Λύσεις στο «Μεταναστευτικό» Πρόβλημα στα νησιά του Αιγαίου

(Λευτέρης Παπαϊωάννου  Υποστράτηγος ε.α )

Aνάλυση με τη Μέθοδο SWOT

  Κατ, αρχάς, θέλω να επισημάνω ότι  το Προσφυγικό – Μεταναστευτικό, είναι πρόβλημα  Ανθρωπιστικό – Κοινωνικό – Πολιτικό – Οικονομικό και προ πάντων Εθνικής Ασφάλειας και ως τέτοιο  πολυσύνθετο πρέπει να αντιμετωπίζεται.
Κατά δεύτερον: Όλοι οι άνθρωποι έχουν δικαιώματα. Η αλληλεγγύη «παράγει» Δίκαιο. Το προσφυγικό, λόγω αλλόφυλων, αλλόθρησκων, λαών διαφορετικών δογμάτων και βιωμάτων, μπορεί να οδηγήσει σε  ανεξέλεγκτες καταστάσεις.  Και.
Κατά τρίτον,  θα πρέπει να γνωρίζουμε  ότι  το Ισλάμ,   Δεν είναι απλώς μια Θρησκεία,  είναι Δόγμα «ζωής και Θανάτου».   Στο σημείο αυτό δεν πρέπει να συγχέουμε την προνοητικότητα για το αύριο  με την Ισλαμοφοβία).  Κατανοούμε ότι, η λύση δεν είναι εύκολη υπόθεση και πέραν αυτού,  Δεν υπάρχουν λύσεις δίχως κόστος.
Η ανάλυση SWOT είναι ένα διεθνές «εργαλείο» Στρατηγικού Σχεδιασμού το οποίο χρησιμοποιείται για τη διερεύνηση του Εσωτερικού
και Εξωτερικού Περιβάλλοντος μίας  χώρας, μιας γεωγραφικής περιοχής ή μιας  επιχείρησης,  όταν αυτή πρέπει να λάβει  αποφάσεις  σε σχέση με τα υφιστάμενα προβλήματα.

