Η πρόσφατη εισήγηση για την ανάκληση της απόφασης 389/2009, που αφορά την παραχώρηση χρήσης του Πολιτιστικού Κέντρου Βαθέος στον Σύλλογο «Καπετάν Λαχανά», έρχεται να ταράξει τα ήρεμα –ως τώρα– νερά της πολιτιστικής ζωής της Σάμου. Η πρόταση αυτή περιλαμβάνει την εκ νέου παραχώρηση των χώρων του Κέντρου σε άλλους φορείς μέσω απευθείας εκμίσθωσης έναντι ανταλλάγματος, γεγονός που δημιουργεί εύλογα ερωτήματα για την κατεύθυνση της πολιτιστικής πολιτικής στον τόπο.
Η συγκεκριμένη παρέμβαση δεν αφορά μόνο έναν σύλλογο –αφορά τη λογική με την οποία αντιμετωπίζεται ο πολιτισμός: ως δημόσιο αγαθό ή ως εμπορεύσιμο προϊόν. Και αυτό, ειδικά όταν αφορά ιστορικούς συλλόγους με τεκμηριωμένη προσφορά στον τόπο, αποκτά ακόμα μεγαλύτερη βαρύτητα.
Ο «Καπετάν Λαχανάς» δεν είναι απλώς ένα σωματείο. Φέρει ιστορικό βάρος και πολιτιστική ταυτότητα δεκαετιών. Η παρουσία του στο Πολιτιστικό Κέντρο Βαθέος δεν υπήρξε ποτέ εμπόδιο για την ανάπτυξη άλλων συλλόγων. Αντιθέτως, συνέβαλε στη διατήρηση της συλλογικής μνήμης και της κοινωνικής συνοχής.
Η μετάβαση από την παραχώρηση χρήσης στην εκμίσθωση με χρηματικό αντίτιμο σηματοδοτεί μια βαθύτερη μετατόπιση: από την ενίσχυση της πολιτιστικής δημιουργίας στην πολιτιστική ιδιωτικοποίηση. Όσοι έχουν την οικονομική δυνατότητα θα «νοικιάζουν» τον πολιτισμό. Οι υπόλοιποι;
Δεν αμφισβητεί κανείς το δικαίωμα κάθε φορέα να διεκδικεί χώρο και ρόλο. Όμως, όταν η διεκδίκηση αυτή περνά μέσα από την απομάκρυνση ενός άλλου –και μάλιστα παλαιότερου και δραστήριου– συλλόγου, τότε η κουβέντα παύει να είναι τεχνική και γίνεται πολιτική.
Αξίζει να αναρωτηθούμε:
Θέλουμε πολιτιστικά κέντρα ανοιχτά σε όλους ή προσβάσιμα μόνο σε όσους μπορούν να πληρώσουν;
Ο πολιτισμός του τόπου δεν πρέπει να υπολογίζεται σε ευρώ αλλά σε προσφορά.
Ας μην το ξεχνάμε, ειδικά όταν οι αποφάσεις διαμορφώνουν το μέλλον της πολιτιστικής ταυτότητας ενός ολόκληρου νησιού.
Η αντίφαση που δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητη
Μόλις πριν λίγες ημέρες, ο Δήμαρχος Σάμου Πάρης Παπαγεωργίου συνεχάρη δημόσια τον Σύλλογο «Καπετάν Λαχανά» για την προσφορά και τη διαχρονική του παρουσία στην πολιτιστική ζωή του νησιού, εκφράζοντας ευχαριστίες και αναγνώριση για το έργο του.
Δύο μόλις ημέρες αργότερα, η πραγματικότητα διέψευσε τα λόγια: δημοσιεύτηκε στη Διαύγεια η εισήγηση για την ανάκληση της παραχώρησης του Πολιτιστικού Κέντρου Βαθέος στον ίδιο σύλλογο.
Η αντίφαση είναι προφανής —και πολιτικά ουσιώδης.
Αν ο σύλλογος αξίζει συγχαρητήρια, γιατί αφαιρείται η στέγη του;
Αν η προσφορά του είναι τόσο σημαντική, γιατί αμφισβητείται στην πράξη;