Το εθνικό τουριστικό προϊόν θα πρέπει να αναδιαμορφωθεί και από το κλασικό προϊόν «ήλιος και θάλασσα» να προσφέρει ένα πιο ανταγωνιστικό που να ικανοποιεί ένα σύνολο αναγκών.
Ο πολιτισμικός και ο θρησκευτικός τουρισμός είναι σε θέση να συμβάλουν στην αναζωογόνηση και ανανέωση του εθνικού τουριστικού προϊόντος, σημειώνεται στη νέα έκθεση του Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ) με τίτλο «Ο Πολιτισμικός και ο Θρησκευτικός Τουρισμός ως Συνιστώσες του Εθνικού Τουριστικού Προϊόντος», που εκπόνησαν ο ερευνητής του ΚΕΠΕ, Νίκος Βαγιονής και ο εξωτερικός συνεργάτης, Σοφοκλής Σκούλτσος.
Όπως σημειώνεται στα συμπεράσματα της έκθεσης, το εθνικό τουριστικό προϊόν θα πρέπει να αναδιαμορφωθεί και από το κλασικό προϊόν «ήλιος και θάλασσα» να προσφέρει ένα πιο ανταγωνιστικό που να ικανοποιεί ένα σύνολο αναγκών.
Εφόσον ο ανταγωνισμός στο επίπεδο των τιμών είναι δύσκολο να επιτευχθεί -έχοντας ως αντιπάλους την Τουρκία, την Αίγυπτο, την Πορτογαλία- η στροφή σε ένα ποιοτικότερο και πιο σύνθετο προϊόν είναι σκόπιμη. Σε αυτή την κατεύθυνση κρίνεται σκόπιμη η προώθηση της τουριστικής ανάπτυξης σε «πλέγμα» με κεντρικό άξονα τον πολιτισμό.
Η περίπτωση του Μουσείου της Ακρόπολης ανέδειξε τη δυναμική που υφίσταται στον τομέα του πολιτισμικού τουρισμού και ως προς τον εισερχόμενο, αλλά και τον εσωτερικό τουρισμό.
Η σωστή διαχείριση, προβολή και αξιοποίηση των υφιστάμενων μουσείων και αρχαιολογικών χώρων, και ειδικότερα αυτών που βρίσκονται σε κοντινή απόσταση από τα σημεία εισόδου των τουριστών (κυρίως στα διεθνή αεροδρόμια) και σε μεγάλα αστικά κέντρα, είναι δυνατόν να συμβάλουν στην αύξηση των τουριστικών ροών προς αυτές τις περιοχές, σημειώνεται στην έκθεση.
Όμως, ο αριθμός των επισκέψεων στον αρχαιολογικό χώρο της Ακρόπολης -που βρίσκεται στην πρώτη θέση- αντιστοιχεί μόλις στο 7,1% του συνολικού αριθμού των αφίξεων των μη κατοίκων.
Εάν μάλιστα ληφθεί υπόψη ότι ένα μέρος αυτών είναι εσωτερικοί τουρίστες, τότε το ποσοστό των μη κατοίκων μειώνεται εκ νέου. Το ίδιο, φυσικά, συμβαίνει και στις καταγραφές των υπολοίπων αρχαιολογικών χώρων από τους οποίους ορισμένοι αποτελούν και Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς.
Ως εκ τούτου κρίνεται ότι η αξιοποίηση των αρχαιολογικών χώρων δεν είναι επαρκής, ενώ δεν υπάρχει αποτελεσματική σύνδεση με τις δραστηριότητες που προωθούνται ως μέρος του εθνικού τουριστικού προϊόντος.
Στην έκθεση προτείνεται ο σχεδιασμός τουριστικών πακέτων τα οποία στηρίζονται στο κλασικό προϊόν «ήλιος και θάλασσα», αλλά προωθούν παράλληλα και ως ανταγωνιστικό πλεονέκτημα τον πολιτισμό και την αξία των μνημείων -ειδικά στις περιπτώσεις των Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς.
Η προσφορά σύνθετων τουριστικών εμπειριών με ποικίλες δραστηριότητες εκτιμάται ότι θα βελτιώσει την ανταγωνιστικότητα των προορισμών.
Επίσης, εκτιμάται ότι η ανάπτυξη του αστικού τουρισμού -που εντάσσεται στο γενικότερο πλαίσιο του πολιτισμικού τουρισμού- δύναται να αποτελέσει μια επιτυχημένη πολιτική αναφορικά με τα αστικά κέντρα.
Επιπλέον, με την προώθηση εξειδικευμένων πακέτων που εστιάζουν στις δραστηριότητες εντός πόλης, παρουσιάζεται ιδιαίτερη δυναμική για την καταπολέμηση της εποχικότητας, καθώς το σύνολο των υποδομών σε αυτές τις περιοχές λειτουργούν κατά κύριο λόγο όλο το έτος.
