Με αιχμή την αξιοποίηση του ενεργειακού πλούτου της περιοχής από τα μονοπώλια ΗΠΑ - ΕΕ και στη σκιά του πολέμου την Ουκρανία που κλιμακώνεται, «τρέχουν» οι διεργασίες στην Ανατολική Μεσόγειο και τα Ελληνοτουρκικά.
Με φόντο αυτά πραγματοποιείται τη βδομάδα αυτή και η επίσημη επίσκεψη του Τούρκου ΥΠΕΞ Μεβλούτ Τσαβούσογλου στις ΗΠΑ (17/1), όπου θα έχει σειρά επαφών, με επίκεντρο και τις ισορροπίες σε Αιγαίο - Κυπριακό, αλλά και τις εξελίξεις σε Ανατολική Ευρώπη - Συρία - Κεντρική Ασία, όπου η Αγκυρα παζαρεύει πολύπλευρα ανταλλάγματα.
Το «πλαίσιο» του παζαριού σε ό,τι αφορά τα Ελληνοτουρκικά φρόντισε να δώσει ήδη μέσα στη βδομάδα η έκθεση του αμερικανικού Κογκρέσου, εκεί όπου οι προκλητικές τουρκικές αξιώσεις εμφανίζονται ως ...«μακροχρόνιες διαφωνίες μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο».
Αντίστοιχα γίνεται λόγος και για «διαφωνίες Τουρκίας - Ελλάδας σχετικά με υπερπτήσεις αμφισβητούμενων περιοχών και άλλα μακροχρόνια ζητήματα στο Αιγαίο», όπου η Τουρκία αμφισβητεί ανοιχτά την ελληνική κυριαρχία ακόμα και σε νησιά όπως η Λέσβος και η Χίος, επικαλούμενη παραβίαση «καθεστώτος αποστρατιωτικοποίησης». Μέσα σε αυτές τις συνθήκες το Κογκρέσο επανήλθε και στη φρασεολογία περί «μη εξουσιοδοτημένων εδαφικών υπερπτήσεων», που ανοίγει «πόρτες και παράθυρα» για ΝΑΤΟικούς μηχανισμούς... εξουσιοδότησης και «αποκλιμάκωσης της έντασης» στο Αιγαίο.
Η ίδια έκθεση ξεκαθαρίζει άλλωστε ότι το πλαίσιο θέτει η προσπάθεια να παραμείνει η Τουρκία στο ευρωατλαντικό στρατόπεδο, υπογραμμίζοντας ότι αν και «η εμβάθυνση των δεσμών με τη Ρωσία σε ορισμένους τομείς παραμένει αιτία ανησυχίας των ΗΠΑ, η ανάδειξη της Τουρκίας ως σημαντικού μεσολαβητή μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας μετά την εισβολή της Ρωσίας το 2022 έχει αναμφισβήτητα αυξήσει τη σημασία της Τουρκίας για την πολιτική των ΗΠΑ», απαριθμώντας μετά και μια σειρά άλλα μέτωπα στα οποία ο συντονισμός με την Τουρκία είναι κρίσιμος («υποστήριξη στην άμυνα της Ουκρανίας», «αυξανόμενες σχέσεις με άλλες χώρες που επιδιώκουν να αντιμετωπίσουν τη ρωσική περιφερειακή ισχύ», «θέληση για επαναπροσέγγιση με το Ισραήλ, ορισμένα αραβικά κράτη και την Αρμενία»).
Ενώ σε μια ακόμα επιβεβαίωση πως τα ευρωατλαντικά σχέδια αποτελούν το «θερμοκήπιο» της τουρκικής επιθετικότητας, δημοσίευμα της WSJ έκανε λόγο για πρόταση Μπάιντεν στο Κογκρέσο για την παραχώρηση F-16 στην Τουρκία, αξίας 20 δισ., πρόταση που αν ισχύει είναι πολύ πάνω και από τα όσα αναμένονταν. Πρόκειται ασφαλώς για ένα ακόμα «χαστούκι» στον ευρωατλαντικό εφησυχασμό των αστικών κομμάτων που μέσα στην εβδομάδα «τσακώνονταν» για το πόσο «είναι προς το συμφέρον» της Ελλάδας η παραχώρηση των F-16 στις ΗΠΑ.
Ναρκοπέδιο ανταγωνισμών και διευθετήσεων
Την ίδια ώρα η εμπλοκή μεγάλων ευρωατλαντικών πολυεθνικών στην αναζήτηση υδρογονανθράκων, σε συνδυασμό με το παράνομο τουρκολιβυκό σύμφωνο, φορτώνει με «μπαρούτι» την περιοχή και τροφοδοτεί τον ανταγωνισμό ανάμεσα στην αστική τάξη Ελλάδας - Τουρκίας.
