Το γράμμα ήταν κάποτε ο μοναδικός τρόπος επικοινωνίας μεταξύ ανθρώπων που τους χώριζαν μεγάλες χιλιομετρικές αποστάσεις. Για πάνω από δύο αιώνες γράμματα κάθε είδους πηγαινοέρχονταν ενώνοντας και χωρίζοντας ανθρώπους, επισφραγίζοντας ή καταργώντας συμφωνίες, κλείνοντας δουλειές, συνεργασίες. Γράμματα αντάλλασσαν φλογεροί ή επίδοξοι εραστές, μέσα από αυτά δένονταν ή καταργούνταν φιλίες, ενώ φιλοσοφικές και λογοτεχνικές αλληλογραφίες γέννησαν αριστουργήματα λόγου και πολιτικού διαλόγου. Το γράμμα ήταν συνώνυμο της προσμονής και συχνά αποτελούσε τη μόνη απόδειξη ότι η ζωή συνεχιζόταν έξω από τον μικρόκοσμο της πόλης ή του χωριού.
Στην ψηφιακή εποχή όλα έχουν αλλάξει. Τα νέα και η επικοινωνία τρέχουν με υψηλές διαδικτυακές ταχύτητες. Τα γράμματα ξεχάστηκαν. Στην εποχή του πληκτρολογίου και των σόσιαλ μίντια η ταχύτητα ανακηρύχθηκε ύψιστη ανάγκη και υπηρεσία. Το γράμμα έχασε την αίγλη του. Η αμεσότητα και η ευκολία του e-mail το άφησαν αδιόρθωτο και ξεχασμένο στο συρτάρι κάποιων ρομαντικών μιας άλλης εποχής.
Η αλήθεια είναι ότι με κάθε τεχνολογική κατάκτηση νέοι δρόμοι ανοίγονται και οι παλιοί ξεχνιούνται. Μένουν σκονισμένοι στην άκρη του μυαλού, πνίγονται από τα αγριόχορτα μέχρι να γίνουν αδιάβατοι. Οι σύγχρονες λεωφόροι της επικοινωνίας και της ανταλλαγής πληροφοριών και αγαθών διατρέχονται με υψηλές ταχύτητες. Πού χρόνος για ορνιθοσκαλίσματα ή καλλιγραφίες... Η εποχή των υπερταχυτήτων και της υπερκατανάλωσης απαιτεί όχι μόνο ειδικές δεξιότητες χειρισμού αλλά και μια επένδυση εξατομικευμένη για τις ανάγκες όλων των μελών μιας οικογένειας που, για να αντεπεξέλθει, θα πρέπει να πληρώνει διαρκώς τον λογαριασμό του γρήγορου Ίντερνετ, τις αναβαθμίσεις των υπολογιστών του σπιτιού, το πανάκριβο ρεύμα. Απαιτεί χρήμα. Χρήμα που δεν το έχουν όλοι και όλες. Με εντυπωσιάζει όμως ότι από τότε που ξεκίνησε αυτή η συζήτηση, η κριτική που ακούγεται από όλες τις πλευρές δεν αναφέρεται στους άνεργους, στους ημιαπασχολούμενους ή στους περιστασιακά απασχολούμενους, στις οικογένειες που ζουν με έναν μισθό πείνας, στους πολύτεκνους με χαμηλά εισοδήματα, στην εργατική και στη μικροαστική τάξη που ξεγελάει τον εαυτό της με ένα ακριβό ρολόι, μπουφάν ή αυτοκίνητο αλλά αγωνιά καθημερινά για την επιβίωσή της. Με λίγα λόγια, στους φτωχούς αυτής της χώρας. Μήπως στον «παράδεισο» που ζούμε αυτή την εξαετία αγνοούμε ή προσποιούμαστε ότι δεν υπάρχουν; Γιατί η λέξη «φτωχός» ή «εργάτης» δεν είναι αποδεκτή στη μικροαστική κουλτούρα; Ή μήπως ξεχνάμε ότι υπάρχουν άνθρωποι που δεν είναι από επιλογή τεχνολογικά αναλφάβητοι αλλά από φτώχεια;
Το ταχυδρομείο διασφάλιζε μια φθηνή επικοινωνία για όλους και όλες. Μια λαϊκή επικοινωνία, άμεση και λειτουργική για αιώνες. Το σταδιακό κλείσιμο των ΕΛ.ΤΑ. σημαίνει αποκοπή και περιχαράκωση κυρίως των φτωχών ανθρώπων. Υψώνει έναν τεράστιο τοίχο ανάμεσα στην πόλη και στο χωριό, στον πλούσιο και στον φτωχό, έναν τοίχο που πετάει ανθρώπους στο περιθώριο και τους καταδικάζει σε μόνιμη αδυναμία επικοινωνίας ακόμα και με τους συγγενείς τους και σε πλήρη αποκλεισμό τους από τα επιτεύγματα των νέων τεχνολογιών.