	ΧΡΗΣΙΜΑ ( Θετικά για τους στόχους μας)	ΕΠΙΒΛΑΒΗ (Αρνητικά για τους στόχους μας)
Internal ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ	STRENGTH:  ΔΥΝΑΤΑ ΣΗΜΕΙΑ Ωριμότητα της κοινής γνώμης στη Σάμο.	WEAKNESSES:  ΑΔΥΝΑΤΑ ΣΗΜΕΙΑ   Η έλλειψη Εθνικού Στρατηγικού Σχεδιασμού. Η έλλειψη Συντονισμού για τη φύλαξη των  θαλάσσιων συνόρων. Η ελλειμματική  «Αντιπολίτευση» (σε τοπικό επίπεδο). Η ανεπάρκεια  των υποδομών φιλοξενίας  των προσφύγων και  μεταναστών.   Η αχαρτογράφητη  δράση των ΜΚΟ,  της Υ/Α του ΟΗΕ και της FRODEX.   Ο μη «έλεγχος» των Εθνικών ΜΜΕ και αρνητική προβολή της Σάμου. Η διαφαινόμενη απουσία συντονισμού των νησιών από τη Περιφέρεια Β. Αιγαίου. Η αδυναμία αντιμετώπισης  Ασύμμετρων απειλών. & Παράπλευρων απωλειών .   Οι κοινωνικές, πολιτισμικές και οικονομικές επιπτώσεις.
External ΕΞΩΤΕΡΙΚΑ	OPPORTUNITIES:  ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ  Περαιτέρω Διεθνοποίηση του Θέματος.    Ανάδειξη της  οικονομικής και κοινωνικής κατάστασης στη Σάμο. Τουριστική & Πολιτιστική προβολή της Σάμου. Συσπείρωση της Εθνικής Κοινής Γνώμης.   Σύνταξη Εθνικού και Τοπικού Σχεδίου Δράσης.   Αναστροφή της αρνητικής εικόνας. Εξασφάλιση χρηματοδότησης από Κοινοτικούς πόρους και την Υ/Α του ΟΗΕ. Προσέλκυση Επενδύσεων. Δημιουργία   υποδομών  ένεκα της «φιλοξενίας» των προσφύγων και μελλοντική αξιοποίηση  μετά την κρίση.	TREATS:  ΑΠΕΙΛΕΣ. Η  αστάθεια από τις εμπόλεμες περιοχές.    Η άκαμπτη και επιφυλακτική στάση των χωρών της  Ε.Ε.   Η απειλητική στάση της Τουρκίας και η ένταση στο Αιγαίο.   Η αναμενόμενη αύξηση του κύματος Προσφύγων - Μεταναστών.    Η δημιουργία πόλης (αλλοφύλων, αλλοθρήσκων κλπ ) μέσα σε πόλη (Βαθύ).  Τα διεθνή ΜΜΕ και η επαναλαμβανόμενη αρνητική προβολή της Σάμου.    Η ανεξέλεγκτη δράση  και η παρεμβατικότητα των ΜΚΟ και της Υ/Α του ΟΗΕ .   Η εξαγορά συνειδήσεων από τις ΜΚΟ, την Υ/Α του ΟΗΕ και τη FRODEX. (ήτοι του 50% του προβλήματος). Ο εκμαυλισμός και ο διχασμός της κοινής γνώμης   Ο κορεσμός και οι αντιδράσεις  των κατοίκων  της Σάμου.   Οι κλιμακούμενες & «κατευθυνόμενες»,  εξεγέρσεις των φιλοξενουμένων.    Οι ασύμμετρες απειλές και το δημογραφικό πρόβλημα.  Οι παράπλευρες απώλειες στο Τουρισμό και την οικονομία.   Τα ρατσιστικά φαινόμενα και η διαφαινόμενη κοινωνική έκρηξη.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ Α΄ : Όταν το σύνολο των αρνητικών στοιχείων υπερβαίνει κατά πολύ των Θετικών, και ΔΕΝ γίνουν διορθωτικές κινήσεις, τότε το μέλλον της Χίου κρίνεται μαθηματικά αβέβαιο και ζοφερό. Η διαχείριση του προβλήματος (ανεξάρτητα από τις προθέσεις ή δικαιολογίες), εάν δεν στηρίζεται στα δυνατά σημεία και στην αντίστοιχη εκμετάλλευση των ευκαιριών τότε, μπορεί να προκαλέσει ανεπανόρθωτη βλάβη στο νησί και τη χώρα.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ Β΄: Κάθε κρίση (με αρχές δόγματος), διαχειρίζεται σε δύο παράλληλα επίπεδα ίσης βαρύτητας, ήτοι : α. Το επιχειρησιακό: (περιλαμβάνει το σύνολο των μέτρων για την αντιμετώπιση του προβλήματος). β. Το επικοινωνιακό: ( περιλαμβάνει την εικόνα την οποία αποκομίζει κάθε τρίτο άτομο περί της κατάστασης στη Σάμο).
 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ: (σε τοπικό επίπεδο, για ισχυροποίηση των δυνατών σημείων και προσέγγιση των λύσεων ).
1. Καθορισμός ενός Κεντρικού Συντονιστικού Οργάνου νήσων Β. Αιγαίου (από την Περιφέρεια, για το συντονισμό όλων των νήσων).
2. Καθορισμός ενός Γενικού Συντονιστή (Προσφυγικού Προβλήματος) κατά νήσο (υπό τον επιχειρησιακό έλεγχο της Περιφέρειας).
3. Εισήγηση – Απαίτηση για τον πλήρη Επιχειρησιακό έλεγχο των συνόρων και ακτών απόβασης από τον Ανώτατο Στρατιωτικό Διοικητή Φρουράς (ΑΔΦ) κάθε νήσου. ( Συγκρότηση Μεικτού Κέντρου Επιχειρήσεων). Η δε FRODEX, υπό τον επιχειρησιακό έλεγχο του ΑΔΦ.
4. Απεμπλοκή των Δήμων λόγω μη αρμοδιότητας και επικουρική συμβολή στο έργο της Περιφέρειας
5. Άμεση χαρτογράφηση και Διοικητικός έλεγχος (προσωπικού και μέσων) ΟΛΩΝ των ΜΚΟ, της Υ/Α του ΟΗΕ, και των Διεθνών ΜΜΕ. 6. Επιχειρησιακή υπαγωγή ΟΛΩΝ των ΜΚΟ και της Υ/Α του ΟΗΕ, στο Γενικό Συντονιστή της κάθε νήσου.
7. Διακριτικός έλεγχος των διεθνών ΜΜΕ καθόσον, η Σάμος είναι χαρακτηρισμένη ως Αμυντική Περιοχή Μείζονος Εθνικής Ασφάλειας.
8. Εφαρμογή των διατάξεων της Υ/Α του ΟΗΕ και των Διεθνών Συμφωνιών και Άμεση Μετεγκατάσταση ΟΛΩΝ των Κέντρων Φιλοξενίας Προσφύγων, εκτός Αστικών ή Τουριστικών περιοχών (πχ σε περιοχή της Δυτική Σάμο ή κάπου αλλού).
9. Κατάρτιση Προγράμματος Εκτέλεσης Έργων Υποδομών στην ευρύτερη περιοχή του νέου χώρο μετεγκατάστασης των προσφύγων.
10. Μεσολάβηση της Περιφέρειας για τη δυνατότητα υποστήριξης του (νέου) Κέντρου Φιλοξενίας Προσφύγων ΜΟΝΟ από επιχειρήσεις που εδρεύουν στη Σάμου. (οικονομική ενίσχυση της τοπικής αγοράς και όχι της αγοράς των Αθηνών).
11. Πρόβλεψη για μελλοντική αξιοποίηση των νέων υποδομών.
12. Σύνταξη Σχεδίου (σε επίπεδο Περιφέρειας) «Επιτήρηση & Ελέγχου Προσφύγων σε περίπτωση κρίσης των νήσων ».
13. Επικοινωνιακή εκμετάλλευση του προβλήματος, ανάδειξη της Σάμου ως Κέντρο Αντιμετώπισης Ανθρωπιστικών Κρίσεων (συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Τμήμα Κοινωνικών & Ανθρωπιστικών Σπουδών και λοιπά παρεμφερή Πανεπιστήμια της Ε.Ε).
ΣΗΜΕΊΩΣΗ Γ΄: Για όλα τα παραπάνω απαιτούνται άμεσες πρωτοβουλίες και λήψη δυναμικών αποφάσεων. Η υφιστάμενη κατάσταση στα Κέντρα Φιλοξενίας Μεταναστών οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε ανεξέλεγκτες καταστάσεις. Κάθε καθυστέρηση πλήττει ανεπανόρθωτα το νησί και τη χώρα. Ο χρόνος αποκατάστασης της εικόνας του νησιού, εκτιμάτε κατ΄ελάχιστον μία 5ετία.

Λευτέρης Παπαϊωάννου 

Υποστράτηγος ε.α 

Σύμβουλος Στρατηγικού Σχεδιασμού & Διαχείρισης Κρίσεων