Ετσι η κυβέρνηση, η οποία σύμφωνα με όσα διέρρευσε στις πρόσφατες συναντήσεις της με την εταιρεία μοίρασε «διαβεβαιώσεις για την πλήρη στήριξή της στον ενεργειακό σχεδιασμό» της αμερικάνικης «ExxonMobil», έστειλε ξανά μέσα στη βδομάδα «μηνύματα διευθετήσεων» με τη Λιβύη. Πανηγύρισε μάλιστα για τη δήλωση του Λίβυου υπουργού Πετρελαίου, ο οποίος δήλωνε «ανοιχτός» σε συζήτηση για την εξεύρεση λύσεων για τον καθορισμό θαλασσίων ζωνών, με Ελλάδα, Αίγυπτο και Κύπρο, σημειώνοντας πως αυτός μπορεί να γίνει είτε μέσω «φιλικών λύσεων» είτε μέσω του Διεθνούς Δικαστηρίου, σπεύδοντας πάντως να προσθέσει πως ορισμένες χώρες έχουν καταφύγει σε «μονομερείς λύσεις αντί διαλόγου και συναίνεσης».
Τα παζάρια αυτά όμως αποτελούν κάθε άλλο παρά «εγγύηση» για την ασφάλεια και την ειρήνη, πόσο μάλλον που ως «οδηγός» για την οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών παρουσιάζονται οι συμφωνίες της Ελλάδας με την Ιταλία και την Αίγυπτο, που δημιουργούν προηγούμενο μειωμένης επήρειας των νησιών, ενώ μένουν «εκτός» περιοχές αμφισβητούμενες από την Τουρκία, με τις πλάτες του ΝΑΤΟ, που τις χαρακτηρίζει «διαφιλονικούμενα ύδατα».
Την ίδια ώρα άλλωστε οι επαναλαμβανόμενες τουρκικές απειλές εστιάζουν στο ενδεχόμενο επέκτασης των ελληνικών χωρικών υδάτων στα 12 ν.μ. νότια της Κρήτης, με τον υπουργό Αμυνας Χουλούσι Ακάρ να λέει για παράδειγμα πως «δεν θα δεχτούμε περισσότερα από 6 μίλια (ελληνικών χωρικών υδάτων). Δεν θα επιτρέψουμε κανένα τετελεσμένο γεγονός» και πως «δεν τίθεται θέμα να κάνουμε ούτε ένα βήμα πίσω στην προστασία των δικαιωμάτων και συμφερόντων μας στο Αιγαίο, την Ανατολική Μεσόγειο και την Κύπρο». Ενώ, ενδεικτικές πιθανών εξελίξεων και σε διπλωματικό - νομικό επίπεδο, ήταν οι δηλώσεις του προέδρου της τουρκικής Βουλής, Μουσταφά Σεντόπ, που ανέφερε πως «οι καταστάσεις σε νομικό επίπεδο στην Ανατολική Μεσόγειο, όσον αφορά στα νησιά, θα πρέπει να αξιολογηθούν σωστά» και σημείωσε πως η Ελλάδα «θα πρέπει να είναι έτοιμη για κάποιες εκπλήξεις, νομικά και από άποψη διεθνούς δικαίου».
«Καπνός» συνεκμετάλλευσης...
Την ίδια ώρα, στην άλλη άκρη του «τόξου», στην Κύπρο, αντιπροσωπεία της γαλλικής «Total» είχε συνάντηση με την κυπριακή κυβέρνηση, η οποία έκανε λόγο για «επαφές με όλες τις εταιρείες» που έχουν ξεκινήσει «για να εξετάσουμε και τις συνέργειες που πιθανόν να υπάρξουν μεταξύ των τεμαχίων 6, 7 και 5 και 10 της ExxonMobil/Qatar Energy», δίνοντας «κλώτσο να γυρίσουν» κι άλλο τα σχέδια συνεκμετάλλευσης, με οδηγό συμφωνίες όπως αυτή ανάμεσα σε Ισραήλ και Λίβανο με τις ΗΠΑ.
Ενδεικτικά του παζαριού που τρέχει, έχοντας στο «μενού» και τους δρόμους μεταφοράς Ενέργειας, είναι και όσα έγραφε την περασμένη Δευτέρα στην έκδοση της «Daily Sabah» ο Χ. Οτσάλ, δημοσιογράφος, εργαζόμενος επί σχεδόν 15 χρόνια στη «Φωνή της Αμερικής» και ακαδημαϊκός, σημειώνοντας παράλληλα ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν έστειλε μήνυμα σε Ελλάδα και Κύπρο ότι επρόκειτο να ξεκινήσει μια νέα πρωτοβουλία για να «διορθώσει τους δεσμούς εντός του τριγώνου Τουρκίας, Ελλάδας και Κύπρου».