Το λουκέτο στην ανθρώπινη επικοινωνία είναι από τα πιο σκληρά χτυπήματα που έχει υποστεί η ανθρωπότητα από τον νεοφιλελευθερισμό. Πλήττει την ελεύθερη διακίνηση ιδεών και πληροφοριών. Επιτρέπει μόνο των προϊόντων - εφόσον πληρώνεις αδρά γι’ αυτά. Τα νέα αυτά τείχη αφήνουν μεγάλα τμήματα της κοινωνίας εκτός, χωρίς κανένα περιθώριο αλλαγής αυτής της απάνθρωπης κατάταξης.
Το κλείσιμο των ΕΛ.ΤΑ. δεν ήρθε τυχαία. Αξιοποιήθηκε η νέα τεχνολογία για να καταργηθεί μια υπηρεσία προς όφελος των λαϊκών και εργατικών κοινωνικών στρωμάτων. Απαξιώθηκαν και μελετημένα αποδεκατίστηκαν από ανθρώπινο δυναμικό και πόρους για πολλά χρόνια μέχρι να έρθει η ώρα η κυβέρνηση Μητσοτάκη να μπορεί να κρυφτεί πίσω από το «υψηλό κόστος».
Με την πρόφαση της νέας τεχνολογίας να περιμένουμε άραγε και το λουκέτο στα σχολεία εξαιτίας της τηλεκπαίδευσης, στα νοσοκομεία εξαιτίας των τηλεδιαγνώσεων; Και, κατ’ επέκταση, σε οτιδήποτε είχαμε συνεννοηθεί να λέμε κοινωνικό αγαθό γιατί το σύνολο της κοινωνίας το είχε απόλυτη και ζωτική ανάγκη. Το «κρατικό» στιγματίζεται επί χρόνια ως μόνιμη πληγή. Μέχρι που σήμερα ακόμα και η έννοια του συλλογικού οφέλους παύει να υπάρχει. Αντιμετωπίζεται σαν μια κοστοβόρα πολυτέλεια...
Οποιος και όποια αντιστέκεται σ’ αυτή την καταστροφή για τη Δεξιά της χώρας, προφανώς, δεν είναι υπέρ της «προόδου». Αξίζει όμως για άλλη μια φορά να αναρωτηθούμε ποιας προόδου και για ποιους… Γιατί η εποχή που σφραγίζει τα γράμματα και κλείνει σχολεία υψώνει μόνο τείχη και φράγματα κοινωνικής ανέλιξης και εντέλει προόδου. Ζούμε ένα απόλυτα ταξικό ξεσκαρτάρισμα που δεν είναι «φυσική εξέλιξη». Είναι καπιταλιστική εξέλιξη.
Κατερίνα Μπρέγιαννη
ΠΗΓΗ ΑΥΓΗ