πετύχει η δημιουργία ενεργειακού κόμβου, το ρωσικό αέριο δεν μπορεί να αποτελεί μέρος του σχεδίου» και παρέθετε μια σειρά στοιχεία και εκτιμήσεις για τα περιορισμένα αποτελέσματα που θα είχε η επιλογή της Αγκυρας να συσφίξει την ενεργειακή της συνεργασία με τη Μόσχα. Αντίθετα - σύμφωνα με το «Atlantic Council» - η Τουρκία θα μπορούσε «να αναλάβει τον ρόλο ενός μεγάλου ενεργειακού παίκτη στην περιοχή και να προσφέρει στην Ευρώπη εναλλακτικές στα ορυκτά καύσιμα για να γεμίσει το κενό που αφήνει το ρωσικό αέριο», με την προϋπόθεση να λάβει «πολιτική απόφαση αποδέσμευσης από τη Μόσχα και να στραφεί σε άλλους προμηθευτές».
Επιχειρηματολογώντας σε αυτή την κατεύθυνση, αναφερόταν στην αξιοποίηση του αζέρικου αλλά και του τουρκμένικου αερίου, των οποίων η αξία όλα δείχνουν ότι αναβαθμίζεται στις ενεργειακές κολιγιές διεθνώς, στο κοίτασμα που η Τουρκία εντόπισε στο «οικόπεδο» Σακάρια στη Μαύρη Θάλασσα, στα σχέδιά της για ανάπτυξη νέων υποδομών (από νέους τερματικούς σταθμούς LNG αλλά και σταθμούς επαναεριοποίησης, μέχρι υπόγειους σταθμούς αποθήκευσης αερίου), ξεχωρίζοντας μια σειρά πλευρές που - όπως υποστήριζε - θα θωράκιζαν την Τουρκία απέναντι σε μια συνεργασία με την «αυξανόμενα απρόβλεπτη Ρωσία», προσθέτοντας: «Η Τουρκία θα χρειαστεί να διασφαλίσει κεφαλαιακές επενδύσεις από διεθνή χρηματοπιστωτικά κέντρα, τεχνική βοήθεια από δυτικές εταιρείες και πολιτική στήριξη από το ΝΑΤΟ και την ΕΕ (...) Οι δυτικοί εταίροι θα έπρεπε να καταστήσουν στην Τουρκία σαφή τα οικονομικά και πολιτικά οφέλη της συμμετοχής στην ευρωπαϊκή ενεργειακή αγορά. Η διατήρηση της Αγκυρας εντός των περιφερειακών ενεργειακών σχεδίων της ΕΕ και η προσφορά επενδυτικών ευκαιριών για την ανάπτυξη των ενεργειακών της υποδομών, με σαφείς όρους, θα καθιστούσε τις προτάσεις της Ρωσίας περί "κόμβου" λιγότερο ελκυστικές...».
Αξιοποίηση και «πόρων της Ανατολικής Μεσογείου»
Σημειωτέον ότι στις αμερικανικές συστάσεις για την ανάδειξη της Τουρκίας ως ενεργειακού κόμβου περιλαμβάνεται και η αξιοποίηση των «πόρων αερίου της Ανατολικής Μεσογείου», με επιτάχυνση συνεργασιών όπως για παράδειγμα με το Ισραήλ, επισημάνσεις που γίνονται ενώ «τρέχουν» μια σειρά διεργασίες αναθέρμανσης των σχέσεων της Αγκυρας με άλλες δυνάμεις της περιοχής, όπως και με την Αίγυπτο.
Στο ίδιο πλαίσιο, άλλωστε, της προώθησης σχεδίων συνεκμετάλλευσης του φυσικού πλούτου της περιοχής, πολλαπλασιάζονται ξανά τον τελευταίο καιρό και οι συστάσεις για κλιμάκωση του παζαριού στα Ελληνοτουρκικά, στο Αιγαίο αλλά και το Κυπριακό.