«Αυτόν τον άνθρωπο (σ.σ. τον ειδικό απεσταλμένο των ΗΠΑ για θέματα Ενέργειας Εμος Χοκστάιν, που πρωτοστάτησε στη συμφωνία Ισραήλ - Λιβάνου) θα τον βλέπουμε πιο συχνά σε αυτή την πλευρά της Μεσογείου» έγραφε, προσθέτοντας πως «ειδικά μετά τον τερματισμό της διαμάχης για μια περιοχή 330 τετραγωνικών μιλίων μεταξύ κοιτασμάτων φυσικού αερίου, δυνητικά αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων, ο Λίβανος και το Ισραήλ πρέπει να πουλήσουν αυτό το αέριο και να πάρουν αυτά τα δισεκατομμύρια δολάρια. Οταν ήταν αρχηγός της αντιπολίτευσης, ο πρώην πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπέντζαμιν Νετανιάχου είπε ότι το Ισραήλ "παραδίδεται" στη Χεζμπολάχ με αυτή τη συμφωνία. Τώρα που είναι πρωθυπουργός, δεν έχει κανένα πρόβλημα να εξάγει αυτό το φυσικό αέριο στην Ευρώπη. Ο κ. Νετανιάχου δεν θα δυσκολευόταν να υπογράψει μια σύμβαση στη Λευκωσία με την Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου (ΤΔΒΚ) για την κατασκευή αυτού του σύντομου αγωγού προς το Τζεϊχάν στη νότια Τουρκία. Τώρα αυτή η υπογραφή πρέπει να ξεκινήσει ένα νέο κεφάλαιο στην Ανατολική Μεσόγειο και σε ολόκληρη την περιοχή. Κύριε Κ. Μητσοτάκη: Πώς λέτε "ένα νέο κεφάλαιο" στα Ελληνικά;».
...και επαφές «στη βάση δούναι και λαβείν»...
Σε αυτό το πλαίσιο, «φουντώνει» το παρασκήνιο για την κλιμάκωση του παζαριού σε Ελληνοτουρκικά και Κυπριακό. Ηταν χαρακτηριστικές οι δηλώσεις του Κύπριου ΥΠΕΞ Ιωάννη Κασουλίδη, που, μετά από επίσκεψή του στο Βερολίνο, τόνισε πως «θα κάνουμε όσες παραχωρήσεις χρειαστεί για την επανένωση της χώρας μας, με την προϋπόθεση ότι οι παραχωρήσεις αυτές δεν βλάπτουν πρώτα απ' όλα την ασφάλεια και τη σταθερότητα της Κύπρου». Μάλιστα, αναδεικνύοντας το πολύπλευρο αλισβερίσι που δυναμώνει με την Αγκυρα, εκτίμησε για τη Γερμανία πως «είναι σε θέση να συνομιλήσει με την Τουρκία σε φιλική βάση και σε μια βάση δούναι και λαβείν»...
Ενώ με αφορμή την επίσκεψη Κασουλίδη στη γερμανική πρωτεύουσα, δημοσιεύματα παρατήρησαν την προθυμία του Βερολίνου να αναλάβει ευρύτερο «ρόλο αποκλιμάκωσης» στην περιοχή, «όπως διαφάνηκε από την πρόσφατη πρωτοβουλία συνάντησης των Καλίν - Μπούρα».
Μάλιστα ορισμένα ΜΜΕ, επικαλούμενα «ξένους διπλωμάτες» που «γνωρίζουν ήδη λεπτομέρειες των ελληνοτουρκικών διαβουλεύσεων», μετέδωσαν ότι η κυβέρνηση «διαπραγματεύεται νέες ισορροπίες στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο, στη βάση "σταδίων προσέγγισης"» που καταλήχτηκαν στη συνάντηση Μπούρα - Καλίν, η οποία συνάντηση - όπως αποκάλυψαν - «δεν περιορίστηκε στην αποκατάσταση των διαύλων επικοινωνίας», αλλά «είχε ευρύτερη ατζέντα, και αξιολογείται ως αφετηρία μιας μακράς διαδικασίας επαφών μεταξύ του Μεγάρου Μαξίμου και της τουρκικής προεδρίας σε πλήθος θεμάτων». Τα ίδια δημοσιεύματα μάλιστα έκαναν λόγο ακόμα και για άτυπα «προσύμφωνα» που προχωρούν για τα «διαδοχικά "στάδια προσέγγισης" τα οποία θα επιτυγχάνονται με κινήσεις της κάθε πλευράς», υποστηρίζοντας ακόμα και ότι «η διπλωματική σύμβουλος του Ελληνα πρωθυπουργού φέρεται ότι δεν απέκλεισε, εκ των προτέρων και κατηγορηματικά, το συγκεκριμένο θέμα από τα "στάδια" επαφών και προσέγγισης».
Με τα παραπάνω «κούμπωσαν» και επισημάνσεις στελεχών της κυβέρνησης (πχ. του αναπ. ΥΠΕΞ Μιλ. Βαρβιτσιώτη) ότι «η Αγκυρα θα έπρεπε να πάρει παράδειγμα από τις καλές σχέσεις της Ελλάδας με τη Βόρεια Μακεδονία, οι οποίες αναπτύσσονται στη βάση της διεθνούς νομιμότητας και οδηγούν σε ένα μέλλον ευημερίας και για τους δύο λαούς», ξεκαθαρίζοντας ότι οι ΝΑΤΟικής έμπνευσης συμφωνίες όπως των Πρεσπών είναι μπούσουλας και για τους νέους «επώδυνους» συμβιβασμούς που δρομολογούνται.
ΠΗΓΗ https://www.rizospastis.gr/
