Το δημοσίευμα της εφημερίδας LA STAMPA ξεκινά με την δήλωση του πρωθυπουργού της Ιταλίας Μάριο Ντράγκι (Draghi) τον Απρίλιο του 2021, με την οποία χαρακτήριζε τον Ταγίπ Ερντογάν (Erdogan) δικτάτορα και τις συνέπειες που είχε στις διπλωματικές σχέσεις των δύο χωρών.
Στη συνέχεια η αρθρογράφος Francesca Mannocchi αναφέρει τα εξής:
Την περασμένη Τρίτη, ο Draghi πέταξε στην Τουρκία για την πρώτη συνάντηση μετά το διπλωματικό επεισόδιο για να ανανεώσει τη συμμαχία μεταξύ των δύο χωρών και να υποστηρίξει τον τουρκικό ρόλο μεσολάβησης μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας.
Στην ατζέντα η επισιτιστική κρίση – η εξαγωγή εκατομμυρίων τόνων σιταριού μέσω ασφαλών διαδρόμων στη Μαύρη Θάλασσα – οι διμερείς οικονομικές συμφωνίες μεταξύ Τουρκίας και Ιταλίας, το μεταναστευτικό, η κρίση στη Λιβύη.
Η Δύση έχει μακρά ιστορία συμμαχιών και συμφωνιών με αυταρχικά καθεστώτα και ηγέτες σε όλον τον κόσμο, με αμφισβητούμενους αλλά απαραίτητους συμμάχους. Είναι μια αρχή που διέπει τις διαπραγματεύσεις και επιδιώκει τη διατήρηση της ισορροπίας μεταξύ των μερών γιατί είναι γνωστό ότι κάποιος διαπραγματεύεται με τους αντιπάλους του και όχι με τους συνεργάτες του.
Στην κορυφή της λίστας των αναγκαίων και υπό αμφισβήτηση συμμάχων για την Ευρώπη βρίσκεται ο Erdogan. Αναγκαίος για να σταματήσει το μεταναστευτικό ρεύμα το 2015, παρά το γεγονός ότι υπονομεύει τη Δημοκρατία στο εσωτερικό, εισβάλλει σε κουρδικά εδάφη, φυλακίζει πολιτικούς αντιπάλους και δημοσιογράφους και προσφάτως απείλησε να εμποδίσει τη Σουηδία και τη Φινλανδία να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ, τοποθετώντας τη μοίρα τους δίπλα σε αυτήν της κουρδικής μειονότητας, με μια Δύση που έχει επανειλημμένα δείξει ότι είναι έτοιμη να τη θυσιάσει.
Πρόκειται για realpolitik, την οποία ο Erdogan διδάσκει εδώ και χρόνια, και το κάνει και στις σχέσεις με τη Ρωσία, τις οποίες η Ευρώπη έπρεπε να έχει μελετήσει πιο προσεκτικά.
Έπρεπε να είχαμε ανακαλύψει ότι οι δύο ηγέτες μοιάζουν πολύ περισσότερο από όσο νομίζαμε και ότι έχουν βρει μια ισορροπία σε διάφορα ζητήματα, που δεν τους κάνει φίλους αλλά όχι και εχθρούς.
Η Ρωσία και η Τουρκία παραμένουν σε δύο διαφορετικά μέτωπα στη Συρία, με την Τουρκία να υποστηρίζει τους αντάρτες κατά του Assad. Δεν υπήρξε συμφωνία για τη Λιβύη, καθώς Ρώσοι μισθοφόροι βοήθησαν τον στρατηγό Khalifa Haftar, ενώ η Τουρκία έστειλε στρατεύματα για να υποστηρίξει την κυβέρνηση της Τρίπολης.
Στην Ουκρανία, η Τουρκία είναι, θεωρητικά, σθεναρώς αντίθετη στην προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία, της πατρίδας των Τούρκων Τατάρων.
Ωστόσο, η ανάγκη να βρεθεί διαπραγματευτής για την παγκόσμια κρίση που προκλήθηκε από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία τροφοδοτεί την εκβιαστική δύναμη της Άγκυρας.
Είναι αλήθεια ότι η Δύση χρειάζεται την Τουρκία στο πλευρό της στον οικονομικό πόλεμο κατά της Ρωσίας διότι η υποστήριξη της Άγκυρας δύναται να περιορίσει τη ροή ρωσικών αγαθών που τους έχουν επιβληθεί κυρώσεις μέσα και έξω από τη Μαύρη Θάλασσα. Είναι όμως και αλήθεια ότι η Τουρκία έχει γίνει σημαντικός προορισμός ώστε τα ρωσικά κεφάλαια να ξεφύγουν από τις κυρώσεις και ότι δύο χώρες μοιράζονται ενεργειακά συμφέροντα σε κρίσιμες περιοχές της Μεσογείου και της Ασίας.
Στη Λιβύη, ενώ η κυβέρνηση της Τρίπολης υποστηρίζεται από την Τουρκία και το Κατάρ, ο ισχυρός άνδρας Haftar έχει την υποστήριξη της Ρωσίας (καθώς και της Σαουδικής Αραβίας, της Αιγύπτου και των ΗΑΕ).
Όταν ο Haftar επιτέθηκε στην Τρίπολη το 2019, ο τότε πρωθυπουργός της Λιβύης μάταια ζήτησε υποστήριξη από τους Ευρωπαίους συμμάχους. Έτσι, μετά την άφιξη των Ρώσων μισθοφόρων της ομάδας Wagner, ο Sarraj έσπευσε να καλυφθεί, συνάπτοντας δύο συμφωνίες με τους Τούρκους. Η πρώτη ήταν στρατιωτική: η Τουρκία έστειλε τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη Bayraktar, τα ίδια που στέλνει και στην Ουκρανία σήμερα, ανατρέποντας την πορεία του πολέμου.
