Σε μια συνέντευξη που πέρασε σχεδόν αθόρυβα από τα μεγάλα ελληνικά ΜΜΕ, η Ευρωπαία Εισαγγελέας Λάουρα Κοβέσι έστειλε ένα σαφές και βαθιά συμβολικό μήνυμα. Χρησιμοποιώντας μια αναφορά από την ελληνική μυθολογία, δήλωσε: «Ήρθα να καθαρίσω τον Κόπρο του Αυγεία», μια φράση που κωδικοποιεί όχι μόνο την πρόθεσή της για κάθαρση, αλλά και την έντονη κριτική της προς το υπάρχον πολιτικο-δικαστικό κατεστημένο της χώρας.
Η δήλωσή της –αν και ξεκάθαρη ως προς τον συμβολισμό της– αγνοήθηκε επιδεικτικά από αρκετά μέσα ενημέρωσης, ιδίως από όσα έχουν κατηγορηθεί ότι στηρίζονται οικονομικά από κρατικούς πόρους μέσω της περιβόητης «λίστας Πέτσα». Η απουσία εστιασμένης κάλυψης σε ένα τόσο ηχηρό μήνυμα γεννά εύλογα ερωτήματα για τη λειτουργία του Τύπου και τη διαπλοκή μεταξύ ενημέρωσης και εξουσίας.
Το μυθολογικό μήνυμα και η πολιτική του βαρύτητα
Η Λάουρα Κοβέσι δεν χρησιμοποίησε τυχαία τον Ηρακλή. Η αναφορά στον άθλο της κάθαρσης του σταύλου του Αυγεία ήταν μια ευθεία παραλληλία: η Ελλάδα, σύμφωνα με την ίδια, έχει ανάγκη από ριζική κάθαρση και εκκαθάριση ενός συστήματος που έχει βυθιστεί στη διαφθορά, την κατάχρηση ευρωπαϊκών κονδυλίων και την ατιμωρησία μέσω της θεσμοθετημένης ασυλίας.
Ο συμβολισμός ήταν ισχυρός: όπως ο Ηρακλής καθάρισε τον κόπρο, έτσι και η Ευρωπαία Εισαγγελέας έρχεται να καθαρίσει τη σαπίλα που –κατά την ίδια– καλύπτεται πίσω από άρθρα του Συντάγματος όπως το Άρθρο 86, που προστατεύει πολιτικά πρόσωπα από δίωξη. Μάλιστα, αναφέρθηκε εμφατικά στην ανάγκη κατάργησής του, τονίζοντας τρεις φορές πως «το Άρθρο 86 πρέπει να αλλάξει», στέλνοντας ξεκάθαρο μήνυμα προς τη Βουλή και το πολιτικό σύστημα.
Ένα πολιτικό κατεστημένο υπό ευρωπαϊκή επιτήρηση
Η Λάουρα Κοβέσι υπογράμμισε ότι δεν ενεργεί μόνη της. Πίσω της στέκεται η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, ένας θεσμός αδέκαστος, όπως τον χαρακτήρισε, που στοχεύει στη διαλεύκανση οικονομικών εγκλημάτων σε βάρος της Ε.Ε. Στην περίπτωση της Ελλάδας, όμως, οι διαστάσεις φαίνεται πως είναι ευρύτερες.
Η δήλωση πως χρειάζονται τέσσερις επιπλέον Ευρωπαίοι Εισαγγελείς για να καλύψουν την έκταση της ελληνικής υπόθεσης, φανερώνει το μέγεθος της υπόνοιας διαφθοράς. Όπως όλα δείχνουν, η Ελλάδα δεν αντιμετωπίζει απλώς προβλήματα κακοδιαχείρισης, αλλά ενδεχομένως και συστημικής κατάχρησης εξουσίας.
