Με αφορμή ένα ακόμα τροχαίο ατύχημα
Η παρουσία στύλων φωτισμού στους δρόμους είναι απαραίτητη για την οδική ασφάλεια, όμως η τοποθέτησή τους δεν είναι απλή υπόθεση. Σε πολλές περιοχές, κυρίως σε αστικά ή ημιαστικά περιβάλλοντα, παρατηρείται το φαινόμενο οι στύλοι να στηρίζονται πάνω σε μεγάλες τσιμεντένιες βάσεις – κάποιες φορές μάλιστα υπερυψωμένες, σαν κολωνάκια. Το ερώτημα που τίθεται είναι εύλογο: είναι αυτή η πρακτική ασφαλής; Ή, καλύτερα, πρέπει να συνεχίσει να εφαρμόζεται;
Γιατί χρησιμοποιούνται τσιμεντένιες βάσεις;
Η τοποθέτηση ενός στύλου πάνω σε τσιμεντένια βάση γίνεται κυρίως για λόγους:
Σταθερότητας: Η τσιμεντένια θεμελίωση εξασφαλίζει ότι ο στύλος δεν θα υποχωρήσει με την πάροδο του χρόνου.
Αντοχής σε φυσικά φαινόμενα: Αντιμετωπίζει καλύτερα τους ισχυρούς ανέμους ή τις δονήσεις.
Προστασίας από φθορές: Η υπερύψωση προστατεύει τη βάση του στύλου από υγρασία και πιθανή διάβρωση.
Ωστόσο, τα παραπάνω πλεονεκτήματα δεν έρχονται χωρίς κόστος — κυριολεκτικά και μεταφορικά.
Κίνδυνοι σε περίπτωση τροχαίου
Όπως φαίνεται και στην εικόνα από τροχαίο ατύχημα, όταν ένα όχημα συγκρουστεί με τέτοιου είδους κατασκευή, η πρόσκρουση είναι καταστροφική. Η τσιμεντένια βάση δεν απορροφά την ενέργεια της σύγκρουσης, προκαλώντας:
Μεγάλες υλικές ζημιές στο όχημα
Αυξημένο κίνδυνο τραυματισμού ή θανάτου για τους επιβάτες
Καταστροφή υποδομών και πιθανή διακοπή ρεύματος
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θεσπίσει πρότυπα, όπως το EN 12767, που ενθαρρύνουν τη χρήση υποδομών "παθητικής ασφάλειας", δηλαδή στύλων που λυγίζουν ή καταρρέουν ελεγχόμενα κατά την πρόσκρουση, περιορίζοντας τις επιπτώσεις.
Τι προβλέπεται στον αστικό σχεδιασμό;
Σε πολλές σύγχρονες ευρωπαϊκές πόλεις, έχει πλέον απαγορευτεί η χρήση άκαμπτων βάσεων φωτισμού σε δρόμους ταχείας κυκλοφορίας ή σε περιοχές με υψηλό κίνδυνο τροχαίων. Αντ’ αυτού:
Χρησιμοποιούνται εύκαμπτοι ή αποσπώμενοι στύλοι
Επιλέγονται ελαφρύτερα υλικά, όπως αλουμίνιο ή ειδικά κράματα
Οι βάσεις είναι είτε υπόγειες, είτε ενσωματωμένες με τρόπο που δεν προεξέχει επικίνδυνα
Τι θα μπορούσε να γίνει στην Ελλάδα;
Η εικόνα του στύλου που χτυπήθηκε και προκάλεσε σοβαρή ζημιά στο όχημα, είναι κοινή σε πολλές ελληνικές περιοχές. Ίσως ήρθε η ώρα να επανεξετάσουμε αυτή την πρακτική. Μερικές προτάσεις:
Αναθεώρηση των κανονισμών τοποθέτησης φωτισμού
Υιοθέτηση των ευρωπαϊκών προτύπων ασφαλείας
Προτεραιότητα στην ανθρώπινη ζωή έναντι του κόστους συντήρησης
Η τοποθέτηση στύλων φωτισμού πάνω σε τσιμεντένιες βάσεις μπορεί να προσφέρει σταθερότητα, αλλά η ασφάλεια σε περίπτωση τροχαίου υπονομεύεται σοβαρά. Σε μια εποχή που η οδική ασφάλεια αποτελεί προτεραιότητα, τέτοιου είδους κατασκευές χρειάζονται επανεξέταση – όχι μόνο από τους μηχανικούς, αλλά και από τις αρμόδιες αρχές και την τοπική κοινωνία.