Σε δηλώσεις που θα προκαλέσουν έντονη συζήτηση προχώρησε ο πρώην υφυπουργός Εξωτερικών επί κυβέρνησής Καραμανλή, Γιάννης Βαληνάκης, ο οποίος σε συνέντευξή του στα Παραπολιτικά χαρακτήρισε «τουρκικής έμπνευσης» την πρωτοβουλία της ελληνικής κυβέρνησης, για να γίνει μία σύνοδος των παράκτιων χωρών της περιοχής, με τη συμμετοχή της Ελλάδας, της Κύπρου, της Αιγύπτου, της Τουρκίας και της Λιβύης.
Σε σχετική ερώτηση για την πρωτοβουλία του πρωθυπουργού είπε πως «πρόκειται στην πραγματικότητα για μια παλαιότερη πρόταση του κ. Ερντογάν. Είναι βέβαια θετικό ότι, έστω και τώρα, ανησυχούμε για τυχόν μεσολαβητικές παρεμβάσεις του προέδρου Τραμπ, αλλά είναι δυνατόν το μόνο σχέδιο που σκεφτήκαμε ως χώρα να είναι το… τουρκικό;».
Παράλληλα, πρόσθεσε «θυμίζω ότι αποδεχθήκαμε την ιδέα τον Οκτώβριο του 2020, υπό την πίεση του Ορούτς Ρέις στην ελληνική ΑΟΖ και της «μεσολάβησης ίσων αποστάσεων» της ΕΕ. Την απορρίψαμε ορθά λίγο αργότερα, όταν αντιληφθήκαμε πού οδηγούσε. Γιατί λοιπόν να επαναφέρουμε ένα σχέδιο τουρκικής έμπνευσης που στοχεύει ουσιαστικά τόσο στην επιβολή της «Γαλάζιας Πατρίδας» σε Αιγαίο και Αν. Μεσόγειο όσο και στην αναβάθμιση των Κατεχομένων σε βάρος της Κυπριακής Δημοκρατίας;».
Σε ερώτηση εάν μπορεί να φέρει κάποιο αποτέλεσμα αυτή η πρωτοβουλία, ο Γιάννης Βαληνάκης είπε πως «αναρωτιέμαι ποια είναι η βάση της αισιοδοξίας για την υλοποίηση της πρότασης με κέρδη για τον Ελληνισμό – γιατί αυτός θα πρέπει να είναι ο στόχος. Διαβλέπουμε την κατάρρευση της Διακήρυξης των Αθηνών και του διαλόγου όπως τον βιώσαμε έκτοτε και αναζητούμε ένα εναλλακτικό φόρουμ; Πιστεύουμε πραγματικά ότι η Τουρκία θα προσέλθει -σύμφωνα με τις διαρροές- σε συνομιλίες με βάση το διεθνές δίκαιο της θάλασσας και θα αποδεχθεί τη συμμετοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας χωρίς να εκβιάσει αντίστροφα για συμμετοχή και του ψευδοκράτους ιδίως τώρα με τη νίκη Ερχιουρμάν; Ποιος θα εκπροσωπεί τη Λιβύη και τι είδους παρενέργειες θα προκαλέσει η τυχόν αποδοχή και των δύο κυβερνήσεών της; Έχουμε εξασφαλίσει κάποιες προκαταρκτικές στηρίξεις πριν ανακοινώσουμε την πρόταση και άρα θα «στριμώξουμε» την Άγκυρα;».
Επίσης, προσθέτει ότι «αν τελικά συμφωνήσουμε στη διεύρυνση της πενταμερούς -με ψευδοκράτος και δύο λιβυκές αντιπροσωπίες-, όπως πιθανότατα θα απαιτήσει η Τουρκία, δεν αποδεχόμαστε έμμεσα ότι έχει λόγο και δικαιώματα με βάση το τουρκολιβυκό μνημόνιο, το οποίο μέχρι σήμερα απορρίπταμε κατηγορηματικά, σε περιοχές όπου δηλώναμε ότι τα είχαμε «διεμβολίσει» μέσω της δικής μας συμφωνίας ΑΟΖ με την Αίγυπτο; Μήπως εξασφαλίσαμε τουλάχιστον προς τούτο κάποιο σοβαρό αντάλλαγμα; Με ποιες διεκδικήσεις θα προσέλθουμε σε μια τέτοια Διάσκεψη και σε ποια συγκεκριμένα κέρδη αποσκοπεί η «πρωτοβουλία» μας;»
Μάλιστα, σε ερώτηση για το ποιο είναι το εναλλακτικό σχέδιο για αυτά τα μείζονα εθνικά ζητήματα, ο πρώην υφυπουργός Εξωτερικών επί Καραμανλή είπε ότι «αντί για μια πολυμερή ακροβατική άσκηση, που φοβάμαι ότι θα καταλήξει να εξυπηρετεί την Άγκυρα, χρειαζόμαστε μια γνήσια εθνική πρωτοβουλία που θα είναι περισσότερο επικερδής για τον Ελληνισμό. Ένα σχέδιο που προωθεί τους στόχους μας και είναι ταυτόχρονα απόλυτα συμβατό με τις ενεργειακές επιδιώξεις του προέδρου Τραμπ («drill baby, drill»). Έχω δημοσιεύσει μια τέτοια πρόταση από το 2020: αξιοποιούμε το πλαίσιο της Ε.Ε. και με «έξυπνες» παράλληλες διμερείς διαπραγματεύσεις οριοθέτησης πιέζουμε καθέναν από τους γείτονές μας για το ταχύτερο κλείσιμο όσο περισσότερων εκκρεμοτήτων/περιοχών μπορούμε, ώστε και οι δυο εκάστοτε πλευρές της συμφωνίας να τις αξιοποιήσουν σύντομα ενεργειακά” και προσθέτει πως “για κάθε χρόνο που περνάει χωρίς εκμετάλλευση επωμιζόμαστε τεράστια διαφυγόντα κέρδη. Ο κ. Παπασταύρου το έχει καταλάβει και «τρέχει» το θέμα της Λιβύης. Έτσι, εξάλλου, θα ελέγχουμε τις εξελίξεις, θα αξιοποιήσουμε τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα και θα προκαλέσουμε τη θετική στήριξη των ΗΠΑ. Αντίστοιχα πιεστικά, επομένως, πρέπει να κινηθούμε σε σχέση με την Αλβανία και τους άλλους γείτονες».