Δικαιοσύνη και κυβέρνηση στο στόχαστρο – Και η σιωπή της πολιτικής ελίτ
Η Κοβέσι ήταν κατηγορηματική: «Δεν μιλάω με τον πρωθυπουργό», δήλωσε, κάτι που θυμίζει την ψυχρολουσία από την πρόσφατη συμπεριφορά του Τούρκου Προέδρου απέναντι στον Έλληνα Πρωθυπουργό. Η ρήξη αυτή δεν είναι απλώς θεσμική, αλλά πολιτικά ηχηρή. Δείχνει ότι η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία αμφισβητεί ανοιχτά την αξιοπιστία και τη διάθεση συνεργασίας της ελληνικής κυβέρνησης.
Παράλληλα, απηύθυνε δημόσιο κάλεσμα σε πολίτες να στείλουν οποιοδήποτε στοιχείο αφορά την τραγωδία των Τεμπών, υπονοώντας ότι υπάρχουν ακόμη σκοτεινές πτυχές που δεν έχουν ερευνηθεί. Η δήλωση αυτή έρχεται να ανατρέψει την αφήγηση περί «τελικού πορίσματος» και ανακινεί μια υπόθεση που παραμένει ανοιχτή στις συνειδήσεις των πολιτών.
Σενάρια πολιτικών εξελίξεων και εκλογών
Η παρέμβαση Κοβέσι έχει και πολιτική προέκταση. Αν και η ίδια δεν μπορεί να απαιτήσει εκλογές ή συνταγματική αναθεώρηση, τα μηνύματά της οδηγούν σε μια λογική κατάληξη: την ανάγκη πολιτικής ανανέωσης μέσω εκλογών. Κατά πολλούς, η κίνησή της ισοδυναμεί με προαναγγελία εξελίξεων που ενδέχεται να φέρουν καταιγιστικές αλλαγές στο πολιτικό σκηνικό.
Η στροφή πολιτικών προσώπων όπως ο Αντώνης Σαμαράς και ο Νίκος Δένδιας, οι οποίοι επιχειρούν να διαχωρίσουν τη θέση τους από την κυβερνητική φθορά, ενισχύει τη φημολογία περί αναδιάταξης εντός της Νέας Δημοκρατίας. Ωστόσο, η κοινωνική καχυποψία απέναντι στο παλιό πολιτικό προσωπικό παραμένει έντονη.
Το κάλεσμα στους πολίτες και το μήνυμα προς το μέλλον
Πέρα από τις θεσμικές βολές, η Κοβέσι φαίνεται να απευθύνθηκε και απευθείας στον ελληνικό λαό. Το μήνυμά της είναι ξεκάθαρο: μην εμπιστεύεστε ξανά όσους σας έφεραν έως εδώ. Η Ελλάδα, είπε εμμέσως, έχει ανάγκη από πολιτικό «νέο αίμα» – πρόσωπα άφθαρτα, πατριωτικά, με διάθεση να συγκρουστούν με το βαθύ κράτος και την πολιτική διαφθορά.
Το διακύβευμα, σύμφωνα με το αφήγημά της, είναι υπαρξιακό: Η χώρα είτε θα καθαρίσει τον κόπρο, είτε θα τον σκεπάσει μια για πάντα.
Συμπέρασμα
Η παρουσία της Λάουρας Κοβέσι στην Ελλάδα και τα όσα είπε –είτε τοποθετήθηκαν στο περιθώριο από τα ΜΜΕ είτε αγνοήθηκαν από το πολιτικό σύστημα– συνιστούν ένα σημείο καμπής. Η Ευρώπη, μέσω της Εισαγγελίας της, δείχνει να μην εμπιστεύεται πλήρως τη λειτουργία των θεσμών στη χώρα. Αν επιβεβαιωθούν οι ενδείξεις για μαζική κατάχρηση ευρωπαϊκών πόρων, τότε η Ελλάδα δεν θα οδηγηθεί απλώς σε εκλογές. Θα βρεθεί στο επίκεντρο ενός μεγάλου θεσμικού επανελέγχου, με στόχο όχι μόνο την κάθαρση, αλλά ίσως και την επιβολή αυστηρότερης ευρωπαϊκής εποπτείας.
Η Λάουρα Κοβέσι δεν ήρθε απλώς να επιβλέψει. Ήρθε, όπως είπε, να καθαρίσει.