Θυμίζουμε ότι όλα αυτά και πολλά ακόμα «θέματα κοινού ενδιαφέροντος» θα βρεθούν στο επίκεντρο και της συνάντησης που θα έχει στην Ουάσιγκτον ο Τούρκος ΥΠΕΞ, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, στις 17 Γενάρη.
Μια μέρα μετά θα συναντήσει τον Αμερικανό ομόλογό του, Αντονι Μπλίνκεν, ενώ θα έχει και άλλες «πολλές επαφές, με την ατζέντα να περιλαμβάνει τις διμερείς σχέσεις» Αγκυρας - Ουάσιγκτον, τα Ελληνοτουρκικά κ.τ.λ.
Νέες απειλές προς Ελλάδα
Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, ο εκπρόσωπος του Τούρκου Προέδρου, Ιμπραχήμ Καλίν, επανέλαβε χτες ότι η Αγκυρα είναι αντίθετη «σε κάθε επέκταση πέραν των 6 ναυτικών μιλίων των ελληνικών χωρικών υδάτων».
Μιλώντας στο τηλεοπτικό δίκτυο NTV, ανέφερε ότι «οποιαδήποτε επέκταση άνω των 6 μιλίων, όχι 12 μιλίων, θα αντιμετωπίσει την άμεση αντίρρηση, την αντίθεση και τη σφοδρή αντίσταση από την Τουρκία» και πρόσθεσε «αφήστε τα 12 μίλια, δεν είναι δυνατόν να αποδεχθούμε αν τα επεκτείνουν και πάνω από 6, 7, 8 και 9 μίλια. Και αυτό θα έχει σοβαρές συνέπειες για την Ελλάδα. Περιμένουμε και ελπίζουμε να μην καταφύγουν σε τέτοιο δρόμο. Αν κάνουν βήματα προς αυτή την κατεύθυνση, δεν θα τα αφήσουμε ποτέ αναπάντητα».
Υποστήριξε πως «η επέκταση της Κρήτης στα 12 μίλια σημαίνει πως ένα πλοίο δικό μας ή διεθνές πλοίο, που ξεκινά από τη Μαύρη Θάλασσα, τον Μαρμαρά ή τις δικές μας περιοχές στο Αιγαίο, για να φτάσει στη Μεσόγειο θα πρέπει να περάσει μόνο από τα ελληνικά χωρικά ύδατα. Αυτό δεν μπορούμε να το δεχτούμε. Είναι εναντίον του Διεθνούς Δικαίου, του Δικαίου της Θάλασσας και του Εθιμικού Δικαίου».
Ενώ ο Πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, μιλώντας στην Κοινοβουλευτική Ομάδα του κόμματός του (AKP), ανέφερε: «Δεν είχαμε εμείς πύραυλο και τώρα που φτιάξαμε τον δικό μας, οι Ελληνες πανικοβλήθηκαν», προσθέτοντας: «Ηρεμήστε, συμπεριφερθείτε καλά. Δεν έχουμε καμία σχέση εμείς με την Αθήνα. Δεν αγγίζουμε αυτούς που δεν μας αγγίζουν».
Κληθείς να σχολιάσει τις νέες απειλές από την Αγκυρα περί σοβαρών συνεπειών, έως και πολέμου σε τυχόν επέκταση των χωρικών υδάτων της Ελλάδας στην Κρήτη, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γ. Οικονόμου έλεγε χτες στην ενημέρωση των δημοσιογράφων ότι η Ελλάδα «είναι μια χώρα που ούτε απειλείται, ούτε τρομοκρατείται και ούτε ετεροπροσδιορίζεται σε κανένα ζήτημα, πολύ περισσότερο στα κυριαρχικά της δικαιώματα».
Στο μεταξύ, τουρκικά F-16 πραγματοποίησαν χτες 4 υπερπτήσεις πάνω από τις Οινούσσες και τη νησίδα Παναγιά στο Ανατολικό Αιγαίο, ενώ έγιναν συνολικά 95 παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου, με συνέπεια 6 εμπλοκές με ελληνικά μαχητικά που σηκώθηκαν για αναγνώριση και αναχαίτιση.
πηγή ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