Απάντηση στην κριτική Μητσοτάκη
Σε ερώτηση για την κριτική του Κυριάκου Μητσοτάκη περί «μακάριας ακινησίας» για την κυβέρνηση Καραμανλή και τα εξωτερικά ζητήματα, ο Γιάννης Βαληνάκης ανέφερε πως «φαντάζομαι ότι θα ενημερώθηκε εν τω μεταξύ από την τότε υπουργό Ντόρα Μπακογιάννη, που κάθε άλλο παρά ακίνητη υπήρξε και προώθησε μάλιστα με μαχητικότητα τα εθνικά συμφέροντα. Γι’ αυτό και δεν θέλησα να δώσω συνέχεια στη σύγκριση των δυο περιόδων, η οποία άλλωστε έμμεσα αναδύεται αν διαβάσει κανείς το τελευταίο βιβλίο μου. Οι διαφορές είναι θεωρώ οφθαλμοφανείς».
Συγκεκριμένα, είπε ότι «πρώτα πρώτα, επί κυβερνήσεων Κώστα Καραμανλή η δήθεν «ακίνητη» Ελλάδα ανέπτυξε πολυδιάστατες και παραγωγικές σχέσεις, όχι μόνο με τις ΗΠΑ, αλλά και με τη Ρωσία -μέσω των αγωγών που καθιστούσαν την Ελλάδα ενεργειακό κόμβο- και την Κίνα (λιμάνι του Πειραιά). Είχε όμως παράλληλα και το ανάστημα να εμποδίσει -παρά τη σφοδρή αμερικανική πίεση- την ένταξη της τότε ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ. Το ίδιο σθεναρά στάθηκε και απέναντι σε διεθνείς εκβιασμούς για την υιοθέτηση του Σχεδίου Ανάν, προσφέροντας ιστορική ασπίδα ασφαλείας στους Ελληνοκύπριους, προκειμένου να αποφανθούν ελεύθερα για το μέλλον τους. Διορθώσαμε παράλληλα και την αδυναμία της συμφωνίας του Ελσίνκι, που καλούσε την Τουρκία να μας «σύρει» στη Χάγη για όποιο θέμα εκείνη θα επέλεγε («για όλες τις συνοριακές διαφορές και τα συναφή ζητήματα», μέχρι δηλαδή και για τις «γκρίζες ζώνες» και τη στρατιωτικοποίηση των νησιών)” και συμπληρώνει πως “αυτό ακριβώς προέβλεπε το Ελσίνκι, το οποίο -ελπίζω από άγνοια- βρίσκει και σήμερα οπαδούς. Παρ’ όλα αυτά, το κλίμα με τη γείτονα ήταν θετικό, αλλά και αποδοτικό. Αντί, όπως σήμερα, να εγκλωβιστούμε σε έναν στενότατα ελληνοτουρκικό διάλογο, επιβάλαμε τότε στην Τουρκία, μέσω της συμμετοχής μας στην Ε.Ε., όρους για όλα τα εθνικά θέματα. Και συνιστώ σε όλους να μελετήσουν το «Πλαίσιο Διαπραγματεύσεων ΕΕ-Τουρκίας» του 2005».
Παράλληλα, σημείωσε πως «καίρια πρωτοβουλία της τότε κυβέρνησης της ΝΔ ήταν και το «σπάσιμο» του ταμπού δεκαετιών, εφόσον εγκαινίασε εντατικές και δύσκολες συνομιλίες οριοθέτησης ΑΟΖ με γειτονικά κράτη. Αποχωρώντας το 2009, άφησε μια εξαίρετη και υπογεγραμμένη συμφωνία ΑΟΖ με την Αλβανία, καθώς και μια άλλη, ουσιαστικά έτοιμη, με τη Λιβύη οι χάρτες των δυο πλευρών απείχαν ελάχιστα μεταξύ τους και ελπίζω αυτό το κεκτημένο να αξιοποιηθεί στις νέες συνομιλίες».
Τέλος, υπενθύμισε «την κατάθεση πρότασης για ίδρυση Ευρωπαϊκής Ακτοφυλακής που υλοποιήθηκε αργότερα και είχε ως αποτέλεσμα τις περιπολίες Frontex στη συνοριογραμμή με την Τουρκία, επιβεβαιώνοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τον ευρωπαϊκό χαρακτήρα των συνόρων μας. Τέλος, στηρίξαμε την επιστροφή παλαιών κατοίκων σε απειλούμενα μικρονήσια του Ανατολικού Αιγαίου και, ναι, δεν προτιμήσαμε να τους αντικαταστήσουμε με θαλασσοπούλια».
ΠΗΓΗ ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