Σε αντάλλαγμα για τα drones, ο Erdogan ζητά και αποκτά μια δεύτερη συμφωνία, τη συνθήκη για τα δικαιώματα γεώτρησης φυσικού αερίου στη Μεσόγειο, η οποία χαράσσει μια κάθετη γραμμή σε όλη τη Μεσόγειο, διακόπτοντας, όπως υποστηρίζει, τα σχέδια Ελλάδας, Κύπρου, Αιγύπτου και Ισραήλ για τα δικαιώματα γεωτρήσεων πετρελαίου και φυσικού αερίου. “Μέσα από τη συμφωνία για την τουρκολιβυκή ΑΟΖ , η Τουρκία αποκτά μέρος των χωρικών υδάτων της Ελλάδας”, αναφέρει λανθασμένα η αρθρογράφος. Διότι η συμφωνία είναι παράνομη.
Η Άγκυρα το κάνει αυτό λόγω του γεγονότος ότι δεν έχει αναγνωρίσει ποτέ τη σύμβαση του ΟΗΕ του 1982 για τα θαλάσσια σύνορα, δεν αναγνωρίζει τη Δημοκρατία της Κύπρου και τις συμφωνίες της για ΑΟΖ με την Αίγυπτο, τον Λίβανο και το Ισραήλ, υποστηρίζοντας ότι αποφασίζει για τα δικά της οικονομικά ύδατα.
Η Ευρώπη ανησυχεί, η Ελλάδα, η Κύπρος και οι χώρες της ΕΕ ζητούν να προασπίσουν τα ενεργειακά τους συμφέροντα στην περιοχή.
Ο Εrdogan ακολουθεί ευθεία πορεία, κεφαλαιοποιεί την αδυναμία της κυβέρνησης της Τρίπολης, την απουσία της Ευρώπης και αποκτά ένα σημαντικό κομμάτι ενδιαφέροντος στη Λιβύη.
Για αυτόν τον λόγο, ο Draghi έδωσε βάρος στο μεταναστευτικό ζήτημα κατά τη διάρκεια της συνάντησης με τον Erdogan: γνωρίζει ότι η επιρροή που είχε η Ιταλία στις ακτές της Λιβύης έχει εν μέρει αντικατασταθεί από την τουρκική και πρέπει να συζητήσει με την Τουρκία τη ροή των μεταναστευτικών ροών από εκεί.
Η αρθρογράφος, στη συνέχεια, αναφέρεται στον αγωγό Turkish Stream, στις στενές ενεργειακές και επιχειρηματικές σχέσεις του Erdogan με το Κρεμλίνο, στη στάση της Τουρκίας και της Ρωσίας στο ζήτημα του Ναγκόρνο Καραμπάχ- που μοιάζει πολύ με την αντίστοιχη στη Λιβύη- καθώς και γενικότερα στις στάσεις των δύο χωρών στην περιοχή του Καυκάσου και στους υδρογονάνθρακες στην περιοχή της Κασπίας.
Την 8η Ιουνίου 2022, όταν ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ (Lavrov) μετέβη στην Άγκυρα για να συναντήσει τον Τούρκο ομόλογό του Μεβλούτ Τσαβούσογλου (Cavusoglu), δεν συζήτησαν μόνο για τα ουκρανικά σιτηρά, αλλά και ζητήματα της περιοχής του Καυκάσου.
Ο Cavusoglu ευχαρίστησε τη Ρωσία για τον ρόλο του μεσολαβητή στην εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ Τουρκίας και Αρμενίας και έδωσε το πράσινο φως σε ένα φόρουμ 6 χωρών για την επίτευξη ειρήνης μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας.
Ως εκ τούτου, όταν η Ευρώπη θεωρεί τον Erdogan ως διαπραγματευτή για την κρίση, δεν πρέπει να ξεχνά τις ομοιότητές του με τον Putin στην άσκηση εξουσίας: τις καταγγελίες πολιτών στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, τα συστήματα αστυνόμευσης και των δύο χωρών που αγνοούν τους κανόνες δικαίου, τις ανελεύθερες εκλογικές διαδικασίες, τη ρητορική των πολεμικών και ρεβιζιονιστικών αφηγημάτων τους, την καταπιεσμένη και διωκόμενη αντιπολίτευση, τις ακρότητες κατά της κουρδικής μειονότητας, που θυμίζουν τόσο τη ρωσική συμπεριφορά στην Ουκρανία.
Όσο περισσότερο η Δύση επιδιώκει μια πολιτική κατευνασμού της Τουρκίας, τόσο πιο θρασύς και εκβιαστικός γίνεται ο Erdogan. Όπως το 2019, με την απόκτηση του ρωσικού συστήματος αεράμυνας S-400 και στη συνέχεια χρησιμοποιώντας τους μετανάστες ως όπλο για να υπονομεύσει τη σταθερότητα της Νότιας Ευρώπης.
Την ίδια Ευρώπη που πληρώνει 6 δις ευρώ στην Άγκυρα από το 2016 για να αποτρέψει την άφιξη των 3,7 εκατομμυρίων Σύριων που φιλοξενεί η χώρα στην Ελλάδα.
Για αυτά μιλάμε, όταν μιλάμε για την Τουρκία…
Τίτλος: «To διπλό παιχνίδι του Erdogan»
Υπότιτλος: «Σύμμαχος της Δύσης, κάνει επιχειρήσεις με τη Ρωσία και θέλει να μεσολαβήσει στην Ουκρανία»
ΠΗΓΗ: εφημερίδας LA STAMPA – Αρθρογράφος: FRANCESCA MANNOCCHI