Ακόμη, ο συνδυασμός των πολιτιστικών κινήτρων με επιπρόσθετα κίνητρα όπως αγορές, ψυχαγωγία, city-breaks (σύντομη απόδραση στην πόλη) κ.ά. θα έχει πολλαπλασιαστικά οφέλη για διάφορους κλάδους των τοπικών οικονομιών (π.χ. εμπορικά καταστήματα, πολιτιστικές εκδηλώσεις κ.ά.).
Ιδιαίτερη έμφαση προτείνεται ότι πρέπει να δοθεί στην επαρκή αξιοποίηση των Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς (UNESCO) αλλά και στην προώθηση του πολιτισμικού τουρισμού στοχευμένα, σε αγορές που παρουσιάζουν ορισμένα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά ως προς την εποχικότητα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η αγορά της Κίνας.
Η Κίνα ως ανερχόμενη αγορά του εξερχόμενου τουρισμού αποτελεί μια νέα και μεγάλη αγορά για το σύνολο των ευρωπαϊκών προορισμών. Τα ταξίδια των Κινέζων τουριστών στην Ευρώπη περιλαμβάνουν: επισκέψεις σε πολλές χώρες και στα σημαντικότερα μνημεία τους, γνωριμία με τον ευρωπαϊκό πολιτισμό, αγορές πολυτελείας και χαμηλή εποχικότητα.
Σύμφωνα με τα παραπάνω, θα πρέπει να πραγματοποιηθούν προσπάθειες προώθησης πολιτισμικού-αστικού τουρισμού στη συγκεκριμένη αγορά είτε ως ταξίδια αποκλειστικά στην Ελλάδα είτε ως μέρος ενός μεγαλύτερου ταξιδιού. 'Αλλα ενδεικτικά παραδείγματα τέτοιων αγορών είναι η Ρωσία και η Ινδία.
Θρησκευτικός τουρισμός
Η αξιοποίηση των θρησκευτικών μνημείων θα ενισχύσει οικονομικά αρκετές περιοχές που χαρακτηρίζονται «μειονεκτικές» διότι η χωρική διασπορά των μνημείων προσφέρει αυτή τη δυνατότητα, ενώ δύναται να αποτελέσει ευκαιρία για την ενεργοποίηση «εγκαταλειμμένων» κλάδων των εκάστοτε οικονομιών (π.χ. οικοτεχνία, ξυλογλυπτική, γεωργία).
Ο θρησκευτικός τουρισμός εκτιμάται ότι δύναται να αποτελέσει μοχλό αναζωογόνησης του εσωτερικού τουρισμού, που σημείωσε ιδιαίτερα μεγάλη μείωση λόγω της οικονομικής κρίσης.
Με εστίαση στις μεγαλύτερες ηλικίες, οι οποίες αφενός παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη ζήτηση στη συγκεκριμένη αγορά, αφετέρου δύνανται να συμβάλουν στην ενίσχυση της τουριστικής κίνησης σε περιόδους χαμηλής ζήτησης.
Βασικό χαρακτηριστικό του θρησκευτικού τουρισμού στην Ελλάδα αποτελεί η έλλειψη εξωστρέφειας.
Οι περισσότεροι επισκέπτες είναι εσωτερικοί τουρίστες. Για τον λόγο αυτό κρίνεται σκόπιμη η αξιοποίηση των ομόθρησκων αγορών της Ανατολικής Ευρώπης (π.χ. Ρωσία, Σερβία).
Σημειώνεται εδώ ότι, τα τελευταία χρόνια, έχουν γίνει προσπάθειες προς αυτή την κατεύθυνση από το Συνοδικό Γραφείο Προσκυνηματικών Περιηγήσεων της Εκκλησίας της Ελλάδος.
Σημειώνεται επιπλέον ότι ο αμιγώς θρησκευτικός τουρίστας -ιδιαίτερα στη χώρα μας- αναζητά καταλύματα μεσαίας ή χαμηλής κατηγορίας.
Το στοιχείο αυτό αναδεικνύει τη σημασία της ανάπτυξης της συγκεκριμένης μορφής σε περιοχές όπου η τουριστική προσφορά βασίζεται σε ξενοδοχειακές κλίνες χαμηλών κατηγοριών.
Παράλληλα με τα προαναφερθέντα, για τον πολιτισμικό και τον θρησκευτικό τουρισμό κρίνεται σκόπιμο να εφαρμοστούν κοινές πολιτικές.
Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν οι περιηγήσεις «Οι Δρόμοι του Παυσανία» και «Τα Βήματα του Αποστόλου Παύλου» που προωθούνται ως περιηγήσεις συνδυάζοντας ένα σύνολο στοιχείων πολιτισμού, θρησκείας και φύσης.
ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ
